Privrednici i javni sektor dugove rješavaju na kraju godine

U decembarskoj multilateralnoj kompenzaciji privrednici i javni sektor u Republici Srpskoj kompenzovali su više od 15 miliona maraka obaveza i potraživanja, odnosno najveći iznos ove godine, čime je ukupan ovogodišnji rezultat premašio 75 miliona maraka. 

Prema preliminarnim rezultatima objavljenim na internet stranici Banjalučke berze, na posljednjoj kompenzaciji 434 učesnika kompenzovala su 15,7 miliona maraka obaveza i potraživanja.

"Učesnici mogu do sutra do 15 časova ispravljati preliminarne izvještaje", navedeno je na stranici Berze.

U Banjalučkoj berzi ocjenjuju za “Glas Srpske” da je ova kompenzacija bila relativno uspješna.

"Uvijek se pokazuje da krajem godine privredni subjekti i javni sektor prijavljuju više obaveza i potraživanja. Na ovaj način rješavaju problem nelikvidnosti", istakli su u Berzi naglasivši da je od uspostavljanja ovog sistema 2015. godine do danas kompenzovano više od milijardu maraka obaveza i potraživanja.

Dodaju da je u sistemu registrovano i oko 300 učesnika iz FBiH koji prijavljuju obaveze i potraživanja, a na ovoj posljednjoj kompenzaciji učestvovalo je njih 13.

"Sistem je opravdao svoje postojanje, a u narednom periodu radićemo na njegovom unapređenju. Pozivamo sve privredne subjekte i javni sektor da koriste ovu mogućnost jer na taj način smanjuju nelikvidnost čitavog finansijskog sistema Republike Srpske", rekli su u Berzi.

Predsjednik Područne privredne komore Doboj Radovan Pazurević rekao je za “Glas” da su svi ovi podaci indikator da i dalje nismo ekonomski stabilni.

"Ako neko nije u stanju da servisira nastale obaveze, mora da se zapita kakav mu je rejting. Kompenzacije su srećna okolnost, ali nesrećna činjenica. Da su sva preduzeća “zdrava” i na vrijeme servisiraju svoje obaveze, ne bismo na kraju godine dolazili u situaciju da prebijamo dugove. Svi želimo sada da imamo čist završni račun na kraju, a tome je trebalo da težimo u toku poslovne godine", istakao je Pazurević.

Sistem multilateralne kompenzacije zasnovan je na prijavljivanju obaveza i potraživanja, a iako je to zakonska obaveza, mnogi subjekti i dalje izbjegavaju da prijave obaveze, čime su umanjeni i efekti prebijanja dugova.

Najbolji rezultat postignut je 2017. godine, kada su se privrednici i javni sektor rasteretili za nešto više od 195 miliona, dok je najlošiji rezultat ostvaren lani, kada je prebijeno 94,5 miliona KM.

Zakon

Zakon o jedinstvenom sistemu za multilateralne kompenzacije i cesije usvojen je 2014. godine na zahtjev Privredne komore Republike Srpske.

Samo dvije godine kasnije zakon je pretrpio izmjene da bi na osnovu iskustava iz prve obavezne multilateralne kompenzacije, koja je održana u oktobru 2015. godine, bio unaprijeđen kompletan sistem.