Program posebnog nadzora nad prisustvom karantinski štetnih organizama u registriranim rasadnicima

Službeni glasnik Republike Srpske, Broj 50, 01.06.2021.

Na osnovu člana 31. Zakona o zaštiti zdravlja bilja u Republici Srpskoj (“Službeni glasnik Republike Srpske", broj 25/09) i člana 76. stav 2. Zakona o republičkoj upravi ("Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 115/18), ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede donosi

PROGRAM

POSEBNOG NADZORA NAD PRISUSTVOM KARANTINSKI ŠTETNIH ORGANIZAMA U REGISTRIRANIM RASADNICIMA U REPUBLICI SRPSKOJ U 2021. GODINI

Član 1.

Ovim programom utvrđuju se mjere, rokovi, način provođenja mjera, subjekti koji ih provode, izvori i način osiguranja i korištenja sredstava i način kontrole provođenja mjera posebnog nadzora nad prisustvom karantinski štetnih organizama u registriranim rasadnicima u Republici Srpskoj u 2021. godini.

Član 2.

(1) Cilj ovog programa je utvrđivanje prisustva, odnosno odsustva karantinski štetnih organizama na matičnim stablima u registriranim rasadnicima i izolacionom pojasu u Republici Srpskoj.

(2) Cilj posebnog nadzora je i ispunjavanje fitosanitamih uvjeta za proizvodnju, premještanje, promet i izvoz sadnog materijala voćaka.

Član 3.

(I) Poseban nadzor radi detekcije karantinskih štetnih organizama provodi se pri uvozu i na cijeloj teritoriji Republike Srpske.

(2) Poseban nadzor i mjere nadzora provode Republička uprava za inspekcijske poslove Republike Srpske (u daljem tekstu: inspektorat) i institucije koje imaju ovlašćenje Ministarstva poljoprivrede. Šumarstva i vodoprivrede za provođenje poslova od javnog interesa u oblasti dijagnostike štetnih organizama i zaštite zdravlja bilja (u daljem tekstu: ovlašćene institucije).

(3) Laboratorijska testiranja dostavljenih uzoraka, izradu izvještaja i rezultata testiranja vrše ovlašćene institucije.

(4) Ovlašćena institucija priprema informacionc letke sa stručnim savjetima o načinima sprečavanja širenja i mogućim mjerama kontrole patogena i vektora.

(5) Program posebnog nadzora podrazumijeva monitoring koji se provodi nad prisustvom štetnih organizama (u daljem tekstu: monitoring).

(6) Uvozne pošiljke koje su obuhvaćene monitoringom ne zadržavaju se na graničnom prijelazu, te za njih fitosani- tami inspektor izdaje rješenje o zabrani prometa do dobivanja rezultata laboratorijskih analiza.

(7) U slučaju detekcije karantinskog štetnog organizma. Inspektorat preduzima sve neophodne radnje u skladu sa propisima kojima je regulirana ova oblast.

Član 4.

(1) Vizuelni pregledi, uzorkovanjc i laboratorijska testiranja uzoraka vrše se na prisustvo sljedećih karantinski štetnih organizama:

1) Plum pox virus - PPV,

2) Candidatus Phytoplasma mali (Apple proliferation - AP),

3) Candidatus Phytoplasma pyri (Pear Decline - PD).

(2) Biljke domaćini karantinski štetnog organizma Plum pox virus - PPV iz roda Prunus sa najvećim ekonomskim značajem su: šljiva (Prunus domcstica L.), kajsija (Prunus armcniaca L.), breskva (Prunus pcrsica (Linnaeus) Batseh), nektarina (Prunus pcrsica (L.) Batseh var. nucipcrsica (Suckow) C. K. Sehneid), trešnja (Prunus avium L.) i višnja (Prunus ccrasus L.).

(3) Glavna biljka domaćin karantinski štetnog organizma Candidatus Phytoplasma mali (Apple proliferation - AP) jeste jabuka (Malus х domcstica), a pored jabuke, biljke domaćini su: lijeska (Corylus avcllana L), jasen (Fraxinus excelsior L.), šipak (Rosa canina L), košćela (Ccltis australis L.), glog (Crataegus monogyna L.), hrast (Qucrcus robur L., Qucrcus rubra L.), grab (Carpinus betulusL.) i poponac (Convolvulus arvensis L.).

(4) Glavna biljka domaćin karantinski štetnog organizma Candidatus Phytoplasma pyri (Pear Decline - PD) jeste kruška (Pyrus communis L).

(5) Odabir lokacija vrši sc na osnovu biologije ciljanih štetnih organizama, klimatskih uvjeta za njihov razvoj, geografske distribucije registriranih rasadnika i fenologije i zastupljenosti biljaka domaćina.

Član 5.

Pregled broja uzoraka po voćnim vrstama za matična stabla i graničnih prijelaza prikazanje u tabelama 1. i 2, koje se nalaze u Prilogu 1. ovog programa i čine njegov sastavni dio.

Član 6.

(1)        Područje rada su matičnjaci u registriranim rasadnicima i granični prijelazi u Republici Srpskoj.

(2) Biljke se pregledaju pojedinačno, a pri uzimanju uzoraka detaljno se opisuje mjesto uzorkovanja sa obaveznim unošenjem GPS pozicije u XY koordinatnom sistemu, na propisanom obrascu Zapisnika o uzimanju uzoraka i prijavi uzoraka, koji se nalazi u Prilogu 2. ovog programa i čini njegov sastavni dio.

(3) Unos GPS pozicije svih mjesta uzorkovanja obavlja se u Fito-Gis aplikaciji.

(4) Propisani lok vizuclnog pregleda i uzimanje službenih uzoraka navedeni su u Prilogu 3. ovog programa, koji čini njegov sastavni dio.

(5) S ciljem utvrđivanja prisustva štetnih organizama iz člana 4. ovog programa, uzorkovanjc u matičnim zasadima obavlja se na način da jedno matično stablo čini jedan uzorak.

(6) Inspektorat šalje uzorke na laboratorijsko testiranje ovlašćenim institucijama.

Član 7.

(1) Laboratorijska ispitivanja uzoraka vrše se u skladu sa međunarodno priznatim i validnim EPPO dijagnostičkim metodama - PM 7/62 (3) Candidatus Phytoplasma mali, Ca. P. pyri and Ca. P. prunorum OEPP/EPPO Bulletin (2020) 50

(1), 69-85 i EPPO PM 7/32 (1) Diagnostic protocols for regulated pests Plum pox potyvirus.

(2) Laboratorijski izvještaji, osim rezultata analiza, sadrže i metode po kojima je vršena detekcija.

(3) Ovlašćena institucija dostavlja laboratorijski izvještaj Inspektoratu u najkraćem roku, a najkasnije u roku od 30 dana od dana prijema uzorka.

Član 8.

Na osnovu rezultata provođenja ovog programa, uzorko- vanja i izvještaja iz laboratorija. Inspektorat izrađuje kartu lokacija uzorkovanja koristeći Fito-Gis aplikaciju.

Član 9.

(1) Rok za uzimanje uzoraka matičnih stabala iz registriranih rasadnika, te dostavljanje uzoraka ovlašćenoj laboratoriji radi laboratorijskih analiza je 1. decembar 2021. godine.

(2) Konačan izvještaj o provedenom programu i karta iz člana 8. dostavljaju se Ministarstvu do 10. decembra 2021. godine.

(3) Rok za uzimanje uzoraka iz uvoza, dostavljanje uzoraka ovlašćenoj laboratoriji radi laboratorijskih analiza, te dostavljanje izvještaja Inspektorata je 31. decembar 2021. godine.

(4) Vršioci nadzora pravovremeno izvještavaju Ministarstvo o posebnim događajima tokom provođenja ovog programa, a posebno o svim slučajevima otkrivanja štetnih organizama koji su predmet posebnog nadzora.

(5) Ukupni rezultati ovog programa dostavljaju se Ministarstvu do 10. decembra 2021. godine, a vode se na Obrascu 1, koji se nalazi u Prilogu 4. ovog programa i čini njegov sastavni dio.

Član 10.

Provođenje ovog programa linansira se iz budžeta Republike Srpske na osnovu Pravilnika o uvjetima i načinu ostvarivanja novčanih podsticaja za razvoj poljoprivrede i sela u 2021. godini - pravo na podsticajna sredstva za finansiranjc programa iz oblasti zaštite zdravlja bilja.

Član 11.

Stupanjem na snagu ovog programa prestaje važiti Program posebnog nadzora nad prisustvom karantinskih štetnih organizama u registriranim rasadnicima u Republici Srpskoj u 2020. godini (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 36/20).

Član 12.

Ovaj program stupa na snagu osmog dana od dana objave u “Službenom glasniku Republike Srpske".

Ministar,

Dr. Boris Pašalić, s.r.

Broj: 12.03.3-330-1277/21

24. maja 2021. godine Banjaluka