EU: Ubrzati zelenu tranziciju, napustiti ruske energente

Zemlje Evropske unije trebalo bi da ubrzaju pregovore o novoj klimatskoj politici, da podignu predložene ciljeve za smanjenje emisije štetnih gasova i da što prije napuste ruska fosilna goriva, saopštilo je u četvrtak 11 zemalja članica EU.

Države EU i Evropski parlament pregovaraju o mnoštvu "zelenih" mjera ove godine, među kojima su i nova pravila za tržište ugljenika, zabrana novih automobila sa motorima sa unutrašnjim sagorijevanjem do 2035. i ambiciozniji ciljevi za proširenje obnovljivih izvora energije.

Prijedlozi su osmišljeni da smanje neto emisije gasova sa efektom staklene bašte u EU za 55 posto do 2030. u odnosu na nivoe iz 1990. godine.

U fokusu diskusija je veza između tih prijedloga i energetske bezbjednosti, pri čemu blok želi da prekine oslanjanje na ruska goriva do 2027. godine, dijelom kroz obnovljive izvore energije i štednju energije, kao odgovor na ruski napad na Ukrajinu, prenosi Rojters.

"Sada je vrijeme da budemo hrabri i da odlučno krenemo naprijed sa zelenom tranzicijom. Svako odlaganje ili oklijevanje samo će produžiti našu energetsku zavisnost", navodi se u zajedničkoj izjavi 11 zemalja EU, u koju je uvid imala britanska agencija, i koja bi trebalo da bude objavljena kasnije danas.

Dalje se dodaje da pregovore o paketu zelenih mjera stoga treba ubrzati i povećati ambicije, i pozivaju se zemlje članice da stanu iza tih prijedloga.

Među zemljama koje su potpisale zajedničku izjavu su Danska, Austrija, Njemačka, Španija, Finska, Irska, Luksemburg, Letonija, Holandija, Švedska i Slovenija.

Danski ministar za klimu Dan Jorgensen rekao je da pozivaju zemlje na zeleni put ka energetskoj nezavisnosti EU od ruskih fosilnih goriva što je prije moguće.

S tim se, međutim, ne slažu sve zemlje. Mađarski premijer Viktor Orban izjavio je u srijedu da bi EU trebalo da suspenduje svoje tržište ugljenika, glavno oruđe bloka za smanjenje emisija, kao odgovor na visoke cijene energije. Poljska je saopštila da pregovore o klimi treba prekinuti dok se ne procjeni ekonomski uticaj rata u Ukrajini.

Ruski gas podmiruje 40 posto evropskih potreba za gasom. Pomenutih 11 zemalja smatra da planovi za zamjenu tog udjela neruskim gasom moraju da izbjegnu zamku da se emisije štetnih gasova "zaključaju" na postojećem nivou i da moraju da obezbijede da EU ostane na pravom putu postizanja neto nulte emisije do 2050. godine.

Brisel očekuje da će klimatski prijedlozi, ako budu odobreni, smanjiti upotrebu gasa u EU za 30 posto do 2030.