Sistemska podrška digitalnoj transformaciji malih i srednjih preduzeća

Izazovima ''borbe'' sa korištenjem novih tehnologija i konkurencijom na svjetskim tržištima sa kojima se privrednici konstantno suočavaju, priključila se i velika neizvjesnost poslovanja izazvana pandemijom COVID-19, a pojmovi kao što su 'industrija 4.0'', ''digitalna transformacija'', ''digitalizacija poslovnih procesa'' mnogima postaju svakodnevni, iako možda i ne baš jasni i primjenjivi u poslovanju.

Sektor malih i srednjih preduzeća (MSP) čini skoro 99% od ukupno registrovanih preduzeća u BiH, pa digitalna transformacija domaće privrede bez sistemske podrške ovom sektoru jednostavno nije moguća.

Tim više je značajna inicijativa za uspostavu Centra za digitalnu transformaciju privrede RS, koju su pokrenuli Ministarstvo privrede i preduzetništva RS, Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS, Privredna komora RS i Inovacioni centar Banja Luka. Inicijativu je podržalo Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbHu ime njemačke vlade, kroz projekat Inovacije i digitalizacija u malim i srednjim preduzećima u BiH. 

Sa potpisanim Sporazuma o saradnji na uspostavljanju mreže za digitalnu transformaciju privrede RS u decembru 2019. godine definisan je osnovni cilj djelovanja Centra. Njegova uloga je omogućiti svim poslovnim subjektima da razumiju i primjene digitalnu transformaciju u svom poslovanju, te time povećaju svoju konkurentnost na domaćem i međunarodnom tržištu. Oni tom prilikom dobijaju – na jednom mjestu - potrebna znanja, tehničke informacije i obrazovanje, savjetovanje i podršku u implementaciju digitalnih projekata. To podrazumijeva i podršku vladinih institucija i međunarodnih organizacija, prvenstveno Evropske unije.

Privredna komora RS, koja je prepoznala važnost razumijevanja i primjene digitalizacije u MSP djeluje kao glavni implementacijski partner. 

Zajednička servisna jedinica u Banja Luci će objediniti različite usluge i ekspertize, i time na odgovarajući način zadovoljiti potrebe MSP-a u procesima digitalne transformacije, posebno onih koji ne pripadaju IT industriji.

Na osnovu formalizovane saradnje partnera, te iskazanog interesa za podršku, nosioci projekta su u februaru 2020. godine formulisali i okvirni plan aktivnosti sa ciljem uspostave Centra za digitalnu transformaciju privrede RS. Iako je trenutna situacija sa pandemijom COVID-19 uzrokovala određeno prolongiranje u implementaciji planiranih aktivnosti (slika ispod), projektni partneri su opredijeljeni da realizuju pilot aktivnosti (tokom septembra 2020.g.) u saradnji sa 10 preduzeća iz RS (5 iz metaloprerade, 5 iz drvoprerade). Za to je obezbijeđena savjetodavna podrška sertifikovanih konsultanata Centra za digitalnu transformaciju iz Srbije (izrada strategije digitalne transformacije), kao i finansijska podrška (maksimalno 50% vrijednosti projekta, maksimalno 2,500 EUR) za realizaciju pilot projekata digitalne transformacije (po jedan projekat u svakom od 10 pilot preduzeća). 

Osim podrške MSP, cilj ove pilot mjere je sagledavanje složenosti procesa, te optimizacija procesa uspostave budućeg Centra za digitalnu transformaciju kroz stečena iskustva. Uključivanje odgovarajućih lokalnih stručnjaka u provođenje terenskih aktivnosti će stvoriti osnovu za uspostavu savjetodavnog resursa za podršku procesima digitalne transformacije u preduzećima u Republici Srpskoj odnosno Bosni i Hercegovini.

Prvi rezultati provedenih projekata digitalne transformacije u prethodno pomenutih 10 preduzeća se očekuju već u prvom kvartalu 2021. godine, dok se uspostava potpuno funkcionalnog Centra za digitalnu transformaciju privrede RS očekuje u drugoj polovini 2021. godine.