Bh. dragulj iz 15. stoljeća (foto)

Bosanskohercegovački dragulj Počitelj: Historijsko je naselje orijentalno-mediteranskog karaktera smješteno u dolini rijeke Neretve. Zasigurno je Počitelj jedna od najljepših kulturno-historijskih cjelina u Bosni i Hercegovini, pa fotografije i njegovih detalja koji krije ostavljaju bez daha.

Počitelj predstavlja tvrđavu koja potiče iz srednjeg vijeka, i prvi put se spominje u povelji za vojvodu Stjepana Vukčića 1444. (Posichell, Vdobranah castello con lo contato). Kasnije je pomenut 1448. (castrum Beczitel) i 1454. (civitate Pozitell cum pertinentiis suis).

Pretpostavlja se da je graditelj utvrđenog grada i osnivač prigradskog naselja bio bosanski kralj Tvrtko I. Kotromanić, 1383. godine.

Počiteljska utvrda je izgrađena između 15. i 18. stoljeća, s intervalima kada je gradnja bila obustavljena. Izvorna srednjovjekovna jezgra grada je najstariji ograđeni dio, gdje se dvije faze izgradnje mogu se identificirati: stariji, unutarnji grad ili utvrda (toranj s malim unutarnjim dvorištem – donjon) s kraja 14. vijeka, s kasnijim dodacima, izmjenama i pojačanjima iz druge polovine 15. vijeka.

Šišman Ibrahim-pašina ili Hadži Alijina džamija predstavlja jedno od najuspješnijih osvarenja klasičnog osmanskog stila jednoprostornih potkupolnih džamija u BiH. Prema svom natpisu, sagrađena je hidžretske 970. godine (1562. – 63. godine), a podigao ju je Hadži Alija.

Kuća Gavrankapetanovića je kompleks od dvije manje i jedne veće zgrade (s podjelom na selamluk, tj. prostorom za muškarce, i haremluk, prostor za žene) izgrađen tijekom 16. i 17. vijeka. To je najveći i visoko razvijeni primjer stambene arhitekture u Počitelju. Odlikuje se nizom prozora na zapadnoj fasadi. Ostale odlike su poput ostalih kuća u Počitelju, pod uticajem sredozemne i islamske arhitekture. Uticaj mediteranske arhitekture je u upotrebi zabatnih krovova, izražene kamene strukture (rustika), i malih, široko odvojenih prozora.

Gavran-kapetanova kula pokrivena je nedavno, i tako zaštićena od propadanja. Ovo izuzetno mjesto posjećuju turisti tokom cijele godine, nalazi se pod zaštitom države, a još od 1964. godine ovdje se održava likovna kolonija.

Priredio: Boris Trogrančić.