Odluka o načinu provođenja kontrole i nalaganja mjera iz nadležnosti restrukturiranja banaka

Službeni glasnik Republike Srpske, broj 62, 05.07.2021.

Na osnovu člana 20. stav 2. tačka b. i člana 37. Zakona o Agenciji za bankarstvo Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 59/13 i 4/17), te člana 6. stav 1. tačka z. i člana 19. stav 1. tačka ž. Statuta Agencije za bankarstvo Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 63/17), Upravni odbor Agencije za bankarstvo Republike Srpske, na 32. sjednici, održanoj 15.6.2021. godi- ne, donosi

ODLUKU

O NAČINU PROVOĐENJA KONTROLE I NALAGANJA MJERA U SVRHU IZVRŠAVANJA ZADATAKA I CILJEVA IZ NADLEŽNOSTI RESTRUKTURIRANJA BANAKA

POGLAVLJE I. OPĆE ODREDBE

Opće odredbe Član 1.

(1) Ovom odlukom bliže se uređuju:

1) uvjeti i način provođenja aktivnosti iz člana 6. stav 1. Zakona o Agenciji za bankarstvo Republike Srpske i člana 235. stav 1. tačka 1. Zakona o bankama Republike Srpske (u daljem tekstu: Zakon),

2) postupak nalaganja mjera iz čl. 228. i 250. Zakona,

3) obaveze banke tokom i nakon provođenja aktivnosti iz t. 1. i 2. ovog stava.

(2) Odredbe ove odluke primjenjuju se na banke kojima je Agencija za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tek- stu: Agencija) izdala dozvolu za rad i bankarsku grupu koja je predmet nadzora Agencije na konsolidiranoj osnovi, a u dijelu izvršavanja ciljeva i zadataka Agencije iz nadležnosti restrukturiranja banaka.

POGLAVLJE II. KONTROLA

Vrste kontrole Član 2.

(1) Agencija je ovlašćena vršiti kontrolu banke i bankarske grupe u skladu sa Zakonom i drugim zakonima i propisima.

(2) Kontrola iz stava 1. ovog člana obuhvaća:

1) posrednu kontrolu i

2) neposrednu kontrolu.

(3) U svrhu vršenja kontrole iz stava 2. ovog člana Agen- cija se može sastati sa upravom banke, višim rukovodstvom, vanjskim revizorima, rukovodiocem funkcije interne revizije, a prema potrebi i sa nadzornim odborom banke.

Posredna kontrola Član 3.

(1) Posrednu kontrolu nad poslovanjem banke obavljaju radnici Agencije u prostorijama Agencije.

(2) Posrednu kontrolu Agencija vrši kontinuirano, pri- kupljanjem izvještaja i informacija od banaka, te njihovom analizom i provjerom.

(3) Izvještaji i informacije iz stava 2. ovog člana su izvje- štaji koje je banka, odnosno nadređena banka u bankarskoj grupi ili banka sa sjedištem u Republici Srpskoj koja je pod kontrolom nadređenog holdinga ili nadređenog matičnog društva (u daljem tekstu: nadređena banka) dužna dostavljati Agenciji u skladu sa Odlukom o podacima i informacijama koje se dostavljaju Agenciji za bankarstvo Republike Srpske za potrebe izrade i ažuriranja plana restrukturiranja banke i bankarske grupe, korespondencija sa bankom i nadređe- nom bankom, informacije, izvještaji i izjave koje na zahtjev Agencije dostavlja banka i nadređena banka, te druge do- stupne informacije, izvještaji i obavijesti vezane za banku i bankarsku grupu.

(4) Agencija vrši posrednu kontrolu u slučajevima:

1) kada je potrebno provjeriti potpunost i tačnost izvještaja i informacija dostavljenih u skladu sa Odlukom o podacima i informacijama koje se dostavljaju Agenciji za bankarstvo Re- publike Srpske za potrebe izrade i ažuriranja plana restrukturi- ranja banke i bankarske grupe;

2) kada je potrebno utvrditi da li postoje značajne pre- preke za provođenje postupka restrukturiranja shodno članu 228. Zakona, te provodi li banka aktivnosti na otklanjanju utvrđenih prepreka;

3) kada je potrebno odrediti minimalni zahtjev za kapi- talom i prihvatljivim obavezama, te ispunjava li banka mini- malni zahtjev za kapitalom i prihvatljivim obavezama shod- no članu 250. Zakona;

4) u drugim slučajevima kada je potrebno za izvršavanje ciljeva i zadataka iz nadležnosti restrukturiranja banaka.

(5) Posredna kontrola banke obavlja se:

1) pregledom knjigovodstvenih isprava, poslovnih knji- ga, pomoćnih i drugih evidencija i obračuna, izvještaja koje je banka obavezna sastavljati, politika i ostalih internih akata, te druge dokumentacije koja se odnosi na poslovanje banke, u materijalnom (papirnom) obliku i/ili u obliku elektronskog zapisa na mediju i u obliku koji zahtijevaju radnici Agencije i

2) pribavljanjem pisanih i usmenih objašnjenja od uprave i nadzornog odbora banke ili njenih radnika.

Neposredna kontrola Član 4.

(1) Neposrednu kontrolu vrše radnici Agencije na osnovu ovlašćenja direktora Agencije (u daljem tekstu: ovlašćena lica).

(2) Neposredna kontrola vrši se u sjedištu ili izvan sjedišta banke, kao i na drugim mjestima u slučajevima propisanim Zakonom, u kojem banka obavlja djelatnost i poslove u vezi sa kojima Agencija provodi neposrednu kontrolu.

(3) Ovlašćenjem iz stava 1. ovog člana određuju se pred- met i vremenski period trajanja kontrole, a ako ovlašćena lica utvrde potrebu proširivanja kontrole izvan okvira utvrđenog postojećim ovlašćenjem, zatražit će od direktora Agencije dodatno ovlašćenje.

(4) Izuzetno od stava 3. ovog člana, u slučaju postupka restrukturiranja, Agencija može angažirati ovlašćenog revi- zora, privredno društvo za reviziju ili drugo ovlašćeno struč- no lice za potrebe vršenja neovisne procjene u skladu sa čl. 232. i 257. Zakona.

(5) Naknadu za obavljanje neovisne procjene iz stava 4. ovog člana snosi banka.

(6) Lica iz stava 4. ovog člana imaju jednaka ovlašćenja i odgovornosti kao i ovlašćena lica Agencije prilikom obavlja- nja zadataka povezanih sa neposrednom kontrolom banke za koje ih je ovlastila Agencija.

(7) U postupku neposredne kontrole banke mogu učestvo- vati i ovlašćena lica drugog nadležnog regulatornog organa koji ima nadležnost restrukturiranja članova iste bankarske grupe u kojoj je i banka, u skladu sa sporazumom o saradnji zaključenim između Agencije i tog regulatornog organa.

(8) Ovlašćena lica neposrednu kontrolu vrše radnim danom u toku radnog vremena, a kada je to zbog obima i prirode kon- trole neophodno, mogu je vršiti i izvan radnog vremena.

(9) Agencija vrši neposrednu kontrolu u slučajevima:

1) kada je potrebno provjeriti potpunost i tačnost izvještaja i informacija dostavljenih u skladu sa Odlukom o podacima i informacijama koje se dostavljaju Agenciji za bankarstvo Re- publike Srpske za potrebe izrade i ažuriranja plana restrukturi- ranja banke i bankarske grupe,

2) kada je potrebno utvrditi da li postoje značajne pre- preke za provođenje postupka restrukturiranja shodno članu 228. Zakona, te provodi li banka aktivnosti na otklanjanju utvrđenih prepreka,

3) ispunjava li banka minimalne zahtjeve za kapitalom i prihvatljivim obavezama shodno članu 250. Zakona i

4) u drugim slučajevima kada je potrebno za izvršavanje ciljeva i zadataka iz nadležnosti restrukturiranja banaka.

(10) Neposredna kontrola banke obavlja se:

1) pregledom knjigovodstvenih isprava, poslovnih knji- ga, pomoćnih i drugih evidencija i obračuna, izvještaja koje je banka obavezna sastavljati, politika i ostalih internih akata, te druge dokumentacije koja se odnosi na poslovanje banke, u materijalnom (papirnom) obliku i/ili u obliku elektronskog zapisa na mediju i u obliku koji zahtijevaju ovlašćena lica Agencije i

2) pribavljanjem pisanih i usmenih objašnjenja od uprave i nadzornog odbora banke ili njenih radnika.

Planiranje kontrola Član 5.

(1) Agencija najmanje jednom godišnje sačinjava plan kontrola banaka, koji sadrži:

1) način na koji Agencija vrši svoje zadatke i raspoređuje resurse,

2) identifikaciju banaka koje zahtijevaju pojačanu kon- trolu i

3) definiranje mjesta obavljanja kontrole (posredna ili neposredna kontrola).

Obaveze banke Član 6.

(1) Banka je dužna omogućiti ovlašćenim licima Agen- cije da neposrednu kontrolu izvrše u sjedištu banke i u svim njenim organizacionim dijelovima.

(2) Banka je dužna omogućiti ovlašćenim licima da izvr- še kontrolu njenih poslovnih knjiga i druge dokumentacije, kao i kontrolu informacionih tehnologija u obimu potrebnom za obavljanje neposredne kontrole.

(3) Banka je dužna da ovlašćenim licima, na njihov zah- tjev, stavi na uvid poslovne knjige i drugu dokumentaciju u pisanoj formi, odnosno elektronskom obliku, kao i pristup informacionom sistemu banke, ukoliko se tokom provođenja neposredne kontrole koriste specijalizirani softverski alati.

(4) Banka je dužna da na zahtjev ovlašćenih lica Agenci- je tokom postupka neposredne kontrole osigura:

1) pristup svim organizacionim dijelovima i prostorijama banke, uz poštovanje njenih sigurnosnih procedura,

2) posebnu prostoriju za obavljanje poslova kontrole,

3) kopije dokumenata koji su u vezi sa predmetom kon- trole i uvid u originalnu dokumentaciju i

4) neposrednu komunikaciju sa rukovodiocima banke i zaposlenima u banci radi dobivanja neophodnih pojašnjenja.

(5) Banka koja obrađuje podatke i vodi poslovne knjige i drugu dokumentaciju u elektronskom obliku dužna je da na zahtjev ovlašćenih lica pruži neophodnu tehničku podršku prilikom vršenja neposredne kontrole.

(6) Banka je dužna da imenuje svog predstavnika koji ovlašćenim licima i zaposlenim licima pruža svu neophodnu pomoć za nesmetano vršenje kontrole.

(7) Odredbe ovog člana primjenjuju se i u slučaju kontrole lica iz bankarske grupe kojoj pripada kontrolirana banka, kao i lica koja su ovlašćeni pružaoci eksternaliziranih usluga.

(8) Članovi nadzornog odbora i uprave, prokuristi, rukovo- dioci i radnici banke obavezni su ovlašćenim licima i zaposle- nim licima Agencije, na njihov zahtjev, dati i u pisanom obliku odgovore na pitanja koja su važna za obavljanje kontrole, te ih adekvatnom dokumentacijom potvrditi.

Obavijest o neposrednoj kontroli Član 7.

(1) Agencija dostavlja obavijest o neposrednoj kontroli najkasnije 10 radnih dana prije početka kontrole.

(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, Agencija može do- staviti obavijest o neposrednoj kontroli pred sam početak obavljanja neposredne kontrole.

(3) Obavijest o neposrednoj kontroli, osim predmeta kontrole, sadrži podatke o planiranom početku i trajanju ne- posredne kontrole, popis dokumentacije i informacija koje je minimalno potrebno osigurati za pripremu i provođenje neposredne kontrole, te druge informacije potrebne za oba- vljanje neposredne kontrole.

(4) Ako se u toku pripreme i provođenja neposredne kontro- le koriste specijalizirani softverski alati koji zahtijevaju direktan pristup informacionom sistemu banke, obavijest o planiranoj neposrednoj kontroli sadržavat će i popis ovlašćenih lica koja će obaviti pripremu i provođenje, period u kojem banka treba osigurati pristup informacionom sistemu banke, resurse koje banka minimalno treba da osigura za omogućavanje pristupa informacionom sistemu banke, te druge informacije potrebne za pripremu i provođenje neposredne kontrole.

POGLAVLJE III. ZAPISNIK

Zapisnik o izvršenoj posrednoj kontroli Član 8.

(1) Nakon obavljene posredne kontrole iz člana 3. stav 4. t. 1, 2, 3. i 4. ove odluke, ovlašćena lica Agencije dužna su da sačine i dostave zapisnik o obavljenoj kontroli u roku od 10 radnih dana od dana završetka posredne kontrole.

(2) Dostavljanjem zapisnika banci smatra se da je isti dostavljen članovima organa upravljanja i rukovođenja ban- kom, kontrolnim funkcijama, te višem rukovodstvu u čijoj je nadležnosti oblast koja je bila predmet kontrole i ne može se dokazivati suprotno.

(3) Banka ima pravo prigovora na zapisnik iz stava 1. ovog člana u roku od 10 radnih dana od dana prijema zapisnika.

(4) Izuzetno od stava 3. ovog člana, Agencija može na zahtjev banke produžiti rok za dostavljanje prigovora na za- pisnik, ali samo u slučaju kada se nalazi iz zapisnika odnose na nadležnost nadzornog odbora banke.

(5) Ako banka u roku propisanom stavom 3. ovog člana ne ospori nalaze iz zapisnika kojima su utvrđeni nedostaci i nepravilnosti u poslovanju, Agencija banci izriče odgovara- juću mjeru propisanu Zakonom.

(6) Smatra se da banka nije sarađivala sa zaposlenim li- cima, niti im je omogućila da obave posrednu kontrolu, ako nije postupila u skladu sa članom 3. ove odluke, kao i u slje- dećim slučajevima:

1) ako u određenom roku nije dostavila sve tražene po- datke i dokaze, a naročito podatke kojima je banka dužna da raspolaže prema Zakonu, podzakonskim aktima ili standar- dima opreznog bankarskog poslovanja,

2) ako namjerno ili grubom nepažnjom dostavi podatke koji nisu tačni, odnosno nisu potpuni i

3) ako ne dostavi izvještaje koje je dužna da periodič- no dostavlja u skladu sa Zakonom ili podzakonskim aktima i ako ni na ponovljeni zahtjev Agencije u za to određenom roku ne dostavi tražene izvještaje ili podatke.

(7) Zapisnik o obavljenoj posrednoj kontroli potpisuju radnici Agencije.

Zapisnik o izvršenoj neposrednoj kontroli Član 9.

(1) Nakon obavljene neposredne kontrole iz člana 4. stav 9. t. 1, 2, 3. i 4. ove odluke, ovlašćena lica Agencije dužna su da sačine i dostave zapisnik o obavljenoj kontroli u roku od 10 radnih dana od dana završetka neposredne kontrole.

(2) Dostavljanjem zapisnika banci smatra se da je isti dostavljen članovima organa upravljanja i rukovođenja ban- kom, kontrolnim funkcijama, te višem rukovodstvu u čijoj je nadležnosti oblast koja je bila predmet neposredne kontrole i ne može se dokazivati suprotno.

(3) Dan završetka neposredne kontrole je posljednji dan obavljanja kontrole u prostorijama banke i/ili Agencije.

(4) Izuzetno, ukoliko banka dostavi dodatnu dokumen- taciju i informacije koje smatra relevantnim za neposrednu kontrolu, nakon izlaska ovlašćenih lica iz prostorija banke, vremenski rok iz stava 1. ovog člana može se produžiti odlu- kom direktora Agencije u kojoj će navesti vrijeme potrebno za adekvatnu provjeru dodatne dokumentacije i informacija, a u ovisnosti o obimu dostavljene dokumentacije i informa- cija.

(5) Direktor Agencije može zaključkom odrediti i drugi rok za dostavljanje zapisnika o obavljenoj neposrednoj kon- troli.

(6) Banka može uložiti prigovor na dostavljene zapisni- ke iz stava 1. ovog člana u roku od 10 radnih dana od dana prijema zapisnika.

(7) Izuzetno od stava 6. ovog člana Agencija može na zahtjev banke produžiti rok za dostavljanje prigovora na za- pisnik, ali samo u slučaju kada se nalazi iz zapisnika odnose na nadležnost nadzornog odbora banke.

(8) Ako banka u propisanim rokovima ne dostavi prigo- vor na zapisnik ili svojim prigovorom osnovano ne ospori nalaze iz zapisnika kojima su utvrđeni nedostaci i nepravil- nosti u poslovanju, Agencija banci nalaže jednu ili više mjera za otklanjanje utvrđenih nedostataka i nepravilnosti, propisa- nih članom 11. ove odluke.

(9) Agencija će obustaviti postupak neposredne kontrole ukoliko banka onemogući da se kontrola obavi u skladu sa čl. 4, 6. i 7. ove odluke, te će sačiniti zapisnik i zaključak o obustavi postupka.

(10) Kada se u toku neposredne kontrole utvrdi da po- stoji prethodno pitanje čije raspravljanje nije u nadležnosti Agencije, postupak se prekida dok nadležni organ sporno pitanje ne riješi.

(11) Agencija će sačiniti zapisnik i donijeti zaključak o prekidu postupka, ali samo u odnosu na pitanje koje je sporno, dok će u odnosu na ostala pitanja, tj. pitanje predmetne kon- trole, nastaviti vršenje kontrole bez donošenja posebnog akta.

(12) Smatra se da banka nije Agenciji omogućila da oba- vi neposrednu kontrolu i nije sarađivala sa ovlašćenim licima Agencije ako nije postupila u skladu sa čl. 4, 6. i 7. ove odlu- ke, kao i u sljedećim slučajevima:

1) ako u određenom roku nije dostavila sve tražene po- datke i dokaze, a naročito podatke kojima je banka dužna da raspolaže prema Zakonu, podzakonskim aktima ili standar- dima opreznog bankarskog poslovanja,

2) ako namjerno ili grubom nepažnjom dostavi podatke koji nisu tačni, odnosno nisu potpuni,

3) ako ovlašćenim licima ne osigura uvjete neophodne za vršenje neposredne kontrole banke, odnosno ne osigura da ih ne ometaju zaposleni u banci i druga lica i

4) ako ne dostavi izvještaje koje je dužna da periodič- no dostavlja u skladu sa Zakonom ili podzakonskim aktima i ako ni na ponovljeni zahtjev Agencije u za to određenom roku ne dostavi tražene izvještaje ili podatke.

(13) Zaključak iz st. 6-9. ovog člana dostavlja se banci, te ista može podnijeti žalbu direktoru Agencije u roku od 10 radnih dana od dana dostavljanja zaključka.

(14) Zapisnik o obavljenoj neposrednoj kontroli potpisu- ju ovlašćena lica koja su obavila kontrolu.

Dopuna zapisnika o izvršenoj kontroli Član 10.

(1) U slučaju kada se razmatranjem prigovora banke na zapisnik utvrdi opravdanost prigovora, tj. ako se utvrdi da su primjedbe banke osnovane, Agencija sačinjava dopunu zapisnika.

(2) Dopuna zapisnika dostavlja se banci u roku od 10 radnih dana od dana dostavljanja prigovora na zapisnik.

(3) Na dostavljenu dopunu zapisnika banka ne može ulo- žiti prigovor.

POGLAVLJE IV. MJERE

Mjere za otklanjanje nedostataka i nepravilnosti Član 11.

(1) Ako Agencija pri obavljanju kontrole utvrdi nedostat- ke ili nepravilnosti u oblasti restrukturiranja banaka, Agenci- ja donosi rješenje kojim se izriču mjere za:

1) otklanjanje prepreka za restrukturiranje u skladu sa članom 228. Zakona,

2) ispunjavanje minimalnog zahtjeva za kapitalom i pri- hvatljivim obavezama u skladu sa članom 250. Zakona,

3) otklanjanje utvrđenih nedostataka i nepravilnosti u izvještajima koje je banka dostavila u skladu sa Odlukom o podacima i informacijama koje se dostavljaju Agenciji za bankarstvo Republike Srpske za potrebe izrade i ažuriranja plana restrukturiranja banke i bankarske grupe i

4) u drugim slučajevima predviđenim Zakonom.

(2) Rješenjem iz stava 1. ovog člana određuje se rok i način na koji će banka otkloniti utvrđene nedostatke i nepra- vilnosti, kao i rok za dostavljanje Agenciji izvještaja o pro- vedenim aktivnostima sa ciljem izvršenja naloženih mjera sa odgovarajućim dokazima.

(3) Ukoliko smatra da je potrebno, Agencija može nalo- žiti banci da dostavi i mišljenje vanjskog revizora banke o otklanjanju nepravilnosti i nezakonitosti.

(4) Agencija kontrolira provođenje naloga i mjera nakon isteka rokova za njihovo izvršenje ili prije isteka tog roka ako dobije obavijest banke da su nalozi izvršeni.

Izdavanje prekršajnog naloga i podnošenje zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka

Član 12.

Pored izricanja mjera za otklanjanje nedostataka i nepra- vilnosti iz člana 11. ove odluke, Agencija može prekršajnim nalogom izreći novčanu kaznu u skladu sa kaznenim odredbama iz čl. 285, 287, 288, 289. i 290. Zakona ili podnijeti zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka u skladu sa propisima ko- jima se uređuje prekršajni postupak, ukoliko utvrdi da je ban- ka postupala suprotno odredbama Zakona, odredbama drugih zakona ili podzakonskih akata Agencije.

POGLAVLJE V. PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Prijelazne i završne odredbe

Član 13.

(1) Ova odluka stupa na snagu osmog dana nakon objave u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

2) Danom stupanja na snagu ove odluke prestaje važiti Odluka o načinu provođenja kontrole i nalaganja mjera u svrhu izvršavanja zadataka i ciljeva iz nadležnosti restrukturiranja banaka (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 51/19).

Broj: UO-235/21

15. juna 2021. godine Banjaluka

Predsjednik Upravnog odbora, Bratoljub Radulović, s.r.