Pravilnik o tehničkim normativima zaštite od požara u objektima

 

Službeni glasnik Republike Srpske, broj 62, 30.06.2020.

 

Na osnovu člana 21. stav 2. Zakona o zaštiti od požara (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 94/19) i člana 76. stav 2. Zakona o republičkoj upravi (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 115/18), ministar unutrašnjih poslova 19. juna 2020. godine d o n o s i

 

PRAVILNIK

O TEHNIČKIM NORMATIVIMA ZAŠTITE OD POŽARA U OBJEKTIMA U KOJIMA SE OKUPLJA, BORAVI ILI RADI VEĆI BROJ LICA

 

POGLAVLJE I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se tehnički normativi zaštite od požara u objektima u kojim se okuplja, boravi ili radi veći broj lica.

Član 2.

(1) Odredbe ovog pravilnika primjenjuju se kod projek- tovanja i građenja novih objekata i rekonstrukcija, a na odgovarajući način i kod adaptacija.

(2) Mjere zaštite od požara, proračunske metode i modeli propisani ovim pravilnikom odnose se na jedan izvor požara.

(3) Projektovani elementi zaštite od požara, u skladu sa odredbama ovog pravilnika, treba da se održavaju kroz predviđeni vijek trajanja objekta, a održavanjem se ne smiju mijenjati odabrana projektantska rješenja.

Član 3.

(1) Odredbe ovog pravilnika primjenjuju se na stam- bene zgrade, poslovne zgrade, stambeno-poslovne zgrade, zgrade javne namjene, industrijske objekte i skladišta i podzemne objekte ili dijelove objekata u kojim se okuplja veći broj lica.

(2) Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na podzemne garaže, tunele, rudnike, skladišta, visoke objekte i slične građevine.

Član 4.

Pojedini pojmovi korišteni u ovom pravilniku imaju sljedeće značenje:

1) požarni zid koji se gradi kao neprekidna konstrukcija od temelja do krova jeste posebna vrsta pregradnih konstrukcija otpornosti na požar najmanje REI-M 90 i izveden je od negorivih građevinskih proizvoda (reakcije na požar najma- nje A2 po BAS EN 13501-1), koji presijeca konstrukciju objekata od temelja do krova, sa posebno izvedenim krov- nim završetkom koji onemogućava prenos požara, a požar- ni zid mora traženu karakteristiku REI osigurati i u slučaju mehaničkih udara (M), zbog eventualnog padanja okolnih konstrukcija, pa se minimalna otpornost na požar označava kombinacijom oznaka i vremena: REI-M 90 tako da požarni zid sprečava prenos vatre i dima na druge objekte, odnosno požarne sektore u istom objektu, a zahtjevi za zidove otporne na požar na granici požarnih sektora koji ne presijecaju objekat od temelja do krova, kao i zidovi otporni na požar na granici parcele navedeni su u tački 3. Tabele broj 1. iz Priloga 1, koji čini sastavni dio ovog pravilnika, 

2) pregradne konstrukcije i elementi otporni na požar na granici požarnog, odnosno dimnog sektora kod kojih su pregradne konstrukcije otporne na požar jesu sve pregrade (zidovi, plafoni, podovi) bilo koje otpornosti na požar koje se postavljaju na granicu požarnog sektora, odnosno na gra- nici pojedinih stanova ili poslovnih jedinica radi sprečavanja širenja požara i dima u zadanom vremenu,

3) pregradne konstrukcije otporne na dim jesu sve pre- grade (zidovi, plafoni, podovi, protivdimne zavjese i slično) bilo koje propusnosti dima koje se postavljaju na granicu dimnog sektora, odnosno na granici pojedinih stanova ili poslovnih jedinica radi sprečavanja širenja dima u zadanom vremenu,

4) sigurnosno i evakuaciono stepenište jeste stepenište zaštićeno od uticaja vatre i dima, koje vodi na sigurno mje- sto, a može biti unutrašnje i vanjsko, koje može da bude pot- puno otvoreno i djelimično otvoreno,

5) sigurno mjesto jeste mjesto u vanjskom prostoru izvan objekta, koje pripada građevinskoj parceli objekta, odnosno javnom prostoru koji je siguran od požara i padajućih dijelo- va konstrukcije i elemenata uzrokovanih požarom, a nije dio površina za vatrogasni rad (manipulativne površine) i svo- jom veličinom zadovoljava uvjete za prihvaćanje određenog broja lica za slučaj evakuacije,

6) poslovna jedinica je poslovni prostor koji obuhvaća pomoćne i radne prostorije u funkciji te namjene,

7) dimni sektor je dio objekta koji je odijeljen od ostalih dijelova objekta pregradnom konstrukcijom i elementima određene propusnosti dima.

 

POGLAVLJE II.
PODJELA OBJEKATA PREMA ZAHTJEVIMA ZAŠTITE OD POŽARA

Član 5.

(1) Prema zahtjevima zaštite od požara, objekti se dijele na: objekte grupe 1 (OG1), objekte grupe 2 (OG2), objekte grupe 3 (OG3), objekte grupe 4 (OG4), objekte grupe 5 (OG5) i visoke objekte.

(2) Objekti grupe 1 (OG1) jesu slobodnostojeći objekti za boravak ljudi, koji sadrže do tri nadzemne etaže sa kotom poda najviše etaže do 7 m, mjereno od kote vanjskog terena sa kog je moguća intervencija vatrogasaca, odnosno evakua- cija ugroženih lica i koji sadrže jedan stan, odnosno jednu poslovnu jedinicu, ukupne tlocrtne (bruto) površine do 400 m2 i ukupno do 50 lica.

(3) Objekti grupe 2 (OG2) jesu slobodnostojeći objek- ti i objekti u nizu za boravak ljudi, koji sadrže do tri nadzemne etaže, sa kotom poda najviše etaže do 7 m, mjereno od kote vanjskog terena sa kog je moguća intervencija va- trogasaca, odnosno evakuacija ugroženih lica i koji sadr- že najviše tri stana, odnosno najviše tri poslovne jedinice pojedinačne tlocrtne (bruto) površine do 400 m2 i ukupno do 100 lica.

(4) Objekti grupe 3 (OG3) jesu objekti za boravak ljudi, koji sadrže do tri nadzemne etaže, sa kotom poda najviše etaže do 7 m, mjereno od kote vanjskog terena sa kog je moguća intervencija vatrogasaca, odnosno evakuacija ugroženih lica, u kojima se okuplja manje od 300 lica, a nisu obuhvaćeni st. 1. i 2. ovog člana.

(5) Objekti grupe 4 (OG4) jesu objekti za boravak ljudi, koji sadrže do četiri nadzemne etaže, sa kotom poda najviše etaže do 11 m, mjereno od kote vanjskog terena sa kog je moguća intervencija vatrogasaca, odnosno evakuacija ugro- ženih lica i koji sadrže jedan stan, odnosno jednu poslovnu jedinicu bez ograničenja tlocrtne (bruto) površine, odnosno više stanova i više poslovnih jedinica pojedinačne tlocrtne (bruto) površine do 400 m2 i ukupno do 300 lica.

(6) Objekti grupe 5 (OG5) jesu zgrade za boravak lju- di, sa kotom poda najviše etaže do 22 m, mjereno od kote vanjskog terena sa kog je moguća intervencija vatrogasaca, 

odnosno evakuacija ugroženih lica, a koje nisu razvrstane u grupe OG1, OG2, OG3 i OG4, i objekti koji se pretežno sa- stoje od podzemnih etaža, objekti u kojima borave nepokret- na lica i lica smanjene pokretljivosti, te lica koja se ne mogu samostalno evakuisati (bolnice, domovi za stare i nemoćne, psihijatrijske ustanove, jaslice, vrtići i slično), i zgrade u ko- jima borave lica kojima je ograničeno kretanje iz sigurnosnih razloga (ustanove za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankci- ja i slično), odnosno imaju pojedinačne prostore u kojima se može okupiti više od 300 lica.

(7) Visoki objekti su zgrade sa prostorijama za boravak ljudi, čiji se podovi najvišeg sprata nalaze najmanje 22 m iznad najniže kote terena na koji je moguć pristup i na kome je moguća intervencija uz korištenje vatrogasnih automeha- ničkih ljestvi.

(8) Mjere zaštite od požara podzemne građevine iz člana 3. ovog pravilnika razvrstavaju se u objekte grupe 5 (OG5), osim kada je ovim pravilnikom propisano drugačije.

Član 6.

(1) Pod industrijskim, odnosno proizvodnim objektom podrazumijeva se objekat, odnosno dio objekta u kom se obavlja proizvodnja, slaganje dijelova, priprema proizvoda za distribuciju i slično, sa mogućim pratećim skladištenjem proizvoda, odnosno robe koja se koristi za proizvodnju, te pratećim administrativnim i pomoćnim prostorima koji su u funkciji navedene namjene.

(2) Prema zahtjevima zaštite od požara, industrijski, od- nosno proizvodni objekat razvrstava se u skladu sa članom 5. ovog pravilnika.

(3) Ako je uvjet za razvrstavanje objekata iz stava 1. ovog člana broj lica koji se mogu zateći u objektu, uvjet za razvrstavanje objekata je ona smjena lica sa najvećim brojem lica koja se mogu zateći u objektu.

 

POGLAVLJE III.
OTPORNOST NA POŽAR KONSTRUKCIJE I ELEMENATA

Član 7.

(1) Otpornost na požar nosivih, odnosno nenosivih kon- strukcija (zid, plafon, stub, greda i drugo) jeste sposobnost konstrukcije, odnosno njenog dijela da kroz određeno vrije- me ispunjava zahtijevanu nosivost (R), toplinsku izolaciju (I), cjelovitost (E) i mehaničko djelovanje (M) u uvjetima djelovanja predviđenog požara.

(2) Otpornost na požar drugih elemenata (vrata, požar- nih zavjesa, požarnih premaza, klapni, obujmica, kablova, zatvarača i slično) mogu da sadrže i druge zahtjeve koje ti elementi treba da zadovoljavaju u slučaju djelovanja požara kao što su toplotno zračenje (W), automatsko zatvaranje (C), propusnost dima (S), kontinuitet strujnog, odnosno signal- nog napajanja (P ili PH), otpornost na čađ (G), sposobnost požarne zaštite (K), otpornost krovnog pokrivača i drugo, u skladu sa BAS standardima koji se nalaze u Prilogu 6. ovog pravilnika i čine njegov sastavni dio.

(3) Vrijeme u kom konstrukcija i elementi treba da oču- vaju nosivost i druge karakteristike u toku određenog vreme- na, čime se iskazuje otpornost na požar konstrukcije i eleme- nata, jeste najkraće vrijeme u kom su zadovoljeni postavljeni zahtjevi.

(4) Vrijeme otpornosti na požar izražava se u minutima koje se označavaju brojevima 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240, 360.

(5) Otpornost na požar nosivih konstrukcija dokazuje se proračunom nosivosti i drugim zahtjevima konstrukcije za predviđena djelovanja i uticajem na objekat u glavnom pro- jektu, u okviru proračuna mehaničke otpornosti i stabilnosti na požar.

(6) Otpornost na požar može se dokazivati i ispitivanjem u ovlašćenim laboratorijama prema BAS standardima koji se nalaze u Prilogu 6. ovog pravilnika.

(7) Konstrukcije i elementi objekata treba da zadovolja- vaju zahtjeve za otpornost na požar sadržane u tabelama br. 1, 2. i 3, koje se nalaze u Prilogu 1. ovog pravilnika i čine njegov sastavni dio.

(8) Ako je ugrađen automatski sistem za dojavu i gašenje požara u štićenom prostoru, konstrukcije i elementi objekata mogu biti za jedan stepen manje otpornosti na požar od zah- tjeva za otpornost na požar propisanih u Tabeli broj 1, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika.

 

POGLAVLJE IV.
REAKCIJA NA POŽAR GRAĐEVINSKIH PROIZVODA

Član 8.

(1) Građevinski proizvod koji se ugrađuje u objekat treba da ispuni zahtjeve koji se odnose na reakcije na požar prema tabelama br. 4, 5, 6, 7, 8. i 9. iz Priloga 2. ovog pravilnika, koji čine njegov sastavni dio, a u skladu sa BAS standardima BAS EN 13501-1 i BAS EN 13501-5.

(2) Reakcija na požar građevinskog proizvoda, određena u skladu sa stavom 1. ovog člana, može se u unutrašnjem prostoru objekta smanjiti za jedan stepen u slučaju kada je u objektu predviđen i ugrađen sistem za automatsko gašenje požara.

(3) Klasa reakcije na požar građevinskih proizvoda indu- strijskih objekata određuje se prema grupi u koju se razvrsta- vaju prema zahtjevima zaštite od požara u skladu sa članom 5. ovog pravilnika.

(4) Uporedni prikaz klase reakcije na požar (BAS EN) sa klasama gorivosti (DIN) dat je u tabelama br. 1. i 2, koje se nalaze Prilogu 7, koji čini sastavni dio ovog pravilnika.

(5) Najmanji dozvoljeni razred građevinskog proizvoda u odnosu na reakciju na požar iz stava 1. ovog člana je E.

 

POGLAVLJE V. POŽARNI I DIMNI SEKTORI

Član 9.

(1) Objekti se dijele na požarne, odnosno dimne sektore, ovisno o njihovoj namjene i ostalim parametrima kao što su požarno opterećenje, zauzetost prostora, visina, sistemi za automatsku dojavu i gašenje požara i drugo.

(2) Podjelom na požarne, odnosno dimne sektore obu- hvaćaju se: evakuacioni putevi, atriji, vertikalni kanali za vođenje raznih instalacija na granicama požarnih sektora (ventilacioni i klimatizacioni sistemi i slično), okna liftova ako međusobno povezuju više požarnih sektora, prostori za smještaj pogonskih uređaja, prostori za smještaj sredstava i medija sistema za automatsku dojavu i gašenje požara, po- drumske i tavanske etaže i drugi prostori sa povećanom opa- snosti od nastanka požara, odnosno eksplozija.

(3) Požarni, odnosno dimni sektor treba da ima određenu otpornost na požar, odnosno propusnost dima, čime se posti- že uvjet da se požar i dim ne prošire unutar objekta, odnosno na susjedne objekte za određeno vrijeme.

(4) Da bi požarni, odnosno dimni sektori ispunjavali tra- ženu funkciju, treba da bude ispunjen uvjet ukupne stabilno- sti nosive konstrukcije, čija je otpornost na požar jednaka, odnosno veća od otpornosti na požar pojedinačne konstruk- cije, odnosno elementa sa najvećom otpornosti na požar po- jedinog sektora.

Član 10.

(1) Površine požarnih, odnosno dimnih sektora i njiho- va otpornost na požar određuju se za industrijske objekte u skladu sa Tabelom broj 2, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika.

(2) Kod nadzemnih etaža stambene namjene požarni sektor može da bude maksimalne neto tlocrtne površine do 1.200 m2, a uredske namjene do 1.600 m2.

(3) Dužina sektora ne smije prelaziti 60 m, požarni sek- tor može se rasprostirati najviše na četiri nadzemne etaže, a veličina požarnog sektora u podzemnim etažama koji su u funkciji stambene i uredske namjene ne može biti veća od 800 m2.

(4) Odredbe čl. 8. i 9. ovog pravilnika ne primjenjuju se na objekte za koje podjela na sektore nije uobičajena, odnosno opravdana iz funkcionalnih razloga (sportske dvo- rane, velesajamski izložbeni paviljoni, koncertne dvorane i slično).

(5) Mjere zaštite od požara treba da se projektuju u skla- du sa međunarodno priznatim standardima koji uređuju ovu oblast, a ako ne postoje međunarodni priznati standardi, kod projektovanja takvih objekata treba ih dokazati primjenom proračunskih metoda, odnosno modela koji se zasnivaju na provjerenim tehničkim rješenjima, odnosno novijim dosti- gnućima na tom području.

Član 11.

(1) Konstrukcije i elementi koji razdvajaju požarne, od- nosno dimne sektore dijele se na požarne zidove koji mogu da budu unutrašnji i vanjski i druge pregradne konstrukcije i elemente otporne na požar na granici požarnog, odnosno dimnog sektora.

(2) Otpornost na požar konstrukcije požarnog zida treba da bude najmanje REI-M 90, a građevinski proizvodi koji su ugra- đeni u požarni zid su najmanje reakcije na požar A2-s1 d0.

(3) Umjesto neprekinutih požarnih zidova, izuzetno, mogu da se grade i požarni zidovi u kombinaciji sa plafoni- ma bez otvora (npr. kod razdvajanja objekata) različite visi- ne, iste otpornosti i reakcije na požar.

(4) Druge konstrukcije i elementi na granici požarnih sek- tora (zidovi i plafoni evakuacionih hodnika, požarni sektor i pojedinačni prostori na nivou jednog ili više spratova i slično), po pravilu, ne presijecaju objekat od temelja do krova.

(5) Otpornost na požar pregradnih konstrukcija i eleme- nata otpornih na požar, odnosno dim na granici požarnog ili dimnog sektora određuje se u skladu sa zahtjevima za ot- pornost na požar koji su navedeni u tabelama br. 1, 2. i 3. iz Priloga 1. ovog pravilnika.

Član 12.

Požarni zidovi grade se kod:

1) objekata kod kojih je završni (zabatni) zid udaljen ma- nje od 3 m od susjednog objekta (postojećih, odnosno pre- dviđenih planom),

2) objekata velike dužine i objekata u nizu (dužine veće od 60 m), osim kod objekata kod kojih to nije moguće iz funkcionalnih razloga (sportske i koncertne dvorane, indu- strijski objekti i slično),

3) objekata različite visine koji se spajaju preko različitih požarnih sektora,

4) objekata različite namjene.

 

POGLAVLJE VI.
NAČIN GRAĐENJA POŽARNIH ZIDOVA I DRUGIH KONSTRUKCIJA NA GRANICI POŽARNOG SEKTORA

Član 13.

(1) Unutrašnji požarni zidovi grade se najmanje 0,3 m iznad krovne ravni s negorivim pokrovom reakcije na požar A1, odnosno A2-s1 d0, odnosno 0,5 m kod krovne ravni s gorivim pokrovom, reakcije na požar od E do B.

(2) Umjesto unutrašnjeg požarnog zida iz stava 1. ovog člana može da se ispod krovne ravni izvede dvostrana konzo- la, i to lijevo i desno od unutrašnjeg požarnog zida, odnosno samo na jednu stranu u dvostrukoj širini iste otpornosti na

požar u širini od 0,5 m sa svake strane, ali bez zahtjeva ot- pornosti na mehanički udar (M) za konzolu.

(3) Kod krovnih ravni s gorivim pokrovom iznad konzo- le u njenoj punoj širini nalaze se pokrov i toplinska izolacija od negorivih građevinskih proizvoda reakcije na požar A1, odnosno A2-s1 d0, radi sprečavanja prenošenja požara.

(4) Način građenja požarnih zidova iz st. 1. i 2. ovog čla- na prikazan je grafički u Prilogu 3. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.

Član 14.

(1) Radi sprečavanja horizontalnog prenošenja požara preko prozora i drugih otvora na vanjskom zidu objekta, lije- vo i desno od sredine zida koji je na granici požarnog sektora grade se zidovi iste otpornosti na požar kao i zid na granici požarnog sektora, svaki u širini od najmanje 1 m, odnosno jednostrano na jednu stranu tako da ukupna dužina iznosi 2 m, osim za objekte grupe OG2, OG3 i OG4, gdje ta ukupna udaljenost može iznositi 1 m.

(2) Na vanjskom zidu objekta umjesto završetka požar- nog zida može da se gradi i zid iste otpornosti na požar koji izlazi izvan vanjskog zida objekta, najmanje 0,5 m.

(3) U slučaju da je u objektu ugrađen sistem za automat- sku dojavu i gašenje požara, otpornost na požar zida može biti manja za jedan stepen od propisane otpornosti na požar, ali ne manja od E 30, odnosno EW 30, uz dokaz proraču- nom u prilogu, odnosno elaboratu mjera zaštite od požara, odnosno EI 30 bez posebnog dokaza proračunom u prilogu, odnosno elaboratu mjera zaštite od požara.

Član 15.

(1) Kod objekata razuđene osnove kod kojih se požarni sektori spajaju pod uglom jednakim ili manjim od 135o, radi sprečavanja horizontalnog prenosa požara iz jednog požar- nog sektora na drugi preko ugaonog spoja, grade se zidovi iste otpornosti na požar kao i zid na granici požarnog sektora u dužini od 5 m mjereno od unutrašnjeg ugla u kom se spa- jaju požarni sektori, a za objekte grupe OG2, OG3 i OG4 dopušta se dužina od 3 m.

(2) Način građenja požarnih zidova iz stava 1. ovog čla- na prikazan je na Slici 2, koja se nalazi u Prilogu 3. ovog pravilnika.

(3) Način sprečavanja prenosa požara iz različitih požar- nih sektora preko spoja u uglu prikazan je grafički na Slici 1. iz Priloga 3. ovog pravilnika.

(4) U slučaju da je u objekat ugrađen sistem za automat- sku dojavu i gašenje požara, otpornost na požar zidova iz stava 1. ovog člana može biti manja za jedan stepen od pro- pisane otpornosti na požar, ali ne manja od E 30, odnosno EW 30, uz dokaz proračunom u prilogu, odnosno elaboratu mjera zaštite od požara, odnosno u razredu EI 30 bez poseb- nog dokaza proračunom u prilogu, odnosno elaboratu mjera zaštite od požara.

Član 16.

Radi sprečavanja prenosa požara u vertikalnom smjeru preko požarnih sektora koji se dodiruju, kod objekata razli- čite visine, pri čemu se na krovu niže nalaze otvori na uda- ljenosti manjoj od 5 m od vanjskog zida višeg objekta, ili se nalazi plafon, ili krovna konstrukcija koja ne zadovoljava otpornost na požar, požarni zid izvodi se na način prikazan na slikama 3. i 4. iz Priloga 3. ovog pravilnika.

Član 17.

(1) Radi sprečavanja vertikalnog prenošenja požara po vanjskom zidu objekta preko otvora niže etaže koja je zaseban požarni sektor na više etaže koje su drugi požarni sektor, gradi se vertikalni građevinski element između otvora (parapet) iste otpornosti na požar kao i požarni sektori koji se razdvajaju.

(2) Visina građevinskog elementa (parapeta) koji razdva- ja etaže (prekidna udaljenost) jeste dužine najmanje 1,2 m, 

odnosno dužine koju čini zbir vertikalnih i horizontalnih dijelova, odgovarajuće otpornosti na požar, na način prika- zan na Slici 6. iz Priloga 3. ovog pravilnika.

(3) Osim načina sprečavanja prenosa požara propisanog stavom 1. ovog člana i članom 15. ovog pravilnika, dimenzi- ja i otpornost na požar elementa koji sprečava prenos poža- ra sa nižeg na viši objekat, odnosno elementa koji razdvaja spratove po vertikali (prekidno rastojanje) može se odrediti modeliranjem, odnosno proračunom prema BAS standardi- ma BAS EN 1991-1-2.

 

POGLAVLJE VII.
OTVORI U KONSTRUKCIJAMA I ELEMENTIMA KOJI DIJELE POŽARNE, ODNOSNO DIMNE SEKTORE

Član 18.

(1) U pregradnim konstrukcijama otpornim na požar, odnosno dim koje dijele požarne, odnosno dimne sektore dopušteni su otvori kad su neophodni zbog prolaska ljudi i tehnoloških, odnosno arhitektonskih razloga.

(2) Otvorima iz stava 1. ovog člana smatraju se otvori u koje se ugrađuju pokretni elementi za zatvaranje otvora kao što su vrata i slično, otvori za prolaz klimatizacionih, venti- lacionih, električnih instalacija, raznih cjevovoda, instalaci- onih okana i kanala i poklopaca njihovih revizionih otvora, otvori za prolaz voznog okna liftova, dimnjaka, otvori za ugradnju svjetlopropusnih stijena i slično.

(3) Pokretni elementi za zatvaranje otvora u pregradnim konstrukcijama otpornim na požar, odnosno dim koje dije- le požarne sektore, odnosno dimne sektore u slučaju požara zatvaraju otvor da bi u određenom vremenu spriječili širenje požara i dima na susjedni požarni sektor, odnosno susjedni objekat.

(4) Pokretni elementi za zatvaranje otvora iz stava 1. ovog člana jesu svi tipovi vrata kao što su zaokretna, klizna, rolo- vrata, padajuća vrata, vrata voznog okna liftova i druga vrata, elementi za zatvaranje otvora u zidovima kroz koje prolaze pokretne stepenice, klapne u kanalima ventilacionih i klimati- zacionih sistema, razni tipovi zavjesa i slično, koji su otporni na požar, odnosno dim.

Član 19.

(1) Za zatvaranje otvora za prolaz pokretnim elementima mogu da se koriste elementi koji imaju otpornost na požar, odnosno dim, kao i konstrukcije i elementi u koju su ugra- đeni, za jedan stepen manji ali ne manji od E 30 u odnosu na konstrukciju ako je površina pokretnih elementa do 20% površine konstrukcije, odnosno elementa u koji se ugrađuje.

(2) Otpornost na požar, odnosno dim elemenata za zatva- ranje otvora vrši se tako što se na granicama požarnih sekto- ra ugrađuju elementi otpornosti na požar: EI 15, 20, 30, 45, 60, 90, 180, 240, a na granicama dimnih sektora ugrađuju se elementi otpornosti na požar E-S 15, 20, 30, 45, 60, 90, 180, 240.

(3) U opravdanim slučajevima, izuzetno od stava 2. ovog člana, za zatvaranje otvora na granicama požarnih sekto- ra, uz dokaz proveden ispitivanjem, odnosno proračunom, mogu da se ugrađuju elementi otpornosti na požar: EW 20, 30, 60.

(4) Za zatvaranje voznog okna liftova mogu da se koriste vrata sljedećih otpornosti na požar:

1) za evakuacione i vatrogasne liftove ako je vozno okno liftova na granici požarnog sektora: EI 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120,

2) za liftove za koje se ne propisuju zahtjevi evakuacije ako je lift na granici požarnog sektora: EW 20, 30, 60,

3) ako je vozno okno liftova granica dimnog sektora: E-S 15, 30, 45, 60, 90, 120.

(5) Pokretni elementi za zatvaranje otvora opremljeni su odgovarajućim uređajem za automatsko zatvaranje.

(6) U požarne zidove iz člana 11. ovog pravilnika mogu da se ugrađuju samo pokretni elementi iste otpornosti na po- žar kao i požarni zid.

Član 20.

(1) Sprečavanje širenja požara i dima na susjedni požarni sektor preko prodora instalacionih kanala na granici požar- nog sektora postiže se:

1) ugradnjom cijevnih barijera (protivpožarnih obujmica i drugo) i pregrada na mjestu ulaska cjevovoda, odnosno ka- blovskog kanala u konstrukciju koja dijeli požarni sektor čija je otpornost na požar, odnosno dim jednaka otpornosti na požar te konstrukcije ili je za jedan stepen manja, ali ne manja od EI 15,

2) oblaganjem cjevovoda, odnosno kablovskog kanala oblogom čija je reakcija na požar i otpornost na požar, odno- sno dim ista kao i konstrukcija kroz koju prolazi,

3) polaganjem cjevovoda u okna i kanale čije stjenke imaju otpornost na požar, odnosno dim kao i konstrukcija kroz koju prolazi.

(2) Elementi za zatvaranje prodora na granici požarnog, odnosno dimnog sektora mogu da budu otpornosti na požar: EI 15, 20, 30, 45, 60, 90, 180, 240, a za zatvaranje prodora na granici dimnih sektora otpornosti: E-S 15, 20, 30, 45, 60, 90, 180, 240.

Član 21.

(1) Za vanjske izolacije, obloge, parne brane, folije i slične obloge, cijevi i kanale koriste se negorivi građevinski proizvo- di reakcije na požar A1, odnosno A2, s1 d0, a kad je u objektu predviđen automatski sistem za gašenje požara, izuzetno mogu da se koriste i teško gorivi građevinski proizvodi reakcije na požar najmanje C-s3 d2, u skladu sa BAS EN 13501-1.

(2) Odredba stava 1. ovog člana ne primjenjuje se u slučaju kada cjevovodi i kanali ne prolaze kroz prostore evakuacionih puteva i kada cjevovodi i kanali nisu izvedeni iznad spuštenih plafona koji štite nosivu konstrukciju od požara, osim kada ima- ju dokazanu otpornost na požar koja treba da bude ista, odnosno veća od one koju ima spušteni plafon.

 

POGLAVLJE VIII.
SPREČAVANJE ŠIRENJA POŽARA NA SUSJEDNE OBJEKTE

Član 22.

Sprečavanje širenja požara na susjedne objekte odnosi se na objekte u neposrednoj blizini i na objekte koji se dodiruju vanjskim zidovima.

Član 23.

Sprečavanje širenja požara na susjedne objekte postiže se primjenom odgovarajućih mjera, kao što su:

1) određivanje sigurnih udaljenosti i drugih mjera na ni- vou dokumenata prostornog uređenja,

2) određivanje sigurnosnih udaljenosti na nivou predmet- ne lokacije (npr. sigurnosne udaljenosti kod rezervoara zapa- ljivih tečnosti i plinova, postrojenja sa povećanim rizikom od nastanka požara i eksplozija, objekat i postrojenja sa visokim požarnim opterećenjem i slično),

3) izvođenje požarnih zidova najmanje otpornosti na po- žar REI-M 90,

4) izvođenje vanjskih zidova određene otpornosti na po- žar i zidnih obloga i izolacija, reakcije na požar A1, odnosno A2-s1 d0,

5) ograničenje površine nezaštićenih površina otvora,

6) ugradnjom sistema za automatsku dojavu i gašenje požara.

Član 24.

Kada je udaljenost dva susjedna objekta sa malim požar- nim opterećenjem manjim od 1.000 MJ/m2 manja od 3 m, zi

dovi i plafoni (krovovi) koji graniče sa susjednim objektima imaju otpornost na požar u skladu sa Tabelom broj 1, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika, a ugrađeni građevinski proizvodi treba da imaju reakciju na požar prema odgovara- jućim zahtjevima sadržanim u tabelama br. 4. i 7, koje se na- laze u Prilogu 2. ovog pravilnika i čine njegov sastavni dio.

Član 25.

(1) Kada je jedan od susjednih objekata sa požarnim opterećenjem od 1.000 MJ/m2 i većim, međusobna sigurno- sna udaljenost između tih objekata određuje se proračunom NFPA 80A - Recommended Practice for of Bildings from Exterior Fire Exposures ili drugim međunarodno priznatim standardom.

(2) Ako s obzirom na postojeće stanje u prostoru nije moguće postići sigurnosnu udaljenost iz stava 1. ovog čla- na, izvodi se požarni zid otpornosti na požar REI-M 90 kod srednjeg požarnog opterećenja u objektima, odnosno požarni zid otpornosti na požar REI-M 120 kod velikog požarnog opterećenja u objektima, a ugrađeni građevinski proizvodi treba da imaju reakciju na požar A1.

(3) Ako se umjesto požarnog zida iz stava 2. ovog člana izvode vanjski zidovi, tada oni imaju istu otpornost na požar koju bi imao požarni zid, a eventualni otvori u vanjskim zi- dovima imaju otpornost na požar kao i vanjski zidovi.

(4) Otpornost na požar požarnog zida iz stava 2. ovog člana može se smanjiti za jedan stepen ako se u objektu sa požarnim opterećenjem većim od 1.000 MJ/m2 ugradi sistem za automatsku dojavu i gašenje požara, a građevinski pro- izvodi ugrađeni u požarni zid iz stava 2. ovog člana, odnosno vanjski zidovi iz stava 3. ovog člana imaju reakciju na požar najmanje A2-s1 d0.

 

POGLAVLJE IX. SVJETLOPROPUSNI ELEMENTI NA GRANICI POŽARNOG SEKTORA

Član 26.

(1) U pregradne konstrukcije otporne na požar, odnosno dim koje dijele požarne i dimne sektore mogu da se ugrađuju fiksni svjetlopropusni elementi iste otpornosti na požar, odno- sno dim kao i konstrukcije u koje se ugrađuju.

(2) Fiksni svjetlopropusni elementi koji se ugrađuju u zidove na granici požarnog sektora otpornosti na požar su otpornosti na požar: EI 30, 45, 60, 90, 180, 240, a fiksni svje- tlopropusni elementi koji se ugrađuju u požarne zidove su najmanje otpornosti na požar EI-M 90.

(3) Izuzimajući požarne zidove iz člana 11. ovog pravil- nika, otpornost na požar fiksnog svjetlopropusnog elementa može biti i manja za jedan stepen od otpornosti na požar ele- menta u koji je ugrađen, ali ne manja od EI 30, ako je povr- šina svjetlopropusnog elementa do 20% površine elementa u koji je ugrađen.

(4) Fiksni svjetlopropusni elementi koji se ugrađuju u pregradne konstrukcije otporne na dim u zidove na granici dimnog sektora otpornosti su na požar E-S 20, 30, 60, 180.

 

POGLAVLJE X.
SISTEM ZA ODVOĐENJE DIMA I TOPLOTE I SISTEM NATPRITISKA U OBJEKTIMA

Član 27.

Sistem za odvođenje dima, odnosno toplote, odnosno si- stem natpritiska u objektu izrađuje se u skladu sa odredbama ovog pravilnika.

Član 28.
(1) Sistemi za odvođenje dima i toplote nalaze se u:

1) sigurnosnim stubištima u skladu sa otpornošću na po- žar datom u Tabeli broj 3, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika,

2) podrumskim prostorima bez podrumskih prozora, od- nosno drugih otvora koji vode prema vanjskom prostoru, kao što su otvori atrija, pokretne stepenice, stubišta i slično kad je kapacitet tog prostora veći od 100 lica, a etaža koju koriste ljudi na više od 9,10 m ispod najnižeg nivoa prostora za eva- kuaciju (izlazni nivo vanjskog prostora), odnosno kad ima više od jednog nivoa za boravak smještenog ispod najnižeg nivoa prostora za evakuaciju,

3) zatvorenim atrijskim prostorima,

4) požarnim sektorima bez prozora, odnosno vrata na fa- sadi objekta koji se mogu otvoriti sa požarnim opterećenjem od 600 MJ/m2 do 999 MJ/m2, te površinom požarnog sekto- ra većom od 200 m2, odnosno površinom požarnog sektora većom od 400 m2 kod požarnih sektora u kojim je ugrađen sistem za automatsku dojavu i gašenje požara,

5) požarnim sektorima bez prozora, odnosno vrata na vanjskom zidu objekta koji se mogu otvoriti sa požarnim op- terećenjem od 1.000 MJ/m2 do 1.999 MJ/m2, te površinom požarnog sektora većom od 100 m2, odnosno površinom požarnog sektora većom od 200 m2 ako je u njega ugrađen sistem za automatsku dojavu i gašenje požara,

6) drugim slučajevima požarnih sektora bez prozora, od- nosno vrata na vanjskom zidu objekta koji se mogu otvoriti, te sa požarnim opterećenjem od 2.000 MJ/m2 i više, i povr- šinom sektora većom od 50 m2, odnosno 100 m2 ako je ugra- đen sistem za automatsku dojavu i gašenje požara.

(2) Sistemi iz stava 1. ovog člana projektuju se prema grupi standarda BAS EN 12101, koji se nalaze u Prilogu 6. ovog pravilnika.

Član 29.
Sistemi za odvođenje dima i toplote prirodni su i mehanički.

Član 30.
Sistem za odvođenje dima, odnosno toplote ne ugrađuje se u određeni prostor ako postoji sistem natpritiska.

 

POGLAVLJE XI. EVAKUACIONI PUTEVI

Član 31.
U objektu se nalazi dovoljan broj evakuacionih puteva odgovarajućih prostornih i drugih parametara, kao što su udaljenost, širina, visina, otpornost na požar i slično i dovo- ljan broj izlaza koji vode u različitim smjerovima na sigurna mjesta da bi u slučaju pojave požara sva lica koja se zateknu u objektu brzo i sigurno mogla da napuste objekat.

Član 32.

Sigurno i pravovremeno napuštanje objekta u slučaju po- žara osigurava se primjenom odgovarajućih mjera:

1) rasporedom i brojem evakuacionih puteva i izlaza u skladu sa brojem ljudi i njihovom pokretljivošću,

2) odvajanjem elemenata koji ograničavaju evakuacio- ne puteve (plafoni, zidovi, vrata i slično) od drugih dijelova objekta, elementima otpornim na požar i dim,

3) izborom građevinskih proizvoda kojima se oblažu plafoni, zidovi i podovi evakuacionih puteva odgovarajuće reakcije na požar,

4) sistemom za odvođenje dima, odnosno toplote,

5) sistemom uređaja za stvaranje povećanog natpritiska u evakuacionim putevima zbog sprečavanja ulaska dima,

6) sistemom za rano otkrivanje i gašenje požara,

7) sistemom za uzbunjivanje korisnika objekta,

8) panik svjetiljki i znakova koji upućuju na evakuacione puteve,

9) ugradnjom protivpanik kvaka, pritisnih ploča, šipki i slično na evakuacionim vratima.

Član 33.

(1) U objektu postoje najmanje dva evakuaciona puta, odnosno puta za spasavanje koji vode u različitim smjerovima do vanjskog prostora, odnosno sigurnog mjesta u objek- tu i koji ne završavaju u istom požarnom, odnosno dimnom sektoru.

(2) Broj evakuacionih puteva, odnosno puteva za spasa- vanje, ovisno o broju korisnika prostora iznosi:

1) najmanje dva evakuaciona puta ako je broj korisnika manji od 500,

2) najmanje tri evakuaciona puta ako je broj korisnika od 500 do 1.000,

3) najmanje četiri evakuaciona puta ako je broj korisnika veći od 1.000.

(3) Izuzetno od stava 1. ovog člana, u objektu može da bude projektovan i samo jedan evakuacioni put, i to za objek- te grupe OG1, OG2, OG3, OG4 i OG5 stambene namjene sa brojem korisnika manjim od 100 i bruto tlocrtne površine svih etaža do 2.000 m2, prodajno-uslužne prostore unutar objekta ako je broj korisnika manji od 50, površina prostora manja od 280 m2, požarno opterećenje manje od 1.000 MJ/ m2 i dužina zajedničkog dijela evakuacionog puta manja od 23 m, odnosno manja od 30 m sa ugrađenim sistemom za automatsku dojavu i gašenje požara.

Član 34.

(1) Kod objekata koji imaju više etaža evakuacioni pu- tevi vode preko stubišta, od kojih je najmanje jedno stubište izvedeno u skladu zahtjevima navedenim u Tabeli broj 3, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika, a ostala stubi- šta u protivdimnoj izvedbi pod uvjetom da stubišta vode do različitih izlaza iz objekta, odnosno ne završavaju u istom požarnom, odnosno dimnom sektoru.

(2) Kod objekata iz stava 1. ovoga člana, osim kod obje- kata grupe 5 (OG5) kod kojih spratovi nisu isključivo stam- bene namjene i objekata koji se pretežno sastoje od podzem- nih etaža, odnosno u kojima borave nepokretna lica i lica smanjene pokretljivosti, te lica koja se ne mogu samostalno evakuisati (bolnice, domovi za stare i nemoćne, psihijatrij- ske ustanove, jaslice, vrtići i slično), odnosno u kojima bo- rave lica kojim je ograničeno kretanje iz sigurnosnih razloga (ustanove za izvršenje krivičnih i prekršajnih sankcija i slič- no), i objekata u kojima postoje pojedinačni prostori za oku- pljanje više od 300 lica, uz evakuacioni put preko stubišta izvedenog u skladu zahtjevima navedenim u Tabeli broj 3, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika, jedan od evaku- acionih puteva može da bude preko prozora za spasavanje.

(3) Prozor za spasavanje iz stava 2. ovog člana je di- menzija najmanje 0,8 m • 1,2 m, visine parapeta, odnosno zaštitne ograde ne niže od 0,9 m i ne više od 1,2 m, a najma- nje jedan takav prozor izveden je po svakom stanu, odnosno po jednoj poslovnoj jedinici, odnosno dijelu te jedinice na svakom spratu, te postavljen na odgovarajućim mjestima do- stupnim za vatrogasnu tehniku ako je vrijeme dolaska nadle- žne vatrogasne jedinice na intervenciju u roku od 15 minuta od trenutka prijema poziva, te da raspolaže odgovarajućom vatrogasnom tehnikom.

(4) U slučaju izvođenja prozora na vanjskom zidu od fik- snih staklenih elemenata, ti elementi izvode se od sigurno- snog stakla koje može lahko da se razbije upotrebom jedno- stavnih alata kojim raspolažu vatrogasci, a fiksni stakleni elementi, odnosno prozori iz stava 3. ovog člana obilježavaju se sa vanjske strane tako da su lahko uočljivi vatrogascima.

(5) U spratnim objektima u kojim se traži više od dva evakuaciona puta prozori za spasavanje mogu samo da se koriste kao jedan od evakuacionih puteva.

(6) Kod objekata kod kojih nije moguće izvesti prozore za spasavanje, odnosno osigurati odgovarajuće operativne vatrogasne površine iz tehničkih, odnosno drugih razloga (zaštićeni objekti, urbana područja i drugo) izuzetno može da se za evakuacioni put osigura jedan izlaz stubištem, pod uvjetom da je to stubište izvedeno kao natpritisno, ako su zadovoljene određene dužine evakuacionog puta do stubišta.

(7) Odredbe stava 6. ovoga člana ne odnose se na objekte kod kojih je potrebno da se osiguraju više od dva evakuacio- na puta, odnosno izlaza, te na objekte grupe 5 (OG5) koji se pretežno sastoje od podzemnih etaža, odnosno u kojima bo- rave lica sa umanjenim tjelesnim sposobnostima i lica koja se ne mogu samostalno evakuisati (bolnice, domovi za stare i nemoćne, psihijatrijske ustanove, jaslice, vrtići i slično), odnosno u kojima borave lica kojima je ograničeno kretanje iz sigurnosnih razloga (ustanove za izvršenje krivičnih i pre- kršajnih sankcija i slično) i objekte u kojima postoje pojedi- načni prostori za okupljanje više od 300 lica.

Član 35.

(1) Za izračunavanje broja evakuacionih puteva i njihove širine koristi se podatak o broju korisnika, odnosno zauzetost prostora, a zauzetost prostora je broj lica koja se mogu zateći u nekom prostoru i ovisi o namjeni i površini prostora.

(2) Broj korisnika, odnosno zauzetost prostora određuje se u skladu sa karakteristikama koje su navedene u Prilogu 4. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio, odnosno na drugi način kojim se nedvosmisleno može odrediti broj korisnika prostora (ucrtanim mjestima i drugo), a uzima se prvi veći broj zauzetosti prostora.

Član 36.

(1) Ukupna dužina evakuacionog puta je dužina puta koji vodi od najudaljenije tačke u kojoj se lice može naći u pro- storiji do vanjskog prostora, odnosno sigurnog mjesta.

(2) Sigurno mjesto može da bude i u objektu, u drugom požarnom i dimnom sektoru, ako svojom veličinom zado- voljava uvjete za prihvaćanje određenog broja lica u slučaju evakuacije, uz osiguran dovod svježeg zraka i osiguran alter- nativni put za spasavanje kao što su prozor određenih dimen- zija, stepenište, odnosno evakuacioni lift, ovisno o namjeni objekta (bolnice, starački domovi i slično).

(3) Dio evakuacionog puta može da bude zajednički dio evakuacionog puta koji predstavlja dio puta od najudaljenije tačke u prostoru do mjesta gdje korisnik može birati izlaz u dva različita smjera, slijepi hodnik koji predstavlja dio puta koji vodi u samo jednom smjeru i prostor udaljavanja od izlaza do sigurnog mjesta.

Član 37.

(1) Najveća ukupna dužina evakuacionog puta iz člana 36. ovog pravilnika je 60 m u objektima sa ugrađenim siste- mom za automatsku dojavu i gašenje požara i 40 m u objek- tima bez ugrađenog sistema za automatsku dojavu i gašenje požara.

(2) Najveća dozvoljena dužina zajedničkog dijela evaku- acionog puta do najbližeg stubišta jeste:

1) 30 m u objektima sa ugrađenim sistemom za automat- sku dojavu i gašenje požara, osim u industrijskim objektima i podzemnim etažama,

2) 23 m u objektima bez ugrađenog sistema za automat- sku dojavu i gašenje požara, osim u industrijskim objektima i podzemnim etažama,

3) 15 m u podzemnim etažama i industrijskim objektima.

(3) Najveća dozvoljena dužina slijepog hodnika je 15 m u objektima sa ugrađenim sistemom za automatsku dojavu i gašenje požara, industrijske objekte i podzemne etaže i 6 m u objektima bez ugrađenog sistema za automatsku dojavu i gašenje požara.

(4) Odredbe iz stava 3. ovog člana ne odnose se na objek- te stambene namjene koji posjeduju evakuacione prozore iz svake stambene jedinice pristupačne vatrogascima radi si- gurne akcije spasavanja i gašenja, odnosno do 10 m dužine slijepog hodnika ako ti uvjeti nisu ispunjeni.

(5) Putna udaljenost do izlaza mjeri se na podu, odnosno drugoj pješačkoj površini (stepenice, kosi prilaz), i to:

1) srednjom linijom stvarnog puta kretanja od najudalje- nije tačke u prostoriji,

2) obilazeći oko svih uglova, odnosno prepreka s razma- kom od njih 0,3 m,

3) završavajući na sredini otvora vrata koja vode u vanj- ski prostor, odnosno sigurno mjesto.

Član 38.

(1) Širina evakuacionog stubišta određuje se prema broju lica na etaži koja ima najveću zauzetost prostora, uz uvjet da se širina evakuacionog stubišta ne smanjuje na nižim etaža- ma objekta.

(2) Potrebna širina evakuacionih puteva određuje se kao proizvod broja lica iz stava 1. ovog člana sa koeficijentom iz Tabele broj 1, koja se nalazi u Prilogu 5. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio, s tim da širina evakuacionog puta ne može da bude manja od 1,1 m, osim kod visokih objekata, kod kojih širina evakuacionog puta ne može da bude manja od 1,25 m, te prostora sa kapacitetom zauzetosti do 50 lica, kod kojih širina evakuacionog puta može da bude 0,9 m.

(3) Svijetla širina vrata na evakuacionom putu iz stava 2. ovog člana iznosi najmanje 0,9 m, osim u prostorima u koji- ma se okuplja manje od 50 lica, kad iznosi najmanje 0,8 m.

Član 39.

Otpornost na požar konstrukcija i elemenata koji dijele evakuacioni put (zidovi stubišta, vrata) određuje se u skladu sa Tabelom broj 3, koja se nalazi u Prilogu 1. ovog pravil- nika.

Član 40.

Građevinski proizvodi za oblaganje plafona, zidova i po- dova evakuacionih puteva treba da budu reakcije na požar u skladu sa tabelama br. 5. i 6, koje se nalaze u Prilogu 2. ovog pravilnika.

Član 41.

(1) Za objekte u kojima boravi više od 300 lica i za objekte u kojima borave lica smanjene pokretljivosti (bolni- ce, domovi za stare i nemoćna lica i slično) čiji je broj veći od 50 lica, a ispunjavanje zahtjeva zaštite od požara dokazu- je se prema međunaradno priznatim metodama proračuna i modelima koji nisu u skladu sa odredbama čl. od 31. do 40. ovog pravilnika, izračunava se vrijeme evakuacije kojim su obuhvaćena i lica smanjene pokretljivosti da bi se potvrdilo da je vrijeme evakuacije u skladu sa određenim parametrima objekata (otpornost na požar nosive konstrukcije i konstruk- cije evakuacionih puteva, dužine evakuacionih puteva, brzi- na razvoja požara i drugo).

(2) Za proračun vremena evakuacije mogu da se koriste samo odgovarajuće metode proračuna, kao što su dinamički modeli strujanja, mrežni, odnosno individualni modeli, od- nosno modeli i proračuni koji uzimaju u obzir više faktora koji imaju uticaj na evakuaciju, i to:

1) karakteristike požara - koje obuhvaćaju požarno op- terećenje, prirodu gorenja, raspored požarnog opterećenja, stepen isijavanja toplote, uvjete dovoda zraka i drugo,

2) karakteristike objekata - koje obuhvaćaju arhitekton- ske karakteristike (dužina, visina, otvori na zidovima), ka- rakteristike konstrukcije, sisteme za dojavu, odnosno gaše- nje, sisteme za odvod dima i toplote i drugo,

3) karakteristike korisnika - koje obuhvaćaju broj kori- snika, njihov raspored po objektu, stanje budnosti (dan, noć), fizičko stanje (pokretni, nepokretni) starosno i mentalno sta- nje, poznavanje objekta i drugo.

Član 42.

Osnovni zahtjevi rasvjete za slučaj nužde i označava- nja evakuacionih puteva ispunjeni su ako su primijenjene odredbe standarda BAS EN 1838, BAS EN 50171 i BAS EN 50172.

Član 43.

Vrata na evakuacionom putu, izuzimajući stambene objekte, te prostore objekata i objekte u kojima se okuplja manje od 50 lica, opremaju se protivpanik kvakama, protiv- panik bravama, pritisnim pločama, pritisnim šipkama i slič- no, u skladu sa standardima BAS EN 179, odnosno BAS EN 1125.

 

POGLAVLJE XII.
MJERE ZAŠTITE ZA VATROGASNU INTERVENCIJU

Član 44.

Mjere za vatrogasnu intervenciju ovise o namjeni obje- kata i njenim karakteristikama, kao što su visina objekta, broj lica, požarno opterećenje i drugo, a to su:

1) vatrogasni putevi i površine za vatrogasnu intervenci- ju (manipulativne površine),

2) otpornost na požar nosive konstrukcije koja omogu- ćuje i duže djelovanje vatrogasaca zbog gašenja, odnosno pretraživanja objekata,

3) uređaji za snabdijevanje vodom (vanjska hidrantska mreža) sa sigurnim izvorom,

4) sigurnosna stubišta,

5) rasvjeta za slučaj nužde,

6) vatrogasni liftovi,

7) rezervno napajanje električnom energijom,

8) sklopke/ventili sistema za snabdijevanje električnom energijom, plinom i drugo na dostupnom mjestu,

9) prinudna, odnosno prirodna ventilacija podzemnih etaža objekta,

10) tlocrt objekta postavljen na mjestu dostupnom va- trogascima,

11) oznake opasnih materija u objektu i drugo.

Član 45.

(1) Vatrogasni putevi projektuju se u skladu odredbama Pravilnika o tehničkim normativima zaštite od požara za pristupne puteve, okretnice i uređene platoe za vatrogasna vozila u blizini objekata kod kojih je povećan rizik od požara (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 55/20).

(2) Ako iz bilo kog razloga prolaz kroz vatrogasni put tre- ba da se ograniči, prepreke se postavljaju isključivo u obliku rampi - branika (manuelnih, poluautomatskih i automatskih) za koje vatrogasci imaju osiguranu mogućnost otvaranja.

Član 46.

(1) Objekti kod kojih se na vanjskom zidu izvode fiksni stakleni elementi imaju zaokretne prozore na svakoj etaži i požarnom sektoru na razmacima od najviše 25 m mjereno od ose prozora, dostupne vatrogascima radi sigurne akcije spasavanja i gašenja.

(2) Minimalne dimenzije zaokretnih prozora iz stava 1. ovog člana su 0,8 m • 1,2 m, uz visinu parapeta na unutrašnjoj strani fasadnog zida objekta ne manjoj od 0,9 m i ne višom od 1,2 m.

(3) Zaokretni prozori su vidljivo označeni sa vanjske strane znakom minimalnih dimenzija 20 cm • 20 cm boje RAL 3000, a izgled i sadržaj znaka prikazan je na Slici 1, koja se nalazi u Prilogu 8. ovog pravilnika i čini njegov sa- stavni dio.

(4) Prozor sa vanjske strane otvara se opremom i ala- tom kojim raspolažu vatrogasci, a sa unutrašnje strane na vidljivom mjestu u neposrednoj blizini tog prozora nalazi se natpis: “PROZOR ZA SPASAVANJE”, štampanim slovima zelene boje RAL 6005, a veličina fonta određuje se projek- tom ovisno o veličini prostorije.

(5) Osim zaokretnih prozora, u istu svrhu mogu da se koriste i elementi vanjskog zida izvedeni od kaljenog sigurnosnog stakla, koje može lahko da se razbije jednostavnim alatima (sjekirom, čekićem i slično).

(6) Uz elemente iz stava 5. ovog člana na vidljivom mjestu i u neposrednoj blizini nalazi se postavljen čekić za razbijanje kaljenog stakla, uz koji se nalazi natpis: “PRO- ZOR ZA SPASAVANJE - RAZBITI STAKLO U SLUČAJU OPASNOSTI” štampanim slovima zelene boje RAL 6005, veličina fonta određuje se projektom ovisno od veličini pro- storije, a elementi fasade označeni su sa vanjske strane zna- kom minimalnih dimenzija 20 cm • 20 cm boje RAL 3000, a izgled i sadržaj znaka prikazan je na Slici 2, koja se nalazi u Prilogu 8. ovog pravilnika.

Član 47.

(1) Ako se u zgradu ugrađuje vatrogasni lift, na izgradnju te vrste lifta primjenjuju se odredbe Pravilnika o projektova- nju, izradi i održavanju liftova (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 68/15, 50/16 i 94/17) i standard BAS EN 81-72.

(2) Lift iz stava 1. ovog člana ima sekundarnu lokaciju za izlazak lica na sigurno mjesto u slučaju da je požar nastao u blizini primarne lokacije.

 

POGLAVLJE XIII. ZAVRŠNE ODREDBE

Član 48.

Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje važiti Pravilnik o tehničkim normativima zaštite od požara u objektima namijenjenim za javnu upotrebu u kojima se okuplja, boravi ili radi veći broj lica (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 11/18 i 6/19).

Član 49.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objave u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

 

Broj: S/M-020-59/20
19. juna 2020. godine  Banjaluka

 

Ministar,

Mr. Dragan Lukač, s.r.