Utvrđen Prijedlog zakona o hemikalijama

Federalna vlada je utvrdila Prijedlog zakona o hemikalijama, koji uređuje klasifikaciju, pakovanje i obilježavanje opasnih hemikalija, razmjenu podataka o hemikalijama kroz sigurnosno-tehnički list, integralni inventar hemikalija proizvedenih i uvezenih, dobru laboratorijsku praksa, ograničenja i zabrane supstanci koje izazivaju zabrinutost. Također su propisani uvjeti za uvoz i izvoz hemikalija za koje je nužan postupak prethodne saglasnosti, donošenje odobrenja za proizvodnju, stavljanje na tržište i korištenje opasnih hemikalija i njihovo sistematsko praćenje, stavljanje na tržište deterdženata, nadzor i druga pitanja od značaja za sigurno upravljanje hemikalijama.

Među razlozima za donošenje ovog zakona je navedeno da je Evropska unija u području sigurnog upravljanja hemikalijama kao ciljeve utvrdila zaštitu ljudskog zdravlja i životne sredine od štetnih uticaja hemikalija. Primarni cilj je usklađivanje propisa država članica u oblasti hemikalija radi uspostavljena jedinstvenog tržišta i održivog razvoja.

Obrađivač zakona odlučio se za izradu novog pravnog okvira za hemikalije, koji uređuje ključna pitanja iz oblasti hemikalija, organe nadležne za provođenje zakona iz ove oblasti na nivou Federacije BiH, te nadzor nad hemikalijama. Naime, proizvođač, uvoznik i korisnik hemikalije obavezni su da te proizvode prije stavljanja na tržište klasifikuju, označe i pakuju u skladu sa Zakonom. Klasifikacija hemikalija u klase opasnosti vrši se po Globalno harmonizovanim sistemu (GHS). Procjena opasnosti hemikalije radi se na osnovu fizičkih i hemijskih, toksikoloških i ekotoksikoloških svojstava, koja utiču na životnu sredinu.

Zakon je zasnovan na načelu da proizvođači, uvoznici ili krajnji korisnici treba da osiguraju da proizvode, prodaju ili koriste supstance koje nemaju štetno dejstvo po ljudsko zdravlje ili životnu sredinu, a njegove odredbe zasnovane su na načelu predostrožnosti.

Nakon što je početkom 2016. godine Parlament Federacije BiH usvojio Nacrt zakona, u procesu pripreme teksta prijedloga organizovano je pet TAIEX radionica o upravljanju hemikalijama i biocidima, uz sudjelovanje eksperata iz EU. Kroz radionice je predstavljen pravni okvir i praksa EU u upravljanju hemikalijama, ali i obaveze za zemlje koje nisu članice EU. Na osnovu analize i zaključaka konsultanata iz EU, sačinjen je novi tekst zakona za oba entiteta, koji su međusobno usaglašeni, izuzev u prelaznim i završnim odredbama. Riječ je, dakle, o zakonu koji je u velikoj mjeri slijedio pristup koji udovoljava, u osnovnim načelima, propisima EU, stvarajući jasan okvir za ovu oblast, pri tome osiguravajući dovoljno provedbenih propisa, kojima će stepen usaglašenosti s regulativom EU postepeno biti sve veći i veći.