Pravilnik o katastarskom premjeru Republike Srpske

Službeni Glasnik Republike Srpske - Broj 16,  25.2.2021.

Na osnovu člana 179. tačka đ) Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 6/12, 110/16 i 62/18) i člana 83. stav 2. Zakona o republičkoj upravi (“Službeni glasnik Republike Srpske”, broj 115/18), uz saglasnost Vlade Republike Srpske, direktor Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske, 11. februara 2021. godine, donosi

PRAVILNIK
O KATASTARSKOM PREMJERU REPUBLIKE SRPSKE

GLAVA I OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim pravilnikom propisuju se tehnički normativi, metode i način rada koji se primjenjuju u katastarskom premjeru.

Član 2.
Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom pravilniku imaju sljedeće značenje:
1) boresight kalibracija je metod kojim se definiše odstupanje između centra IMU jedinice i projekcionog centra kamere;
2) globalni navigacioni satelitski sistem - GNSS je prostorno orijentisan globalni navigacioni sistem koji obezbjeđuje neprekidno i pouzdano pozicioniranje, navigaciju i održavanje vremena korisnicima širom svijeta u bilo koje vrijeme i na bilo kom mjestu na zemlji;
3) granične tačke su obilježene ili neobilježene prelomne tačke granične linije parcele, dijela parcele, od- nosno konturne linije objekta na terenu;
4) geografski nazivi su nazivi naseljenih mjesta i fizičko-geografskih objekata (planina, rijeka, jezera i dr.);
5) georeferenciranje je postupak kojim se obezbjeđuje jednoznačno pozicioniranje podataka u geografskom pro- storu;
6) GPS (engl. Global Positioning System) predstavlja globalni pozicioni sistem;
7) GDOP (engl. Geometric Dilution of Precision) predstavlja mjeru kvaliteta geometrije globalnog pozicionog sistema, tj. mjeru uticaja geometrije satelita na preci- znost globalnog pozicionog sistema i izražava se kroz ho- rizontalne - HDOP (engl. Horizontal Dilution of Precision), vertikalne - VDOP (engl. Vertical Dilution of Precision), prostorne - PDOP (engl. Positional Dilution of Precision) i vremenske - TDOP (engl. Time Dilution of Precision) faktore preciznosti;
8) digitalni ortofoto - DOF je digitalna slika teritorije Republike Srpske u ortogonalnoj projekciji, dobijena iz digitalnog aerofotogrametrijskog snimka, satelitskog snimka ili snimka dobijenog ostalim metoda- ma snimanja iz daljinske detekcije, u skladu sa članom 2. tačka i) Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske (u daljem tekstu: Zakon);
9) digitalna slika je slika koja je definisana u binar- noj formi i sastoji se od matrice piksela, gdje se svaki piksel slike sastoji od jednog ili više bitova informacija kojima se definišu njegove digitalne karakteristike (veličina, boja i osvijetljenost - spektralni intenzitet);
10) digitalni snimak je snimak u digitalnom rasterskom obliku dobijen u postupku aerofotogrametrijskog snimanja, satelitskog snimanja ili ostalim metodama daljinske detekcije;
11) INS (engl. Inertial Navigation System) je inercijal- ni navigacioni sistem koji koristi računar, senzore pomjeranja (akcelerometre) i senzore prostorne rotacije (žiroskope) za kontinualno računanje pozicije, orijen- tacije i brzine (pravac i brzinu kretanja) letjelice bez korišćenja eksternih referenci;
12) IMU (engl. Inertial Measurement Unit) je elektron- ski uređaj koji detektuje promjene u prostornoj rotaciji letjelice;
13) kinematička metoda snimanja je tehnika relativnog satelitskog pozicioniranja koja se izvodi korišćenjem dva ili više prijemnika, pri čemu je jedan bazni, koji se nalazi na fiksnoj poziciji i šalje u realnom vremenu ko- rekcije ka pokretnom prijemniku ili roveru i na taj način se u okviru kratkih opažačkih sesija od nekoliko sekundi do nekoliko minuta u realnom vremenu računa nepoznata pozicija pokretnog prijemnika u okviru centimetarske tačnosti;
14) klasa tačnosti je klasa standardne devijacije na- stale kao rezultat ocjene (najčešće metodom najmanjih kva- drata), u kojoj su mjerni elementi istovremeno izračunate koordinate i gdje se, po pravilu, date tačke podrazumijeva- ju da su bez grešaka;
15) lever arm kalibracija je metod kojim se određuje odstupanje između GPS jedinice i projekcionog centra kamere;
16) metapodaci predstavljaju skup podataka koji opisu- ju, objašnjavaju, lociraju ili na drugi način čine lakšim pretraživanje, korišćenje ili upravljanje nekim izvorom informacija;
17) mrtvi uglovi su područja na snimku na kojima nije moguće vidjeti detalj referentne površi usljed preslika- vanja visokih objekata kod centralne projekcije;
18) odmjeranje je utvrđivanje horizontalnog rastojanja između dvije tačke, izmjereno do na centimetar i može biti apscisno, koso i poprečno, pri čemu je:
1. apscisno odmjeranje utvrđivanje horizontalnog ra- stojanja duž apcisne linije postavljene između dvije geo- detske referentne ili granične tačke,
2. koso odmjeranje utvrđivanje horizontalnog rastojanja od granične tačke do apscisne linije (po pravilu do nekog cijelog metra na pantljici postavljenoj na apscisnoj li- niji) postavljene između dvije geodetske referentne ili granične tačke i koje sa apscisnom linijom, po pravilu, zaklapa ugao što bliži uglu od 45 stepeni,
3. poprečno odmjeranje utvrđivanje horizontalnog ra- stojanja između dvije nesusjedne tačke na istoj graničnoj liniji ili između dvije granične tačke različitih parce- la, dijelova parcela, odnosno objekata;
19) ortorektifikacija je postupak diferencijalne rektifikacije kojim se perspektivna projekcija prevodi u ortogonalnu, otklanjaju efekti nagiba ose snimanja kamere i uticaj reljefa terena na sadržaj snimka;
20) ortofoto mozaik je slika nastala spajanjem dva ili više međusobno preklapajućih ili graničnih ortorekti- fikovanih snimaka, gdje su ivice njihovih spojeva sadr- žajno i radiometrijski uklopljene tako da čine kontinu- alnu sliku;
21) RTCM (engl. Real-Time Correction Messages) je stan- dardni format podataka koji se odnose na GNSS korekcije;
22) RTK (engl. Real Time Kinematic) je metoda relati- vnog kinematičkog pozicioniranja u realnom vremenu kod koje se koordinate detaljnih tačaka dobijaju odmah, bez po- trebe za naknadnim računanjem;
23) SRPOS predstavlja mrežu permanentnih stanica globalnog pozicionog sistema za teritoriju Republike Srpske, u skladu sa članom 2. tačka u) Zakona;
24) stvarno stanje je postojeći položaj i oblik parcele koju je na terenu, u postupku katastarskog premjera, obilje- žio imalac prava ili lice upisano u postojeće katastar- ske evidencije (u daljem tekstu: imalac prava na nepokret- nostima), odnosno postojeće stanje izgrađenog objekta i posebnog dijela objekta, kao i postojeće stanje u pogledu prava na nepokretnosti;
25) statička metoda GNSS mjerenja je tehnika relati- vnog satelitskog pozicioniranja koja se izvodi kombino- vanjem dva ili više tzv. stacionarnih prijemnika (baznog na poznatoj i pokretnog na nepoznatoj tački) u okviru opažačkih sesija dužih od deset minuta do čak nekoliko dana uz računanje pozicija korišćenjem naknadne obrade podataka i izvodi se samo ukoliko je jedini zahtjev visoka, najčešće supcentimetarska tačnost mjerenja;
26) topografski ključ je skup podataka i pravila o pri- kazu grafičkih simbola za pojave i objekte sadržane na katastarskim planovima i skicama snimanja;
27) topografski znak je simbol iz topografskog ključa;
28) tačke geodetskog osnova su tačke prostorne refe- rentne mreže Republike Srpske, prostornih lokalnih referentnih mreža, tačke trigonometrijskih mreža svih redova i tačke poligonometrijskih i poligonskih mreža;
29) format podataka je dokument zapisan u posebnom računarskom formatu koji je baziran na široko prihva- ćenim standardima i koristi se za razmjenu elektronskih dokumenata od jednog sistema za obradu podataka do drugog sistema;
30) front je horizontalno rastojanje između dvije susjedne tačke granične linije parcele ili konture objek- ta izmjereno do na centimetar.

GLAVA II
KATASTARSKI PREMJER REPUBLIKE SRPSKE
1. Pojam katastarskog premjera i baza podataka katastarskog premjera
Član 3.
(1) Katastarski premjer kao geodetsko mjerenje i pri- kupljanje podataka o nepokretnostima i imaocima prava na nepokretnostima koje se vrši geodetskim metodama za horizontalno i vertikalno pozicioniranje nepokretno- sti u referentnom sistemu Republike Srpske, gdje podaci dobijeni geodetskim mjerenjem i prikupljanjem podataka čine elaborat premjera, definisan je članom 35. Zakona.
(2) Podaci o nepokretnostima i imaocima prava na nepokretnostima upisuju se u bazu podataka katastarskog premjera.
(3) Baza podataka iz stava 2. ovog člana obuhvata po- datke o:
1) katastarskim parcelama (u daljem tekstu: parcele) i dijelovima parcela,
2) objektima,
3) posebnim dijelovima objekata,
4) pravima na nepokretnostima i imaocima tih prava, 5) granicama prostornih jedinica.
(4) Baza podataka katastarskog premjera definiše se glavnim projektom za izvođenje geodetskih radova (u daljem tekstu: glavni projekat).
Član 4.
(1) Katastarski premjer vrši se za teritoriju kata- starske opštine ili dijela katastarske opštine.
(2) Kada se katastarski premjer vrši za dio katastar- ske opštine, granica područja katastarskog premjera odre- đuje se po granici parcela, prema podacima postojećeg premjera i katastarskih evidencija.
(3) Izuzetno od stava 2. ovog člana, granica područja katastarskog premjera može da siječe dugačke parcele (sao- braćajnice, vodotoke i sl.).
Član 5.
(1) Odluku o katastarskom premjeru donosi Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove (u daljem tekstu: Uprava), u skladu sa članom 72. stav 2. Zakona.
(2) Odluka iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv jedinice lokalne samouprave,
2) naziv katastarske opštine, odnosno dijela katastar- ske opštine koji je obuhvaćen katastarskim premjerom,
3) površinu područja katastarskog premjera,
4) preglednu kartu područja katastarskog premjera,
5) opis granica područja katastarskog premjera, ako po- dručje katastarskog premjera ne obuhvata cijelu katastar- sku opštinu,
6) planirano vrijeme za izradu katastarskog premjera,
7) izvor i orijentacioni obim finansijskih sredsta- va,
8) obrazloženje odluke.
Član 6.
(1) Razlozi za donošenje odluke o katastarskom premje- ru mogu biti:
1) unapređivanje tačnosti ili ažurnosti postojećeg premjera i postojećih evidencija,
2) uništeni ili neupotrebljivi podaci postojećeg premjera.
(2) Katastarski premjer zbog unapređivanja tačnosti i ažurnosti postojećeg premjera vrši se ukoliko se utvr- di da se minimalno 50% sadržaja katastarskih planova u nekoj katastarskoj opštini (ili njenom dijelu) razlikuje od stvarnog stanja na terenu, a priroda tih razlika je ta- kva da se ne mogu efikasno otkloniti u postupku redovnog održavanja premjera ili dopunskog premjera u osnivanju katastra nepokretnosti.
(3) Kao osnov za utvrđivanje procenta razlika između postojećeg premjera i stvarnog stanja na terenu koriste se ortofoto planovi u kombinaciji sa uviđajem na terenu.
(4) Ukoliko se katastarski premjer izvodi na dijelu katastarske opštine, za dio koji se ne premjerava preuzi- maju se podaci postojećeg premjera i važećih katastarskih evidencija.
(5) Ukoliko su podaci premjera za cijelu katastarsku opštinu ili dio katastarske opštine prije donošenja odluke o katastarskom premjeru bili u službenoj upotre- bi, prilikom katastarskog premjera vrši se numeracija parcela za cijelu katastarsku opštinu u skladu sa glav- nim projektom.
2. Tehnička dokumentacija
Član 7.
(1) Katastarski premjer vrši se na osnovu glavnog pro- jekta.
(2) Glavni projekat u skladu sa članom 26. Zakona sadr- ži:
1) opšte podatke o predmetu projekta i pratećoj doku- mentaciji,
2) projektni zadatak za izradu glavnog projekta,
3) osnove za izradu projekta,
4) tehnički izvještaj o izvršenim prethodnim rado-
vima,
5) projektno rješenje geodetskih radova,
6) organizaciju radova,
7) predmjer i predračun radova,
8) grafičke priloge i tabele.
(3) Projektno rješenje geodetskih radova (u daljem tek- stu: projektno rješenje) sadrži:
1) postupak obavještavanja imalaca prava o vršenju i značaju katastarskog premjera, njihovom učestvovanju i obavezama,
2) način organizacije i format razmjene podataka,
3) izbor klase tačnosti graničnih tačaka nepokretno- sti,
4) identifikaciju i obilježavanje područja katastar- skog premjera,
5) postupak geodetskog mjerenja nepokretnosti,
6) postupak prikupljanja podataka o nepokretnostima,
7) tehničke uslove koje treba ispunjavati i pratiti to- kom realizacije projekta,
8) postupak kontrole kvaliteta radova i ostvarenje utvrđene klase tačnosti,
9) način katastarskog klasiranja zemljišta,
10) postupak izrade privremenih listova nepokretno- sti,
11) primijenjene tehničke normative,
12) plan vršenja stručne kontrole i pregleda.
Član 8.
(1) O realizovanom glavnom projektu izvođač radova sačinjava tehnički izvještaj, koji sadrži:
1) naslovnu stranu,
2) uvod,
3) podatke o izvođaču radova i kopije licenci za rad i geodetskih licenci,
4) kopije dokumenata o metrološkim svojstvima geo- detskih instrumenata korišćenih u katastarskom premje- ru,
5) spisak dijelova elaborata katastarskog premjera,
6) izvještaj o realizaciji prema glavnom projektu.
(2) Naslovna strana izvještaja iz stava 1. ovog člana sadrži u zaglavlju naziv subjekta koji je izvršio katastar- ski premjer, na sredini stranice tekst: “Tehnički izvje- štaj o izvršenim radovima na katastarskom premjeru” i naziv realizovanog projekta, a u centralnom donjem dijelu naslovne strane mjesto i datum formiranja izvještaja.
(3) Uvod tehničkog izvještaja je tekstualna cjelina koja slijedi poslije naslovne strane i sadrži:
1) napomene u vezi sa materijom izloženom u tehnič- kom izvještaju,
2) datum realizacije glavnog projekta,
3) broj primjeraka izvještaja,
4) naziv područja obuhvaćenog projektom,
5) naziv glavnog projekta koji je predmet realizacije,
6) potpis ovlašćenog lica i pečat subjekta koji je rea- lizovao glavni projekat,
7) ime i prezime i broj geodetske licence lica koje rukovodi radovima na realizaciji glavnog projekta i koje je sastavilo tehnički izvještaj, njegov potpis i pečat.
(4) Tehnički izvještaj o realizaciji geodetskih rado- va sačinjava se po fazama radova prema glavnom projektu, kao i završni tehnički izvještaj po realizaciji svih geo- detskih radova propisanih glavnim projektom i sadrži opis izvedenih radova.
(5) Ako se tehnički izvještaj izrađuje u više svezaka, dokumentacija iz stava 1. t. 2), 3) i 4) ovog člana ulaže se samo u prvu svesku.
Član 9.
(1) Katastarski premjer vrši se u referentnom siste- mu Republike Srpske.
(2) Postavljanje dopunskih geodetskih referentnih tačaka za horizontalno i vertikalno pozicioniranje ne- pokretnosti i određivanje njihovih koordinata vrši se u skladu sa glavnim projektom.
(3) Za potrebe katastarskog premjera mogu se, pored geo- detskih referentnih tačaka iz st. 1. i 2. ovog člana, kori- stiti i tačke za slobodno pozicioniranje, koje se privre- meno stabilizuju na terenu.
(4) Tačnost geodetskih referentnih tačaka za horizon- talno i vertikalno pozicioniranje nepokretnosti i tača- ka za slobodno pozicioniranje mora biti takva da omoguća- va postizanje utvrđene klase tačnosti graničnih tačaka za područje katastarskog premjera.
Član 10.
(1) U postupku katastarskog premjera vrši se geodetsko mjerenje nepokretnosti prema stvarnom stanju na terenu.
(2) Predmet geodetskog mjerenja su granične tačke na graničnim linijama:
1) katastarske opštine,
2) parcele,
3) dijelova parcele (prema načinu korišćenja), 4) zgrada i drugih građevinskih objekata.
(3) U postupku katastarskog premjera vrši se geodet- sko mjerenje svih zgrada i drugih građevinskih objekata za koje se u skladu sa Zakonom o uređenju prostora i građenju (“Službeni glasnik Republike Srpske”, br. 40/13, 106/15, 3/16 i 84/19) izdaje građevinska dozvola, kao i drugih obje- kata izgrađenih na temeljima i od čvrstog materijala.
(4) Za objekte u etažnoj svojini prikupljaju se i podaci o posebnim dijelovima tih objekata.
Član 11.
(1) U postupku katastarskog premjera formira se ela- borat premjera, koji obavezno sadrži:
1) glavni projekat,
2) podatke geodetskog mjerenja i prikupljanja podataka,
3) dnevnik radova,
4) zapisnike o izvršenom pregledu i kontroli,
5) tehnički izvještaj iz člana 8. ovog pravilnika.
(2) Podaci geodetskog mjerenja i prikupljanja podataka iz stava 1. ovog člana su:
1) izvještaj i skica o izvršenom obilježavanju grani- ce područja katastarskog premjera,
2) podaci o postavljanju dopunskih geodetskih refe- rentnih tačaka,
3) zapisnici geodetskog mjerenja parcela, dijelova par- cela i objekata,
4) spisak koordinata graničnih tačaka parcela, dije- lova parcela i objekata,
5) izvještaj o kontroli postignute tačnosti geodet- skog mjerenja,
6) pregledna skica položaja skica snimanja, odnosno foto-skica,
7) skice katastarskog premjera, odnosno foto-skice, 8) podaci o objektima,
9) spisak imalaca prava,
10) informaciju imaocu prava na nepokretnosti da prije početka premjera, na propisan način i o svom trošku, obilježi međnim biljegama granične tačke par- cele, kao i o posljedicama u slučaju neizvršavanja ove obaveze,
11) naglašavanje obaveze za sve imaoce javnog prava na nepokretnostima da preko svojih predstavnika sve vrijeme aktivno učestvuju u obilježavanju svojih nepokretnosti da bi se svi eventualni sporovi koji mogu nastati u postupku osnivanja katastra nepokretnosti sveli na najmanju mo- guću mjeru.
(3) Oglas je sve vrijeme trajanja premjera istaknut i na oglasnoj tabli jedinice lokalne samouprave, oglasnoj tabli nadležne područne jedinice Uprave, kao i na drugim mjestima određenim za javno oglašavanje u katastarskoj opštini.
(4) Izvođač radova je sve vrijeme prisutan na terenu u vidu privremene kancelarije, koja služi za direktan kon- takt sa imaocima prava na nepokretnostima.
Član 16.
(1) Spisak imalaca prava na nepokretnostima formira Uprava na osnovu postojećih javnih evidencija i dostavlja izvođaču radova.
(2) Pored spiska iz stava 1. ovog člana, Uprava dosta- vlja izvođaču radova podatke iz Centralnog adresnog regi- stra za katastarsku opštinu za koju se vrši premjer.
(3) U toku perioda oglašavanja izvođač radova pri- kuplja podatke o imaocima prava na nepokretnostima (lič- ne adrese, adrese nepokretnosti i druge informacije koje izvođač radova smatra kao bitne, kontakt telefon i sl.) i blagovremeno ih obavještava o datumu i vremenu premjera njihovih nepokretnosti.
Član 17.
(1) Prije početka rada na snimanju detalja, izvođač ra- dova sastavlja azbučni spisak imalaca prava na nepokret- nostima (u daljem tekstu: azbučni spisak) na propisanom obrascu, koji se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Azbučni spisak iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine i naziv katastarske opštine,
2) redni broja upisa,
3) podatke o imaocu prava na nepokretnostima (prezi- me, ime jednog roditelja, ime, JMB),
4) adresu imaoca prava na nepokretnosti,
5) broj privremenog lista nepokretnosti.
(3) Azbučni spisak iz stava 1. ovog člana sačinjava se na osnovu spiska kuća i spiska imalaca prava na nepokret- nostima.
(4) U azbučnom spisku upisuju se imaoci prava na ne- pokretnostima po azbučnom redu.
(5) Naziv i jedinstveni identifikacioni broj pravnog lica (JIB) preuzima se iz rješenja o registraciji pravnog lica.
(6) Azbučni spisak vodi se u analognom i digitalnom obliku.
(7) U toku priprema za snimanje i tokom snimanja izvo- đač radova provjerava i dopunjava podatke iz stava 1. ovog člana.
3.2. Utvrđivanje i obilježavanje granica katastarskih opština
Član 18.
Katastarska opština je teritorijalna jedinica koja obuhvata područje jednog naseljenog mjesta, za koju se za- konom utvrđuje naziv i koja predstavlja osnovnu jedinicu za koju se vrši katastarski premjer i osniva, obnavlja i održava katastar nepokretnosti.
10) elaborat katastarskog klasiranja, kao i elaborat bonitiranja ako je bonitiranje vršeno,
11) preuzeta kopija baze podataka postojeće katastarske evidencije u digitalnom obliku,
12) ostali prateći podaci i dokumentacija.
Član 12.
(1) U postupku katastarskog premjera dijelovi elabora- ta premjera izrađuju se u analognom i digitalnom obliku, a Upravi se predaju i u analognom i u digitalnom obliku.
(2) Dijelovi elaborata premjera koji su u postupku ka- tastarskog premjera izrađeni u analognom obliku prevode se u digitalni rasterski oblik u formatu podataka koji je definisan glavnim projektom.
(3) Dijelovi elaborata koji se u postupku katastarskog premjera izrađuju u digitalnom obliku Upravi se dosta- vljaju u formatu koji je definisan glavnim projektom.
Član 13.
(1) Na osnovu podataka iz elaborata katastarskog premjera i podataka koji su preuzeti iz postojećih evi- dencija, izvođač radova za područje katastarskog premjera izrađuje bazu podataka katastarskog premjera sa privre- meno upisanim podacima o nepokretnostima i imaocima prava na njima.
(2) Bazu podataka katastarskog premjera iz stava 1. ovog člana izvođač radova dostavlja Upravi u propisanom for- matu definisanom glavnim projektom.
(3) Elaborat premjera i bazu podataka katastarskog premje- ra izvođač radova dostavlja Upravi na pregled i prijem.
3. Snimanje detalja
3.1. Pripremni radovi za snimanje detalja
Član 14.
(1) Granica područja katastarskog premjera izrađuje se na geodetskoj podlozi.
(2) Geodetska podloga iz stava 1. ovog člana izrađuje se u pogodnoj razmjeri koja zavisi od površine zahvaćene premjerom i gustine sadržaja koji se prikazuje.
(3) Geodetska podloga iz stava 1. ovog člana sadrži: 1) naziv Republika Srpska,
2) naziv grada/opštine i katastarske opštine,
3) podjelu na listove plana,
4) granice trigonometrijskih i katastarskih srezova, 5) granice razmjere snimanja,
6) granice metoda snimanja,
7) koordinate tjemena trigonometrijskih sekcija.
Član 15.
(1) Prije početka katastarskog premjera Uprava je du- žna da postupa u skladu sa članom 40. Zakona.
(2) Obavještenje i oglas treba da sadrže sljedeće po- datke:
1) naziv jedinice lokalne samouprave,
2) naziv katastarske opštine,
3) površinu područja katastarskog premjera,
4) preglednu kartu područja katastarskog premjera,
5) planirano vrijeme za realizaciju katastarskog premjera (datum početka i datum završetka katastarskog premjera),
6) javni poziv svim imaocima prava na nepokretnosti- ma da učestvuju u postupku katastarskog premjera,
7) naziv i sjedište izvođača radova,
8) naziv i sjedište investitora,
9) informaciju o dužnosti imaoca prava na nepokret- nostima da dozvole izvođaču radova pristup nepokretno- stima u periodu katastarskog premjera,10) informaciju imaocu prava na nepokretnosti da prije početka premjera, na propisan način i o svom trošku, obilježi međnim biljegama granične tačke par- cele, kao i o posljedicama u slučaju neizvršavanja ove obaveze,
11) naglašavanje obaveze za sve imaoce javnog prava na nepokretnostima da preko svojih predstavnika sve vrijeme aktivno učestvuju u obilježavanju svojih nepokretnosti da bi se svi eventualni sporovi koji mogu nastati u postupku osnivanja katastra nepokretnosti sveli na najmanju mo- guću mjeru.
(3) Oglas je sve vrijeme trajanja premjera istaknut i na oglasnoj tabli jedinice lokalne samouprave, oglasnoj tabli nadležne područne jedinice Uprave, kao i na drugim mjestima određenim za javno oglašavanje u katastarskoj op- štini.
(4) Izvođač radova je sve vrijeme prisutan na terenu u vidu privremene kancelarije, koja služi za direktan kon- takt sa imaocima prava na nepokretnostima.
Član 16.
(1) Spisak imalaca prava na nepokretnostima formira Uprava na osnovu postojećih javnih evidencija i dostavlja izvođaču radova.
(2) Pored spiska iz stava 1. ovog člana, Uprava dosta- vlja izvođaču radova podatke iz Centralnog adresnog regi- stra za katastarsku opštinu za koju se vrši premjer.
(3) U toku perioda oglašavanja izvođač radova pri- kuplja podatke o imaocima prava na nepokretnostima (lič- ne adrese, adrese nepokretnosti i druge informacije koje izvođač radova smatra kao bitne, kontakt telefon i sl.) i blagovremeno ih obavještava o datumu i vremenu premjera njihovih nepokretnosti.
Član 17.
(1) Prije početka rada na snimanju detalja, izvođač ra- dova sastavlja azbučni spisak imalaca prava na nepokret- nostima (u daljem tekstu: azbučni spisak) na propisanom obrascu, koji se nalazi u Prilogu 1. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Azbučni spisak iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine i naziv katastarske opštine,
2) redni broja upisa,
3) podatke o imaocu prava na nepokretnostima (prezi- me, ime jednog roditelja, ime, JMB),
4) adresu imaoca prava na nepokretnosti,
5) broj privremenog lista nepokretnosti.
(3) Azbučni spisak iz stava 1. ovog člana sačinjava se na osnovu spiska kuća i spiska imalaca prava na nepokret- nostima.
(4) U azbučnom spisku upisuju se imaoci prava na ne- pokretnostima po azbučnom redu.
(5) Naziv i jedinstveni identifikacioni broj pravnog lica (JIB) preuzima se iz rješenja o registraciji pravnog lica.
(6) Azbučni spisak vodi se u analognom i digitalnom obliku.
(7) U toku priprema za snimanje i tokom snimanja izvo- đač radova provjerava i dopunjava podatke iz stava 1. ovog člana.
3.2. Utvrđivanje i obilježavanje granica katastarskih opština
Član 18.
Katastarska opština je teritorijalna jedinica koja obuhvata područje jednog naseljenog mjesta, za koju se za- konom utvrđuje naziv i koja predstavlja osnovnu jedinicu za koju se vrši katastarski premjer i osniva, obnavlja i održava katastar nepokretnosti.
Član 19.
O formiranju i promjeni granice katastarske opštine odlučuje Uprava u skladu sa članom 38. Zakona.
Član 20.
Obilježavanje granica katastarskih opština vrši izvođač prije početka snimanja postavljanjem graničnih biljega i opisivanjem granica u zapisniku o razgraničenju sa izradom skica razgraničenja.
Član 21.
(1) Obilježavanje granice katastarske opštine vrši se trajnim i vidljivim biljegama koje mogu biti:
1) betonski stub dimenzija 10 cm • 10 cm • 40 cm,
2) prirodni kamen sa obrađenom glavom dimenzija 10 cm • 10 cm • 40 cm,
3) bolcna u živoj stijeni dužine 10 cm, prečnika 3 cm,
4) granično drvo, prečnika najmanje 30 cm.
(2) Biljege iz stava 1. ovog člana postavljaju se na mje- stima gdje se granična linija lomi, i to tako da linija bude osigurana dovoljnim brojem biljega.
(3) Ako granična linija siječe stalni objekat, čija je širina veća od 20 m, biljege se postavljaju sa obje strane objekta.
(4) Ako granična linija ide stalnim objektima, gra- nične biljege postavljaju se samo na početku i na kraju tog objekta.
(5) Ako je potok ili rijeka granica, onda granična li- nija ide sredinom vodotoka.
(6) Ako se tromeđa nalazi na sredini vodotoka, ona se obilježava sa dvije granične biljege, postavljene na oba- lama vodotoka.
(7) Ako se tromeđa nalazi na presjeku sredine vodotoka i eksproprijacione linije saobraćajnice, ne vrši se uko- pavanje graničnih biljega nego se u zapisniku crta skica.
(8) Ako se tromeđa nalazi na ušću vodotoka, ne vrši se ukopavanje graničnih biljega nego se uz opis u zapisniku crta skica.
(9) Na tromeđi katastarskih opština granična biljega se postavlja u presjeku graničnih linija.
(10) Granična biljega koja se iz bilo kog razloga ne može postaviti na tromeđi ili lomu granične linije po- stavlja se duž granične linije, a za ukopanu tačku uzima se položajni opis i unosi se u zapisnik.
Član 22.
(1) Obilježavanje granične linije katastarske opšti- ne izvođač radova počinje sa jedne od tromeđa katastarskih opština.
(2) Sačinjavanje zapisnika o razgraničenju i posta- vljanje graničnih biljega izvođač radova vrši tako da se katastarska opština koja se razgraničava uvijek nalazi sa desne strane smjera postavljanja graničnih biljega.
Član 23.
(1) Granične biljege numerišu se od tromeđe do tro-
međe rednim brojevima od jedan pa nadalje u smjeru u kojem se vrši razgraničenje.
(2) Na tromeđi biljege se ne numerišu rednim broje- vima nego se označavaju početnim slovima naziva katastar- skih opština.
(3) Na postavljenoj biljegi ili u njenoj neposrednoj blizini masnom bojom upisuje se broj ili oznaka biljege.
(4) U slučaju da se između dvije međne biljege naknadno postavlja nova biljega, takva biljega dobija broj u obli- ku razlomka, gdje je brojilac broj prethodne biljege, raču- najući u smjeru kretanja pri ranijem razgraničenju opšti- ne, a imenilac broj nove biljege.
(5) Ako se za međnu biljegu usvaja geodetska tačka, ona se posebno ne numeriše, već se koristi njen broj sa svojim topografskim znakom.
Član 24.
(1) Istovremeno sa stabilizacijom graničnih biljega izvođač radova sačinjava zapisnik o razgraničenju kata- starske opštine, čiji izgled se nalazi u Prilogu 2. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Sastavni dio zapisnika iz stava 1. ovog člana je i skica razgraničenja katastarske opštine koja se izrađuje na kvalitetnoj crtaćoj hartiji, a nalazi se u Prilogu 3. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(3) Skica razgraničenja iz stava 2. ovog člana izrađuje se i u digitalnoj formi.
(4) Zapisnik iz stava 1. ovog člana sačinjava i potpi- suje izvođač radova.
(5) U zapisnik se unosi opis obilježene granične li- nije i graničnih biljega, kao i ostali tehnički podaci.
Član 25.
Zapisnik o razgraničenju katastarske opštine iz čla-
na 24. stav 1. ovog pravilnika sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine i katastarske opštine koja se razgraničava,
2) kratak opis glavnih karakteristika naselja, pribli- žna površina, preovlađujuće kulture, položaj i vrste na- selja, kao i približan broj kuća,
3) opis tromeđe i mjesta preloma na kome je postavljena granična biljega, prelomni ugao skretanja granične linije (pravac i veličina), kao i imena imalaca prava na granič- nim parcelama,
4) smjer granične linije u odnosu na strane svijeta sa podacima o tome da li je linija između dva preloma prava, kriva ili izlomljena,
5) vrstu i broj biljega,
6) detaljan opis granične linije od biljege do biljege, 7) odstojanje od biljege do biljege,
8) datum obilježavanja,
9) skicu razgraničenja katastarske opštine,
10) odluku o formiranju katastarske opštine,
11) potpis izvođača radova.
Član 26.
(1) Skica razgraničenja katastarske opštine sadrži:
1) granične linije sa biljegama i njihovim brojevima, 2) objekte kojim granica ide ili ih siječe,
3) glavne saobraćajnice,
4) vodotoke,
5) konture i nazive naselja,
6) nazive susjednih katastarskih opština, 7) približnu razmjeru.
(2) Pri iscrtavanju skice razgraničenja iz stava 1. ovog člana primjenjuju se znaci iz topografskog ključa za izradu osnovne karte razmjere 1 : 5.000.
(3) Skicu razgraničenja izrađuje izvođač radova.
Član 27.
(1) Ako je razgraničenje katastarske opštine vršeno
ranijih godina, izvođač radova obilazi granice i utvrđuje da li je opis potpun i stanje biljega takvo da ispunjava uslove iz ovog pravilnika.
(2) Po izvršenom obilasku granice, izvođač radova postupa na sljedeći način:
1) ako je opis granične linije potpun i stanje biljega odgovara odredbama ovog pravilnika, izvođač radova to u zapisniku konstatuje i u zapisnik upisuje stranu ranijeg zapisnika,
2) ako je razgraničenje ranije izvršeno prema drugoj jedinici lokalne samouprave i utvrđeno stanje biljega odgovara odredbama ovog pravilnika, izvođač radova to potvrđuje u zapisniku i u zapisnik prenosi cijeli opis granične linije, uz potpis lica koje je to uradilo, 3) ako utvrđeno stanje u pogledu biljega i potpunosti opisa ne odgovara odredbama ovog pravilnika, izvođač ra- dova obnavlja sve biljege i to konstatuje u zapisniku, poje- dinačno za svaku biljegu i opisuje cijelu granicu.
Član 28.
(1) Ako se predstavnici jedinica lokalne samouprave
ne usaglase o graničnoj liniji katastarskih opština, već nastane spor oko izvjesnog područja, granične linije se obilježavaju po navodu i jedne i druge strane.
(2) Obilježavanje sporne granice vrši se na obje stra- ne trajnim biljegama.
(3) Numerisanje biljega vrši se na sljedeći način:
1) tačka gdje počinju sporne granične linije, odnosno gdje se razdvajaju granične linije spornog dijela i tačka gdje se sastaju te linije i dalje nastavlja granična linija nespornog dijela dobijaju u toku numerisanja redom broje- ve kao da sporni dio i ne postoji,
2) privremene granične biljege na jednoj strani spor- nog dijela numerišu se rimskim brojevima, počevši od broja I, a na drugoj strani velikim slovima azbuke, počev- ši od slova A, čiji se grafički prikaz nalazi u Prilogu 4. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
Član 29.
(1) O nastalom sporu oko granične linije izvođač ra-
dova podnosi izvještaj Upravi.
(2) Izvještaj iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) sporno mjesto,
2) približnu površinu spornog dijela,
3) približnu površinu pojedinih kultura u spornom dijelu,
4) broj imalaca prava na nepokretnostima iz jedne i druge katastarske opštine, izražen u procentima,
5) udaljenost spornog dijela od sjedišta spornih op- ština mjereno po pristupnim putevima,
6) opis spornih graničnih linija,
7) izvod iz skice i zapisnika za sporni dio granične linije,
8) druge podatke koji bi mogli poslužiti za što pra- vilnije rješavanje spora.
Član 30.
U slučaju kad se promjenom granice katastarske opšti-
ne istovremeno mijenja i granica jedinice lokalne samo- uprave, promjena granice katastarske opštine vrši se na način definisan Zakonom.
Član 31.
(1) Ako je odlukom Vlade o sporu usvojena u cijelosti
jedna od dvije sporne granice, u zapisniku i na skici ra- zgraničenja poništava se opis druge granične linije cr- venom bojom, a numerisanje stabilizovanih biljega vrši se tako što se prethodno numerisane precrtaju, a novo numerisanje počinje od broja biljega od kojeg je počinjala sporna granična linija, a koji je u brojiocu, a u imeniocu brojevi od jedan pa nadalje, čiji se grafički prikaz nalazi u Prilogu 5. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Ako se odlukom Vlade o sporu ne usvoji nijedna od obilježenih granica, u zapisniku i na skici razgraničenja poništava se opis obje linije i postavlja nova granična linija, a novo numerisanje počinje od broja biljega od kojeg je počinjala sporna granična linija, a koji je u brojiocu, a u imeniocu brojevi od jedan pa nadalje, čiji se grafički prikaz nalazi u Prilogu 6. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
3.3. Obilježavanje graničnih tačaka parcela
Član 32.
(1) Imaoci prava na nepokretnostima vrše obilježa- vanje graničnih tačaka svojih parcela u roku određenom u oglasu o vršenju katastarskog premjera.
(2) Ako imalac prava na parceli ne obilježi granične tačke parcele ili je granica parcele sporna, obilježa- vanje se vrši o trošku imaoca prava na parceli na osnovu podataka zemljišne knjige, katastra zemljišta, odnosno katastra nepokretnosti ili raspoloživih isprava, o čemu se sačinjava zapisnik.
(3) U slučaju spornih međa, obilježavaju se obje sporne međne linije, a imaoci prava čije se nepokretnosti grani- če dozvoljavaju obilježavanje spornih međa.
(4) O rješavanju sporova iz stava 3. ovog člana odlučuje nadležni sud.
Član 33.
(1) Međne tačke zemljišta i objekata obilježavaju se trajnim i vidljivim biljegama.
(2) Biljege za obilježavanje međnih tačaka zemljišta i objekata mogu biti:
1) betonski stub dimenzija 10 cm • 10 cm • 40 cm,
2) prirodni kamen grubo obrađen dužine najmanje 40 cm,
3) prirodna stijena sa obrađenim kvadratom na povr- šini veličine 10 cm • 10 cm,
4) gvozdeni klin dužine 10 cm, prečnika 2 cm, ugrađen u stijenu, beton i sl.,
5) plastične biljege izrađene za ovu namjenu,
6) granično drvo ako stoji tačno na presjeku međa ili na mjestu gdje se međa lomi.
(3) Međne biljege postavljaju se na tačkama gdje se međe sijeku, kao i na svim mjestima gdje se međa vidno lomi.
(4) Ako duž cijele međne linije postoji zid, žičana, željezna ili kvalitetna drvena ograda, koja osigurava trajnost međne linije, tada se međne tačke ne obilježavaju.
(5) U slučaju kada međna linija siječe rijeku, potok ili jarugu, međna biljega postavlja se na obje obale.
3.4. Kartografska projekcija
Član 34.
(1) Katastarski planovi izrađuju se u Gaus-Krigerovoj projekciji meridijanskih zona, čija širina iznosi tri stepena geografske dužine.
(2) Teritorija Republike Srpske prostire se od 16o 11’ do 19o 37’ istočne geografske dužine i prikazuje se u tri koordinatna sistema, petom, šestom i sedmom, sa srednjim meridijanima 15o, 18o i 21o.
Član 35.
(1) Za sve tri zone definisan je pravougli koordinatni sistem.
(2) Y-osa koordinatnog sistema poklapa se sa projek- cijom ekvatora sa pozitivnim dijelom usmjerenim ka isto- ku.
(3) X-osa poklapa se sa projekcijom srednjeg meridija- na sa pozitivnim dijelom usmerenim ka sjeveru.
(4) Da bi se izbjegle negativne vrijednosti Y-koordi- nata, koordinatni početak je pomjeren za 500 km zapadno.
3.5. Razredi zemljišta
Član 36.
(1) S ciljem unificiranja podataka premjera i isti- canja važnosti i vrijednosti zemljišta, kao i stepena detaljisanja prilikom premjeravanja, sva zemljišta se ra- zvrstavaju u četiri razreda, i to razred A, razred B, razred V i razred G.
(2) U razred A svrstava se izgrađeno građevinsko zemljište gradova sa višespratnim stambenim i drugim objektima, razvijenom infrastrukturom (saobraćajnice, vo- dovi, podzemni objekti i dr.) i velikom gustinom detalja.
(3) U razred B svrstava se izgrađeno i neizgrađeno građevinsko zemljište ostalih gradova, naselja gradskog karaktera, sela zbijenog tipa, naseljena mjesta u kojima se nalazi sjedište opštine, centri zajednica naselja, naselja (stambena, industrijska, turistička, banjska i vikend-naselja) koja su podignuta izvan gradova i naselja gradskog karaktera.
(4) U razred V svrstavaju se zemljišta vangrađevinskog područja katastarskih opština čiji su dijelovi zemljišta svrstani u razred A ili B i područja katastarskih opšti- na čije je zemljište u cjelini vangrađevinsko područje i koristi se za intenzivnu poljoprivrednu proizvodnju.
(5) U razred G svrstavaju se ostala zemljišta.
Član 37.
U zavisnosti od razreda zemljišta, stepena izgrađe- nosti zemljišta i gustine detalja, planovi se izrađuju u jednoj od sljedećih razmjera:
1) za A razred zemljišta planovi se izrađuju u razmje- ri plana 1 : 500 i 1 : 1.000,
2) za B razred zemljišta planovi se izrađuju u razmjeri plana 1 : 1.000,
3) za V razred zemljišta planovi se izrađuju u razmjeri plana 1 : 2.500,
4) za G razred zemljišta planovi se izrađuju u razmjeri plana 1 : 2.500 i 1 : 5.000.
Član 38.
(1) Tačnost koordinata detaljnih tačaka sračunatih iz originalnih mjerenja za pojedine razmjere izrade planova nalazi se u Prilogu 7. ovog pravilnika i čini njegov sa- stavni dio.
(2) Tačnost koordinata detaljnih tačaka iz stava 1. ovog člana određuje se:
1) standardom položaja graničnih tačaka, izražen u metrima,
2) standardom položaja ostalih detaljnih tačaka, izra- žen u metrima.
3.6. Razmjera i podjela na listove planova i skice snimanja
3.6.1. Trigonometrijske sekcije i podjela na listove planova
Član 39.
(1) Referentni sistem Republike Srpske dijeli se li- nijama paralelnim sa X-osom, na rastojanju 22,5 km na 12 kolona i linijama paralelnim sa Y-osom, na rastojanju 15 km na vrste.
(2) Kolone se označavaju velikim slovima abecede, po- čevši od slova A do slova F zapadno od X-ose i od slova G do slova L istočno od X-ose.
(3) Vrste se numerišu počevši od krajnjeg juga koor- dinatnog sistema na sjever brojevima od jedan pa nadalje.
(4) Koordinatni sistem broj pet ima 30 vrsta, koordi- natni sistem broj šest ima 38 vrsta, a koordinatni sistem broj sedam ima 42 vrste.
(5) Dobijeni pravougaonici (dimenzija 22,5 km • 15 km) predstavljaju trigonometrijske sekcije i osnov za podjele na listove planova i skice detalja.
(6) Trigonometrijske sekcije iz stava 5. ovog člana označavaju se opštom i lokalnom oznakom.
(7) Opšta oznaka sastoji se od broja koordinatnog sistema, oznake kolone i broja vrste (na primjer 6E10), a lokalne oznake definisane su nazivom trigonometrijske sekcije i broja lista plana u okviru katastarske opštine.
Član 40.
Podjela na listove i skice detalja prikazuje se na pre- glednoj karti katastarske opštine.
Član 41.
(1) Podjela na listove planova razmjere 1 : 5.000 vrši se u okviru trigonometrijske sekcije tako što se jed- na trigonometrijska sekcija dijeli na deset dijelova po pravcu Y-ose i na pet dijelova po pravcu X-ose.
(2) Korisni prostor planova je 450 mm • 600 mm.
(3) Listovi se numerišu brojevima od jedan do 50, po vrstama slijeva udesno, počevši od krajnjeg sjeverozapad- nog lista.
(4) Listovi se označavaju opštom oznakom (OO), koja se sastoji od oznake trigonometrijske sekcije i rednog broja lista u okviru trigonometrijske sekcije, i lokal- nom oznakom (LO), koja se sastoji od naziva trigonome- trijske sekcije i rednog broja u okviru trigonometrijske sekcije.
(5) Grafički prikaz podjele na listove razmjere 1 : 5.000 nalazi se u Prilogu 8. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
Član 42.
(1) Podjela na listove planova razmjere 1 : 2.500 vrši se u okviru trigonometrijske sekcije tako što se jed- na trigonometrijska sekcija dijeli na deset dijelova po pravcu Y-ose i na deset dijelova po pravcu X-ose.
(2) Korisni prostor planova je 900 mm • 600 mm.
(3) Listovi se numerišu brojevima od jedan do 100, po vrstama slijeva udesno, počevši od krajnjeg sjeverozapad- nog lista.
(4) Listovi se označavaju opštom oznakom, koja se sastoji od oznake trigonometrijske sekcije i rednog broja lista u okviru trigonometrijske sekcije, i lokalnom ozna- kom, koja se sastoji od naziva trigonometrijske sekcije i rednog broja u okviru trigonometrijske sekcije.
(5) Grafički prikaz podjele na listove razmjere 1 : 2.500 nalazi se u Prilogu 9. ovog pravilnika i čini njegov sastav- ni dio.
Član 43.
(1) Osnov za podjelu na listove plana razmjere 1 : 1.000 čine listovi plana razmjere 1 : 5.000.
(2) Jedan list detalja razmjere 1 : 5.000 korisnog pro- stora 45 cm • 90 cm sadrži 18 listova detalja razmjere 1 : 1.000 korisnog prostora 75 cm po Y-osi, a 50 cm po H-osi numerisanih od jedan do 18 po redovima slijeva udesno.
(3) Listovi se označavaju opštom oznakom, koja se sastoji od oznake trigonometrijske sekcije, rednog broja lista razmjere 1 : 5.000 i rednog broja lista u okviru li- sta razmjere 1 : 5.000, i lokalnom oznakom, koja se sastoji od naziva trigonometrijske sekcije, rednog broja lista ra- zmjere 1 : 5.000 i rednog broja lista razmjere 1 : 1.000.
(4) Grafički prikaz podjele na listove razmjere 1 : 1.000 nalazi se u Prilogu 10. ovog pravilnika i čini nje- gov sastavni dio.
Član 44.
(1) Osnov za podjelu na listove plana razmjere 1 : 500 čine listovi plana razmjere 1 : 1.000 tako što se list dije- li na dva dijela po pravcu Y-ose i na dva dijela po pravcu X-ose.
(2) Korisni prostor planova je 750 mm • 500 mm.
(3) Listovi se označavaju slovima abecede slijeva udesno, počevši od krajnjeg sjeverozapadnog lista.
(4) Listovi se označavaju opštom oznakom, koja se sastoji od opšte oznake lista razmjere 1 : 1000 i oznake lista razmjere 1 : 500, i lokalnom oznakom, koja se sastoji od lokalne oznake lista razmjere 1 : 1.000 i oznake lista 1 : 500 (a, b, c ili d).
(5) Grafički prikaz podjele na listove razmjere 1 : 500 nalazi se u Prilogu 11. ovog pravilnika i čini njegov sa- stavni dio.
Član 45.
(1) Listovi planova numerišu se u okviru katastarske opštine po vrstama, polazeći od krajnjeg sjeverozapadnog lista, tako da se u prvoj vrsti numerišu slijeva udesno, u drugoj zdesna ulijevo i tako naizmjenično do posljednje vrste.
(2) Kada se u jednoj katastarskoj opštini vrši premjer i planovi izrađuju u više razmjera, listovi planova se nu- merišu prema prethodnom pravilu, polazeći od najkrup- nije razmjere ka sitnijim razmjerama.
(3) Ako se izrada planova vrši u različitim vremen- skim periodima i različitim razmjerama, listovi plano- va se numerišu u skladu sa stavom 2. ovog člana u konti- nuitetu prema redoslijedu njihove izrade.
3.6.2. Podjela na skice snimanja
Član 46.
(1) Osnov za podjelu na skice snimanja je list detalja.
(2) Jedan list može imati dvije, četiri ili 16 skica snimanja, zavisno od razmjere kartiranja i gustine detalja.
(3) Dimenzije skice snimanja su 50 cm • 35 cm.
(4) Za listove sa korisnim prostorom 75 cm • 50 cm i 90 cm • 60 cm korisni prostor skice snimanja iznosi 37,5 cm • 25 cm, odnosno 45 cm • 30 cm.
(5) Za listove sa korisnim prostorom 45 cm • 60 cm izrađuju se dvije skice snimanja sa korisnim prostorom 45 cm • 30 cm.
(6) Okvir korisnog prostora predstavlja se crvenom linijom debljine 0,2 mm.
(7) Unutar korisnog prostora ucrtava se tačkastim linijama mreža kvadrata čije su stranice 2,5 cm za ko- risni prostor 37,5 cm • 25 cm, a 5 cm za korisni prostor 45 cm • 30 cm.
Član 47.
(1) Skice snimanja numerišu se u okviru lista detalja, po redovima slijeva nadesno, idući od sjevera ka jugu.
(2) Broj skice snimanja je razlomak koji u brojiocu nosi redni broj skice snimanja, a u imeniocu broj lista detalja, čiji se slikovni prikaz nalazi u Prilogu 12. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(3) Ako se u toku snimanja detalja pojavi potreba da se za određeni detalj upotrijebi skica snimanja krupnije razmjere, onda se te skice snimanja, pored broja skice sni- manja na koju pada, označavaju još i malim slovima azbuke po istom redu kao što je određeno u stavu 2. ovog člana, čiji se slikovni prikaz nalazi u Prilogu 13. ovog pravil- nika i čini njegov sastavni dio.
Član 48.
Po završetku snimanja detalja u katastarskoj opštini, skice snimanja numerišu se redom po listovima detalja (redni broj skice).
Član 49. (1) Skica snimanja sadrži:
1) opis,
2) koordinatnu mrežu,
3) tačke geodetskog osnova,
4) crtež detalja,
5) podatke snimanja zemljišta i objekata.
(2) Skica iz stava 1. ovog člana iscrtava se na kvali- tetnoj crtaćoj hartiji.
(3) Obrazac skice iz stava 1. ovog člana nalazi se u Prilogu 14. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
Član 50. Opis skice snimanja sadrži:
1) u gornjem lijevom uglu - naziv “Republika Srpska”, naziv jedinice lokalne samouprave, katastarske opštine ispisano jedno ispod drugog veličine (h = 6 mm) i
2) na sredini - razmjeru lista detalja, oznaku i broj li- sta kome skica detalja pripada (h = 5 mm), a ispod toga ra- zmjeru skice detalja (h = 6 mm), u desnom gornjem uglu - broj skice detalja (h = 6 mm), a lijevo od toga šemu veze skica detalja i položaj skice detalja u listu detalja (h = 4 mm).
Član 51.
(1) Skice snimanja iscrtavaju se, po pravilu, u razmje- ri lista detalja, odnosno u približnoj razmjeri u kojoj će se detalj kartirati.
(2) Iscrtavanje snimljenog detalja, upisivanje naziva, brojeva i drugih podataka vrši se prema odredbama Topo- grafskog ključa.
(3) Crtež detalja, numerički podaci, kao i podaci o imaocima prava na nepokretnostima, iscrtavaju se i ispi- suju na skicama snimanja neposredno na terenu pri sni- manju detalja.
(4) Snimljeni detalj iscrtava se na skici snimanja i van korisnog prostora do donje i do desne ivice skice tako da gornja skica preklopi donju, a lijeva desnu.
(5) Izuzetno od stava 1. ovog člana, skice snimanja mogu se u zavisnosti od gustine detalja izraditi u krup- nijoj razmjeri.
(6) Skice snimanja mogu se izrađivati i u digitalnom obliku.
Član 52.
Predmet snimanja detalja i prikupljanja podataka o ne- pokretnostima su:
1) granice teritorijalne podjele,
2) granice parcela,
3) zgrade, industrijski i drugi privredni objekti,
4) posebni dijelovi objekta,
5) ostali objekti (drvoredi, groblja, usamljeni grobo- vi, religijski znaci, spomenici, razvaline i dr.),
6) saobraćajnice sa pratećim objektima,
7) vode sa pratećim objektima,
8) reljef zemljišta ukoliko se premjer vrši aerofo- togrametrijskom metodom,
9) geografski nazivi,
10) podaci o imaocima prava na nepokretnostima.
Član 53.
(1) Mjerni podaci snimanja detalja sadrže podatke u granicama tačnosti snimanja detalja na osnovu kojih se mogu obnoviti snimljene tačke i stanje na zemljištu kakvo je bilo prilikom snimanja.
(2) Objekti se snimaju sa dovoljnim brojem tačaka da se sve karakteristične linije mogu prikazati na planu.
3.7. Snimanje granica parcela i objekata
Član 54.
(1) Kod snimanja granica parcela i objekata snimaju se sve linije i objekti koji predstavljaju sadržaj plana, a za koje je u topografskom ključu određen topografski znak.
(2) Objekti koji se zbog svojih malih dimenzija crtaju uslovnim znakom iz Topografskog ključa snimaju se jednom tačkom u sredini objekta.
(3) Prave linije snimaju se u krajnjim tačkama, a du- žina linije zavisi od razmjere snimanja i po pravilu ne može biti duža od 500 m.
(4) Krive linije snimaju se sa odgovarajućim brojem ta- čaka kao prave linije, s tim da visina luka nad tetivom ne može biti veća od 0,2 mm • M (M je imenilac razmjere plana).
(5) Objekti uži od 0,5 mm • M (put, potok, jarak, kanal, nasip, zid itd.), ako ne predstavljaju granicu vlasništva, snimaju se jednom linijom po sredini objekta.
Član 55.
Granice katastarskih teritorijalnih jedinica sni- maju se jednom od metoda propisanih članom 72. ovog pra- vilnika.
Član 56.
(1) Granice katastarskih opština i granice razmjere snimaju se jedanput.
(2) Jednom snimljena granična linija katastarske op- štine ili razmjere preuzima se kod sljedećeg snimanja, a na skicama snimanja se duž granične linije ispisuje crve- nom bojom odakle je preuzeta i kada je snimana: “Granična linija preuzeta...”.
(3) Na granici razmjere prioritet se daje tačnije odre- đenoj granici (krupnijoj razmjeri) katastarske opštine.
Član 57.
(1) Kada su granične linije parcela obilježene dr- venom, gvozdenom, žičanom ili živom ogradom, zidanom ogradom ili potpornim zidom, te ograde se ne snimaju zasebno, već se njihove površine koje one zauzimaju ura- čunavaju u površinu parcele kojoj pripadaju, bez obzira na širinu ograde, a ograde se predstavljaju odgovarajućim znakom u skladu sa Topografskim ključem.
(2) Pri snimanju zidanih ograda odmjerava se širina zida i upisuje u skicu snimanja, i to na centimetar.
Član 58.
(1) Ako granica vlasništva ide sredinom potoka, jarka ili nasipa, snimaju se sve granične tačke u kojima se gra- nična linija lomi.
(2) Ako jarak, šanac, rov ili bedem nisu zajednički i zbog malih dimenzija ne mogu se predstaviti u razmjeri, a nalaze se neposredno pored granične linije, tada se snima samo granična linija, a objekat predstavlja propisanim znakom pored nje na parceli.
(3) Potporni zid, po pravilu, pripada gornjoj parce- li.
(4) Ako potporni zid pripada donjoj parceli, na to- pografskom znaku za potporni zid stavlja se znak pripad- nosti.
Član 59.
(1) Saobraćajni objekti snimaju se sa svim svojim sa- stavnim dijelovima, prema topografskom ključu za odgova- rajuću razmjeru.
(2) Kod saobraćajnih objekata iz stava 1. ovog člana snimaju se granice eksproprijacije i ostale linije objek- ta koje se mogu u razmjeri plana ili karte predstaviti.
(3) Linije koje se snimaju kod puteva su: 1) ivice kolovoza,
2) donja ivica kosine nasipa,
3) gornja ivica kosine usjeka.
(4) Za prateće jarkove ucrtava se samo uslovni znak.
(5) Kao sastavni dio puta snimaju se kilometarski stubovi, potporni i obložni zidovi, propusti, mostovi i drugi objekti koji čine sadržaj plana ili karte.
(6) Pješačke i konjske staze snimaju se samo u slučaje- vima kada su stalnog karaktera.
(7) Za puteve se ispisuje vrsta puta u skladu sa poseb- nim zakonom, kao i broj puta i nazivi mjesta koje povezuju.
(8) Kod ulica se snimaju ivice kolovoza.
(9) Na saobraćajnim objektima iz stava 1. ovog člana koji se snimaju sa više od dvije linije mjere se i crtaju poprečni profili na svim mjestima gdje se širina objek- ta mijenja.
(10) U poprečnom profilu snimaju se karakteristične tačke objekta.
(11) Najmanje međusobno odstojanje snimljenih tačaka ne može biti ispod 0,5 mm • M.
(12) Drvoredi uz saobraćajne objekte se snimaju.
(13) Željezničke pruge sa svim pratećim objektima snimaju se i prikazuju na isti način kao i putevi.
(14) Saobraćajni znaci, izuzev semafora, nisu predmet snimanja.
(15) Otvoreni kanali duž ulica snimaju se bez obzira na njihovu širinu i dubinu.
Član 60.
(1) Granice katastarskih kultura snimaju se i iscr- tavaju na skicama detalja kao granice parcela linijom debljine 0,2 mm.
(2) U parkovima se snimaju sve uređene staze.
(3) Kod snimanja šuma snimaju se granice uzrasta šuma, granice vrsta šuma (lišćari, četinari i dr.) i predstavljaju odgovarajućim topografskim znakom.
Član 61.
(1) Kod rijeka i jezera snima se gornja i donja ivica strme obale, linija nivoa vode, pješčani i kameni sprudo- vi, kao i drugi objekti koji su sadržaj plana.
(2) Kod vodotoka se ucrtava strelica koja označava smjer toka i ispisuje geografski naziv ako postoji, a ako ga nema, ispisuje se “potok”, “kanal”, “bara” i sl.
(3) Uz vodotoke se snimaju svi postojeći objekti i vrši njihovo predstavljanje odgovarajućim topografskim znakom.
Član 62.
(1) Zgrade se snimaju odvojeno svaka za sebe.
(2) Snima se kontura zgrade po liniji dodira zgrade i zemljišta.
(3) Ako se snimanje vrši u svrhu izrade planova ra- zmjere 1 : 2.500 i 1 : 5.000, a zgrade su četvorougaone i pra- vilne, mjere se po dva fronta do na centimetar, dok se za razmjeru planova 1 : 500 i 1 : 1.000 mjere svi frontovi do na centimetar.
(4) Dio zgrade koji stoji na stubovima ili konzolama, a izdignut je iznad slobodne površine terena, prikazuje se i ucrtava crtkastim linijama dužine 2 mm.
(5) Položaj mu se određuje odmjeranjem od osnova zgra- de, pripaja znakom pripadnosti i šrafira uz osnov zgrade.
(6) Aneksi uz zgrade iscrtavaju se i odmjeraju uz front osnova zgrade.
(7) Zgrade od slabog materijala ne snimaju se (barake, kokošinjci, svinjci, nužnici ako nisu javni i sl.), kao i manji paviljoni, hladnjaci i kiosci koji nisu na temelji- ma od čvrstog materijala.
(8) Sa osnova za snimanje detalja snima se potreban broj tačaka konture zgrade (najmanje tri) koji omogućuju njenu tačnu konstrukciju.
(9) Stepenice se ne snimaju ukoliko je njihova širina manja od 1,5 mm • M ili dužina manja od 0,5 mm • M.
(10) Natkrivene terase pripajaju se znakom pripad- nosti uz zgradu, a otvorene terase i stepeništa pripajaju se znakom pripadnosti dvorištu.
(11) Ne snimaju se i ne prikazuju dijelovi zgrade koji su izdignuti više od četiri metra, ako ne leže na stubo- vima i ako je rastojanje ortogonalne projekcije toga dijela, od osnove zgrade manje od četiri metra.
Član 63.
(1) Dvorišta se ne snimaju i ne odvajaju od susjedne kul- ture kao zasebna parcela, ako nisu definisana, već se upi- suje znak za kulturu i u zagradi oznaka za dvorište - “/dv/”.
(2) Ograde oko dvorišta snimaju se samo ako predsta- vljaju objekte stalnog karaktera koji čine sadržaj plana ili karte.
(3) U dvorištima se snimaju bunari, cisterne za vodu, česme ako su izvedene iz betonskog postolja i dr.
3.8. Kontrolna mjerenja pri snimanju detalja
Član 64.
(1) Za provjeravanje snimljenih i kartiranih prelom- nih tačaka granica vlasništva, zgrada i važnijih građe- vinskih objekata vrše se kontrolna mjerenja.
(2) Kontrolna mjerenja iz stava 1. ovog člana su: 1) mjereni frontovi, 2) kosa i poprečna odmjeranja.
Član 65.
(1) Kontrolna mjerenja mjere se horizontalno.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, kod mjerenja fron- tova, ako to nije moguće zbog jake nagnutosti terena, mjeri se koso po terenu, a pored upisanog fronta stavlja se ozna- ka “k”.
(3) U slučaju iz stava 2. ovog člana obezbjeđuju se uslo- vi da se koso mjereni front može redukovati u horizon- talnu ravan.
(4) Kontrolna mjerenja za sve razmjere mjere se do na centimetar.
Član 66.
(1) Kod polarne metode snimanja mjere se sve dužine pristupačnih frontova.
(2) Kod uzanih krivudavih potoka, puteva i sl. fronto- vi se mjere kod tromeđa i kod onih tačaka detalja kod kojih se objekat vidno lomi.
Član 67.
(1) Ako se neki front ne može izmjeriti zbog teren- skih prepreka (ugrađenost, jaka zarašćenost i sl.), njegove krajnje tačke osiguravaju se na jedan od sljedećih načina:
1) poprečnim odmjeranjem od nekih već snimljenih ta- čaka detalja ili tačaka geodetskog osnova,
2) snimanjem pomoćnih tačaka koje su udaljene nekoliko metara od krajnjih tačaka i odmjeranjem od njih se izvrše osiguranja krajnjih tačaka fronta.
(2) Poprečno mjerenje iz stava 1. ovog člana koristi se u svrhu osiguranja prelomnih međnih tačaka ili tačaka na objektima, a mjere se:
1) između naspramnih snimljenih tačaka,
2) na uskim, a dugačkim parcelama koje su snimljene profilima,
3) udaljenost zgrade od bliske međne linije.
(3) U postupku snimanja detalja na skici snimanja za svaku parcelu ispisuje se skraćenica za katastarsku kul- turu zemljišta, i to:
1) njiva (nj),
2) vrt (vr),
3) voćnjak (vć),
4) vinograd (vg),
5) livada (l),
6) pašnjak (pš),
7) šuma i šikara (š),
8) trstici (t),
9) močvara (r).
(4) Pored oznake za katastarsku kulturu, na svakoj par- celi iscrtava se i topografski znak.
(5) Neplodna zemljišta se označavaju skraćeno sa “np”, uz navođenje uzroka neplodnosti, ako vrsta neplodnosti nije definisana topografskim znakom.
(6) Dvorišta se označavaju skraćenicom “dv”.
(7) Oznake katastarskih kultura upisuju se u iscrta- ni krug crnim bojom prečnika 8 mm u sjeverozapadni dio kruga, a u jugoistočnom dijelu kruga ostavlja se slobodni prostor za upisivanje klase zemljišta.
Član 68.
(1) U svim parcelama upisuju se redni broj i indika- cije o imaocima prava na nepokretnostima iz azbučnog spiska.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, upisuje se samo redni broj iz azbučnog spiska, ukoliko nema prostora na skici snimanja, a indikacije se upisuju na slobodnom pro- storu skice snimanja.
(3) U kompleksu više parcela jednog imaoca prava na nepokretnostima indikacije se upisuju samo jedanput.
(4) Podaci o obimu prava pišu se u obliku razlomka sa najmanjim zajedničkim imeniocem, tako da zbir svih dije- lova jedne vrste prava iznosi 1/1.
3.9. Azbučni spisak naziva parcela
Član 69.
(1) Azbučni spisak naziva parcela formira se za svaku katastarsku opštinu, čiji obrazac se nalazi u Prilogu 15. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Azbučni spisak naziva parcela iz stava 1. ovog čla- na sadrži nazive parcela po azbučnom redu.
(3) Azbučni spisak iz stava 1. ovog člana može se vodi- ti i u digitalnom obliku.
(4) Azbučni spisak iz stava 1. ovog člana popunjava se na terenu uz dešifrovanje detalja.
(5) Na skici (foto-skici) poslije upisanog broja imaoca prava na nepokretnostima dodaje se crta, a iza nje redni broj iz katastarskog registra naziva parcela.
Član 70.
Uz snimanje detalja prikupljaju se i na skicama ispi- suju nazivi naseljenih mjesta, zaselaka, potesa, zvanih mje- sta, orografskih naziva, nazivi voda i sl.
GLAVA III
METODE SNIMANjA KOD KATASTARSKOG PREMJERA
Član 71.
U postupku katastarskog premjera primjenjuju se odre- đene metode snimanja.
Član 72.
Metode snimanja koje se primjenjuju u postupku iz čla- na 71. ovog pravilnika su:
1) aerofotogrametrijska metoda snimanja,
2) metoda globalnog navigacionog satelitskog sistema (u daljem tekstu: GNSS metoda snimanja),
3) polarna metoda snimanja.
4. Aerofotogrametrijska metoda snimanja i tehnička dokumentacija
Član 73.
(1) Aerofotogrametrijska metoda snimanja predstavlja postupak u kome se na osnovu fotogrametrijskih snima- ka, nastalih snimanjem iz vazduha putem mjerne kamere ugrađene u trup letjelice, prikupljaju geometrijski po- daci o objektima ili pojavama na fizičkoj površi zemlje kroz primjenu osnovnih tehnoloških principa fotogra- metrije.
(2) Metoda snimanja iz stava 1. ovog člana je primarna metoda kod izrade katastarskog premjera većeg dijela teri- torije jedinice lokalne samouprave.
(3) Aerofotogrametrijsko snimanje može se vršiti za područje jedne ili više katastarskih opština.
Član 74.
Projektni zadatak iz člana 7. stav 2. tačka 2) ovog pra- vilnika za izradu glavnog projekta premjera aerofotogra- metrijskom metodom snimanja sadrži:
1) opis područja sa topografskim karakteristikama,
2) namjenu aerofotogrametrijskog snimanja,
3) razmjeru snimanja (rs), odnosno rezoluciju snimka (rsnim) koji se odnose na srednju visinu terena područja koje je predmet snimanja (razmjera snimanja zavisi od ra- zmjere kartiranja, načina obrade snimka, ispresijeca- nosti terena, vremenskih uslova itd. pa se za svaki zadatak određuje prema konkretnim prilikama, što se definiše glavnim projektom),
4) spektralnu i radiometrijsku rezoluciju aerofo- togrametrijskih snimaka, 5) karakteristike proizvoda koji se izrađuju na osnovu snimanja,
6) period i uslove realizacije snimanja.
Član 75.
Za potrebe izrade glavnog projekta premjera aerofo- togrametrijskom metodom snimanja vrše se prethodni radovi koji obuhvataju prikupljanje geodetskih podloga (topografske karte, ortofoto, digitalni model terena) za područje koje je predmet snimanja, podataka o letjelici, kameri, tačkama GNSS mreže, karakteristikama terena (osvijetljenost u toku dana, kontrast među pojedinim kom- pleksima zemljišta, vegetacija) i dr.
Član 76.
Glavni projekat katastarskog premjera aerofotogra- metrijskom metodom snimanja, pored sadržaja navedenog u članu 7. ovog pravilnika, sadrži i:
1) karakteristike letjelice,
2) vrstu aerofotogrametrijske kamere sa navedenim osnovnim karakteristikama (konstanta kamere, spektralna rezolucija, dimenzije snimaka i dr.),
3) karakteristike GPS/INS sistema,
4) veličinu podužnog i poprečnog preklopa snimaka,
5) plan leta,
6) plan određivanja orijentacionih i kontrolnih ta- čaka,
7) plan fotosignalisanja orijentacionih i kontrol- nih tačaka,
8) proračun parametara orijentacije snimaka sa pret- hodnom ocjenom tačnosti,
9) kontrole kvaliteta, način njihovog sprovođenja i do- zvoljene vrijednosti odstupanja za svaku vrstu kontrole po fazama realizacije aerofotogrametrijske metode,
10) tehničke normative,
11) način organizacije i format podataka i način ime- novanja fajlova.
Član 77.
Tehnički izvještaj o izvršenim radovima iz člana 8. ovog pravilnika sadrži:
1) izvještaj o kalibraciji kamere,
2) izvještaj o kalibraciji GPS/INS sistema,
3) izvještaj o realizaciji pripremnih radova,
4) izvještaj o izvršenoj provjeri opreme i vremenskih uslova prije početka snimanja,
5) izvještaj o realizaciji aerofotogrametrijskog sni- manja,
6) izvještaj o preliminarnoj kontroli podataka GPS/ INS sistema i prikupljenih snimaka,
7) izvještaj o obradi prikupljenih podataka (izra- čunavanje inicijalne trajektorije, odnosno inicijalnih elemenata spoljašnje orijentacije snimaka, obrada digi- talnih snimaka),
8) izvještaj o izvršenim kontrolama kvaliteta reali- zovanog aerofotogrametrijskog snimanja,
9) izvještaj o određivanju orijentacionih i kontrol- nih tačaka,
10) izvještaj o izvršenoj aerotriangulaciji.
4.1. Tehnički normativi, kamera za aerofotogrametrijsko snimanje i GPS/INS sistem
Član 78.
(1) Aerofotogrametrijsko snimanje vrši se digital- nom aerofotogrametrijskom kamerom.
(2) Za kameru iz stava 1. ovog člana dostavlja se izvje- štaj o izvršenoj kalibraciji koji ne može biti stariji od dvije godine.
(3) Vrijednost konstante kamere određuje se sa tačno- šću 0,01 mm.
(4) Najveća dozvoljena distorzija je 0,01 mm.
(5) Radiometrijska rezolucija kod digitalne aerofo- togrametrijske kamere jednaka je ili veća od 12 bita po kanalu boje.
Član 79.
(1) Za GPS/INS sistem dostavlja se izvještaj o izvr- šenoj kalibraciji (boresight i lever arm kalibracija) koji nije stariji od šest mjeseci.
(2) Izvještaj iz stava 1. ovog člana može se izraditi i na osnovu testiranja sistema na test-poligonu neposredno prije početka snimanja.
(3) U slučaju da je poslije kalibracije došlo do ski- danja objektiva kamere ili se GPS/INS sistem ponovno ugrađuje, obavezna je ponovna kalibracija.
(4) Zahtijevana tačnost elemenata GPS/INS sistema nalazi se u Prilogu 16. ovog pravilnika i čini njegov sa- stavni dio.
(5) Period za realizaciju snimanja GPS/INS sistemom bira se kada je povoljan raspored GNSS satelita (da PDOP bude manji ili jednak četiri) i njihov broj nije manji od pet.
4.2. Postupak aerofotogrametrijskog snimanja
Član 80.
(1) Osnovno mjerilo kvaliteta aerofotogrametrijskog snimanja digitalnom kamerom predstavlja rezolucija snimka (rsnim).
(2) Prostorna rezolucija snimka određuje se tako da ne bude veća od polovine dimenzije najmanjeg objekta koji se želi identifikovati.
(3) Prostorna rezolucija snimka na osnovu kojeg se izrađuje proizvod (DKP, DOF, ortofoto mozaik) ne može da bude manja od zadate prostorne rezolucije proizvoda.
(4) Razlika u razmjeri snimanja, odnosno rezoluciji digitalnih snimaka, usljed visinskih razlika terena, ne može biti veća od 15%, a izuzetno 20% za područja koja su glavnim projektom određena kao područja od manjeg in- teresa.
(5) Broj snimaka koji odstupaju od projektovane ra- zmjere snimanja, odnosno čija se rezolucija razlikuje od projektovane ne može biti veći od 10%.
(6) Realizovana visina leta ne može da se razlikuje od projektovane više od 5%.
Član 81.
(1) Aerofotogrametrijsko snimanje zadatog područja obavlja se, po pravilu, jednom kamerom.
(2) Ako se za aerofotogrametrijsko snimanje zadatog područja koriste dvije ili više kamera, snimanje različi- tim kamerama obuhvata snimanje najmanje jedne zajedničke linije leta.
(3) Snimanje jedne linije leta obavlja se istom kame- rom.
(4) Za realizaciju aerofotogrametrijskog snimanja ko- riste se letjelice sa sposobnošću stabilnog leta na pro- pisanim visinama.
Član 82.
(1) Pri aerofotogrametrijskom snimanju korišćenjem GPS/INS sistema prikupljaju se podaci GNSS opažanja re- ferentne GNSS stanice, podaci GNSS opažanja sistema u letjelici, kao i podaci opažanja IMU jedinice.
(2) Maksimalni interval prikupljanja podataka GNSS opažanja referentne GNSS stanice je 30 sekundi.
(3) Maksimalni interval prikupljanja podataka GNSS opažanja u letjelici je jedna sekunda.
(4) Trajanje opažanja GPS/INS sistema u letjelici, prije i poslije snimanja, duže je od pet minuta. 
(5) GNSS prijemnik prima podatke o fazama nosećeg signala na dvije različite frekvencije u intervalu manjem od jedne sekunde.
(6) Prelet letjelice za inicijalizaciju IMU jedinice, radi eliminisanja kumulativne greške, vrši se u vremen- skim intervalima koji se određuju glavnim projektom u za- visnosti od specifikacije sistema koji se koristi.
Član 83.
(1) Aerofotogrametrijsko snimanje izvodi se, po pra- vilu, sa minimalnim podužnim preklopom snimaka p = 60% i minimalnim poprečnim preklopom q = 30%.
(2) U zavisnosti od topografskih karakteristika tere- na, vrste proizvoda i vrijednosti maksimalnog radijalnog pomjeranja slike objekta, veličine podužnog i poprečnog preklopa mogu biti veće.
(3) Odstupanje realizovanog podužnog preklopa snima- ka od projektovanog ne može biti veće od 5%, dok odstu- panje realizovanog poprečnog preklopa snimaka ne može biti veće od trećine projektovanog poprečnog preklopa.
(4) Aerofotogrametrijsko snimanje za potrebe izrade true ortofotoa izvodi se sa minimalnim podužnim preklo- pom snimaka p = 80% i minimalnim poprečnim preklopom q = 80%, pri čemu odstupanje realizovanih preklopa sni- maka od projektovanih ne može biti veće od 5%.
(5) Vrijednost rotacije snimaka je manja od pet stepeni oko H-ose i Y-ose, odnosno 15 stepeni oko Z-ose.
4.3. Period i uslovi snimanja
Član 84.
(1) Da bi se postigao optimalan kvalitet aerosnimka, snimanje se vrši, po pravilu, u rano proljeće i u kasnu jesen kada je vegetacija najmanja, oko podne kada su sjenke najkraće, kada nema jakih vazdušnih struja, oblačnosti, magle, isparenja i sličnih pojava koje utiču na kvalitet snimaka.
(2) Snimanje se izvodi po vedrom vremenu, bez prisu- stva oblaka i magle.
(3) U slučaju mjestimične oblačnosti, na mjestima zahvaćenim oblacima potrebno je ostvariti veći podužni preklop (do 90%).
(4) Nijedan snimak ne može imati više od 5% oblaka.
(5) Položaj sunca bi trebalo da bude između 30o i 60o.
(6) Uslovi snimanja treba da budu takvi da ugao sunče- vih zraka u odnosu na pravac i vrijeme leta budu prihva- tljivi u smislu izbjegavanja pretjeranih odsjaja i obezbje- đivanja optimalnog kontrasta na snimcima.
(7) Ukoliko su za potrebe kartiranja i fotograme- trijskog određivanja veznih tačaka predviđena dva leta na različitim visinama, oba leta se obavljaju istog dana.
(8) Period i uslovi snimanja definišu se projektnim zadatkom u zavisnosti od namjene aerofotogrametrijskog snimanja i karakteristika proizvoda koji se izrađuje na osnovu snimanja.
(9) Ukoliko nad područjem koje je predmet snimanja postoje oblaci ili sjenke od oblaka, snimanje se ne vrši.
4.4. Plan leta
Član 85.
(1) Izrada plana leta obuhvata definisanje redova sni- manja u referentnom sistemu Republike Srpske i pratećih parametara aerofotogrametrijskog snimanja.
(2) Plan leta sastoji se iz numeričkog i grafičkog dijela, a izrađuju se u analognom ili digitalnom obliku.
Član 86.
(1) Numerički dio plana leta obuhvata računanje ele- menata plana leta datih u tabeli, koja se nalazi u Prilogu 17. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Za računanje elemenata plana leta iz stava 1. ovog člana koriste se sljedeći parametri:
1) ms - imenilac razmjere snimanja,
2) c - konstanta kamere, cam
3) rsnim - rezolucija snimka,
4) r - rezolucija kamere, cam
5) ht - nadmorska visina terena,
6) Pa - broj piksela digitalnog snimka u pravcu ose snimanja,
7) P - broj piksela digitalnog snimka upravno na pra- b
vac ose snimanja,
8) p - veličina podužnog preklopa u procentima,
9) q - veličina poprečnog preklopa u procentima,
10) D - dužina reda,
11) Š - širina bloka (mjerena upravno na pravac projektovanja redova),
12) V - brzina kretanja letjelice.
(3) Parametri iz stava 2. ovog člana definišu se u skladu sa zahtjevima iz projektnog zadatka.
Član 87.
(1) Kao podloga za izradu grafičkog dijela plana leta koriste se topografske podloge čija je razmjera do pet puta sitnija od razmjere snimanja.
(2) Topografska podloga za izradu plana leta može biti svaka raspoloživa topografska podloga u pogodnoj razmjeri na kojoj se granica područja snimanja može nedvo- smisleno identifikovati.
(3) Podloga iz stava 1. ovog člana izrađuje se u digi- talnom obliku, georeferencirana u koordinatnom sistemu.
(4) Georeferencirani komprimovani format treba da omogući laku manipulaciju podlogom iz stava 1. ovog čla- na tokom izrade plana leta, kao i u kasnijim fazama rada.
(5) Preporučljivo je da se granica područja snimanja vektorizuje u koordinatnom sistemu i da je kao takvu po- tvrdi naručilac još u fazi izrade projektnog zadatka i tako koristi u svim daljim fazama rada.
(6) Grafički dio plana leta sadrži:
1) granicu područja za koje se vrši snimanje,
2) redove snimanja sa definisanim pravcima leta,
3) oznake redova snimanja,
4) početak i kraj reda snimanja,
5) položaj planiranih projekcionih centara snimaka u okviru svakog reda snimanja (osim za linijske senzore),
6) ukupan broj snimaka za svaki red snimanja (osim za linijske senzore),
7) apsolutnu visinu leta za svaki red snimanja,
8) druge podatke (podjela na listove detalja, npr.) koji za date uslove pružaju korisnu informaciju vodeći raču- na o preglednosti plana leta.
(7) Redovi snimanja iz stava 6. tačka 2) ovog člana po pravilu se povlače u pravcu istok-zapad ili sjever-jug.
(8) Parametri iz stava 6. ovog člana definišu se u skladu sa zahtjevima iz glavnog projekta.
Član 88.
(1) Plan leta izrađuje izvođač radova premjera prije snimanja.
(2) Na plan leta saglasnost daje Uprava.
Član 89.
(1) Plan leta se izrađuje tako da područje snimanja bude u potpunosti obuhvaćeno bez obzira na njegove topograf- ske karakteristike.
(2) Red snimanja planira se tako da se snimanje izvrši na istoj apsolutnoj visini u odnosu na referentnu površ.
(3) Apsolutna visina leta definiše se u odnosu na srednju vrijednost visina na području obuhvaćenom redom snimanja.
(4) U zavisnosti od konfiguracije terena i granice po- dručja snimanja, mogu se planirati dodatni poprečni ili kosi redovi snimanja.
(5) Ukoliko se red snima iz dva ili više puta, dijelo- vi reda imaju preklapanje od najmanje dva modela.
(6) Prilikom izrade plana leta predviđa se snimanje najmanje jednog modela izvan granica područja, na početku i kraju svakog reda.
Član 90.
(1) Za izvođenje aerofotogrametrijskog snimanja digi- talnom kamerom uz korišćenje GPS/INS sistema koristi se SRPOS.
(2) Rastojanje između letjelice i permanentne GNSS stanice u svakoj tački snimanja (računajući i okret letje- lice) ne može biti veće od 50 km.
(3) Za izvođenje aerofotogrametrijskog snimanja kori- ste se najmanje dvije permanentne GNSS stanice.
(4) Ukoliko se postojeće permanentne GNSS stanice ne nalaze na propisanom rastojanju od letjelice i u propisa- nom broju, postavljaju se privremene GNSS stanice.
(5) Pozicija privremene GNSS stanice određuje se tako da se obezbijedi kvalitetan prijem signala GNSS sa- telita, kao i fiksiranje antene prijemnika.
(6) Nagib letjelice pri okretu za snimanje sljedećeg reda ne može biti veći od 20 stepeni.
4.5. Plan određivanja orijentacionih i kontrolnih tačaka
Član 91.
(1) Orijentacione tačke (osnovne zadane i kontrolne tačke) su tačke koje se mogu identifikovati na snimku, s određenim koordinatama u koordinatnom sistemu.
(2) Osnovne zadate tačke koriste se za povezivanje blo- ka sa referentnim sistemom Republike Srpske i izrav- nanje bloka aerotriangulacije.
(3) Kontrolne tačke koriste se za iskazivanje tačno- sti aerotriangulacije, tj. kontrolu orijentisanog modela (element iskazivanja nezavisan od rješenja izravnanja).
Član 92.
(1) Plan određivanja orijentacionih i kontrolnih ta- čaka izrađuje se u zavisnosti od karakteristika područja obuhvaćenog snimanjem, plana leta i karakteristika pro- izvoda koji se izrađuje na osnovu snimanja.
(2) Plan iz stava 1. ovog člana izrađuje se u skladu sa planom leta.
(3) Plan iz stava 1. ovog člana obuhvata:
1) definisanje broja i raspored tačaka u okviru aero- fotogrametrijskog bloka,
2) određivanje tipa (visinska, položajna ili potpuna) i vrste (fotosignalisane ili tačke topografskog detalja) tačaka,
3) definisanje tačnosti, metode i načina određivanja koordinata tačaka,
4) izradu pregledne skice rasporeda orijentacionih i kontrolnih tačaka.
Član 93.
(1) Neophodan broj i raspored orijentacionih tačaka, posebno visinskih orijentacionih tačaka, zavisi od veli- čine poprečnog preklopa snimaka.
(2) Ukoliko je preklop između snimaka veći od standard- nog, potreban je manji broj orijentacionih tačaka od broja orijentacionih tačaka koji se koristi kod aerofotograme- trijskog snimanja sa standardnim preklopom snimaka.
Član 94.
(1) Kod blokova pravilne geometrije minimalni broj orijentacionih tačaka je pet, dok je kod blokova nepravil- ne geometrije deset.
(2) Kontrolne tačke raspoređuju se ravnomjerno u blo- ku, tako da ne budu pozicionirane u blizini orijentacio- nih tačaka i njihov broj je jednak broju orijentacionih tačaka.
Član 95.
(1) Zbog mogućeg oštećenja fotosignala orijentacio- nih i kontrolnih tačaka, zaklonjenosti u trenutku sni- manja ili grešaka snimljenog materijala, u okviru plana određivanja orijentacionih i kontrolnih tačaka, po pra- vilu, za tačke na periferiji bloka definiše se po jedna pomoćna tačka za svaku orijentacionu i kontrolnu tačku na rastojanju do 50 m.
(2) Određivanje, označavanje i foto-signalizacija po- moćnih tačaka vrši se na isti način kao i orijentacione i kontrolne tačke.
Član 96.
Položaj orijentacionih tačaka u okviru aerofotogra- metrijskog bloka, kad god je to moguće, bira se tako da one budu na području poprečnog preklopa radi postizanja bolje stabilnosti geometrije bloka i uspostavljanja bolje pro- storne veze koordinatnog sistema bloka sa referentnim sistemom Republike Srpske.
Član 97.
U okviru plana određivanja orijentacionih i kontrol- nih tačaka definišu se jedinstvene oznake svih orijen- tacionih i kontrolnih tačaka u okviru aerofotograme- trijskog bloka.
Član 98.
Pregledna skica rasporeda orijentacionih i kontrol- nih tačaka izrađuje se na topografskim podlogama istih karakteristika kao i za grafički dio plana leta i sadrži:
1) granicu područja za koje se vrši snimanje,
2) redove snimanja sa oznakama redova,
3) položaj projekcionih centara snimaka u okviru sva- kog reda (osim kod linijskih senzora),
4) granicu obuhvata svakog pojedinačnog snimka sa nag- lašenom granicom bloka,
5) položaj orijentacionih i kontrolnih tačaka ozna- čen odgovarajućim simbolom,
6) jedinstvene oznake svih tačaka.
Član 99.
(1) Kao orijentacione i kontrolne tačke mogu se kori- stiti i tačke topografskog detalja pod uslovom da se mogu nedvosmisleno identifikovati na snimcima, odnosno u stereoskopskom režimu apsolutno orijentisanog aerofo- togrametrijskog bloka (u daljem tekstu: stereo-model), u okviru zahtijevane tačnosti određivanja orijentacionih i kontrolnih tačaka.
(2) Ukoliko se za orijentacione i kontrolne tačke ko- riste tačke topografskog detalja, plan njihovog određi- vanja definiše se poslije realizovanog aerofotograme- trijskog snimanja.
(3) Pri izboru topografskog detalja za orijentacione i kontrolne tačke potrebno je da tačke budu u ravni terena, da su pristupačne za mjerenje i da se mogu nedvosmisle- no identifikovati na terenu i na postojećim geodetskim podlogama.
Član 100.
Koordinate orijentacionih i kontrolnih tačaka odre- đuju se sa najmanje trostruko većom tačnošću od zadate tačnosti (položajne i/ili visinske) proizvoda koji se izrađuje.
Član 101.
Kao orijentacione i kontrolne tačke mogu se kori- stiti i tačke korišćene za potrebe prethodnih aerofo- togrametrijskih snimanja istog područja, ako se mogu jasno identifikovati na snimcima novog snimanja i ako su im koordinate određene u skladu sa zahtijevanom tačnošću proizvoda koji se izrađuje.
Član 102.
(1) U postupku izrade plana određivanja orijentacio- nih i kontrolnih tačaka neophodno je izvršiti prethodnu ocjenu tačnosti određivanja njihovih koordinata.
(2) Izbor metode i načina određivanja koordinata orijentacionih i kontrolnih tačaka mora biti u skladu sa zahtijevanom tačnošću.
4.6. Pripremni radovi i otkrivanje tačaka geodetskog osnova
Član 103.
(1) Prije početka aerofotogrametrijskog snimanja oba- vljaju se pripremni radovi koji obuhvataju otkrivanje ta- čaka geodetskog osnova, pripremu terena i obezbjeđivanje vidljivosti foto-signala, foto-signalizaciju tačaka i prikupljanje podataka neophodnih za definisanje položaja tačaka u skladu sa planom određivanja orijentacionih i kontrolnih tačaka i planom foto-signalizacije.
(2) Da bi se obezbijedila vidljivost foto-signala, po- trebno je očistiti okolno rastinje tako da ugao vidljivo- sti bude veći od 45o, računajući od zenita.
Član 104.
(1) Prije aerofotogrametrijskog snimanja otkrivaju se date tačke geodetskog osnova, u skladu sa glavnim projek- tom, koje služe za određivanje orijentacionih, kontrolnih tačaka i rješavanje stereo-parova, odnosno blok-aerotri- angulacije.
(2) Za svaku otkrivenu tačku iz stava 1. ovog člana obnavljaju se odmjeranja i opis položaja u Trigonomet- rijskom obrascu broj 27 sa napomenom: “odmjeranja i opis obnovio”, potpis izvršioca i datum.
Član 105.
(1) Ako je uništena nadzemna biljega trigonometrijske tačke, otkriva se podzemna biljega i ponovo stabilizuje nadzemnom biljegom propisanih dimenzija.
(2) U Trigonometrijskom obrascu broj 27 upisuje se napomena: “obnovu stabilizacije nadzemne biljege, odmje- ranja i opis izvršio”, potpis izvršioca i datum.
(3) Kada je uništena nadzemna i podzemna biljega tri- gonometrijske tačke, lice koje je konstatovalo uništenje potvrđuje to svojim potpisom i upisuje u Trigonomet- rijskom obrascu broj 27 podatke koje je koristilo za otkri- vanje tačke geodetskog osnova.
4.6.1. Signalisanje geodetskog osnova i orijentacionih tačaka
Član 106.
(1) Prije snimanja detalja aerofotogrametrijskom me- todom snimanja vrši se fotosignalisanje orijentacionih tačaka, tačaka geodetskog osnova, definisanih glavnim projektom, međnih i drugih tačaka.
(2) Foto-signalizacija izvodi se neposredno prije snimanja i održava se do realizacije aerofotograme- trijskog snimanja.
Član 107.
(1) Foto-signalizacija orijentacionih i kontrolnih tačaka vrši se u ravni terena, pri čemu je foto-signal vidljiv iz vazduha.
(2) U slučaju zaklonjenosti tačke, foto-signal može se postaviti ekscentrično u krugu prečnika do 50 m, na mjestu koje je dobro vidljivo iz vazduha, pristupačno za mjerenje i zaštićeno od uništenja.
Član 108.
(1) Foto-signali su oštrih ivica, dobro vidljivi, postojane i kontrastne boje u odnosu na okolni detalj i približno horizontalni.
(2) Najmanja dozvoljena stranica kvadrata je 0,20 meta- ra, bez obzira na razmjeru snimanja i vrstu kamere.
Član 109.
(1) Orijentacione tačke i tačke geodetskog osnova fo- tosignališu se na terenu foto-signalima dimenzije i oblika koji su definisani glavnim projektom.
(2) Foto-signal centrično se postavlja na tačku koja se fotosignališe.
(3) Table se boje prije postavljanja kontrastnom postojanom bojom bez sjaja koja je postojana na atmosferske uticaje.
(4) U obraslim i podvodnim terenima fotosignali- sanje se može izvršiti tablama iznad terena na potrebnoj visini, s tim da se centar foto-signala nalazi na istoj vertikali sa centrom nadzemne biljege.
Član 110.
Uslovi koje položaj orijentacionih tačaka treba da zadovolji su:
1) da se ne može za duže vrijeme uništiti, odnosno da preko tačke ne prelaze vozila, pješaci, da ne bude na nekom gradilištu i sl. gdje se može bilo šta nabacati na nju i tako onemogućiti njenu vidljivost na snimcima kasnije,
2) da je udaljenost objekata i vegetacije od tačke što veća, odnosno da postoji “čist” pravac vidljivosti pod uglom zavisnim od razmjere snimanja (za visinu leta od 2.900 m ugao ne može biti veći od 60o, za krupnije razmjere taj ugao može biti manji), vidljivost se može provjeriti jednostavnim odnosom približne visine objekta i udalje- nosti od tačke koja je prikazana u Prilogu 18. ovog pravil- nika i čini njegov sastavni dio,
3) da je tačka pristupačna za neko novo fotosignali- sanje, odnosno što bliža putu,
4) da ne bude privremenog karaktera, odnosno da se i dogodine ta tačka može fotosignalisati,
5) ukoliko je u pitanju betonska ploča, staza i sl., da to bude ćošak betona ili kraj staze,
6) ako se radi o tačkama u polju, odnosno na zemlji, da se u blizini ne nalazi otpad i sl. što može ličiti na orijentacionu tačku (ako se postavi bijela tačka usred ka- menjara prepunog krupnog kamenja, moguće je permutovati je prilikom mjerenja pri izravnanju bloka),
7) uspostaviti kontrast tačke sa podlogom na kojoj se nalazi.
Član 111.
(1) Poslije postavljanja foto-signala za svaku orijen- tacionu i kontrolnu tačku izrađuje se zapisnik o izvrše- noj foto-signalizaciji, koji obavezno sadrži fotografiju lokacije i skicu opisa položaja sa opisom foto-signala.
(2) Tačke se fotografišu digitalnim foto-aparatom ili kamerom mobilnog telefona sa većom rezolucijom.
(3) Najbolje je kada se na orijentacionoj tački vidi in- strument za snimanje kako bi se nedvosmisleno znalo na koji se dio signala odnosi koordinata.
(4) Tačke se fotografišu optimalno tri puta, i to jedna fotografija iz blizine tako da se vidi sama tačka u krupnom planu, dvije fotografije iz daljine, takve da se vidi okolina tačke (objekti, pružanje puteva, karakteri- stični objekti - dalekovodi, usamljeno drveće itd.).
(5) Ukoliko je tačka signalisana ekscentrično prili- kom postavljanja foto-signala, mjere se elementi ekscen- tričnosti radi određivanja položaja ekscentrične signa- lisane tačke.
(6) Obrazac zapisnika iz stava 1. ovog člana nalazi se u Prilogu 19. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(7) Zapisnik iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine i naziv katastarske opštine, 2) podatke o foto-signalu koji se sastoje od broja, tipa, boje, zone i koordinata tačaka, kao i datuma postavljanja sa imenima operatera i kontrolora,
3) opis položaja i fotografije foto-signala, 4) podatke o stereo-paru.
Član 112.
Poslije završenih pripremnih radova izrađuje se izvještaj, koji sadrži:
1) osnovne informacije o vrsti, obimu i načinu reali- zacije poslova koji obuhvataju pripremu terena,
2) osnovne informacije o realizovanom planu foto- signalizacije, uz obrazloženje o razlozima odstupanja od planirane foto-signalizacije,
3) zapisnik o izvršenoj foto-signalizaciji,
4) elaborat o izračunavanju elemenata ekscentricite- ta.
4.6.2. Signalisanje detaljnih tačaka i realizacija aerofotogrametrijskog snimanja
Član 113.
(1) Nakon izvršenog razgraničenja i obilježavanja granica katastarskih opština i granica nepokretnosti, a prije aerofotogrametrijskog snimanja, imaoci prava na nepokretnostima oko graničnih biljega izgrađuju figure koje služe kao podloga za krečenje.
(2) Figure iz stava 1. ovog člana izrađuju se od sitnog kamena, lomljene cigle, crijepa i sl. koristeći kvadrat- ni ram dimenzija definisanih glavnim projektom, tako da međna biljega bude u presjeku dijagonala kvadratne figure.
(3) Međne, kao i karakteristične tačke terena koje se određuju, signališu se foto-signalima kvadratnog oblika stranice a.
(4) Pripreme i omeđavanje obavljaju se u rano proljeće ili kasnu jesen kada su moguće česte kiše, koje bi isprale okrečene figure, te se krečenje obavlja onda kada Uprava da odobrenje.
(5) O vremenu kada treba izvršiti krečenje imaoci prava na nepokretnostima, odnosno vlasnici zemljišta obavještavaju se javnim pozivom.
(6) U obraslim i podvodnim terenima fotosignali- sanje se može izvršiti tablama iznad terena na potrebnoj visini, s tim da se centar foto-signala nalazi na istoj vertikali sa centrom nadzemne međne biljege ili lomne tačke granice nepokretnosti.
Član 114.
(1) Realizacija aerofotogrametrijskog snimanja vrši se u skladu sa glavnim projektom.
(2) Aerofotogrametrijsko snimanje može se izvršiti samo ako su prethodno propisno izvršene pripreme tere- na i uz odobrenje Uprave.
Član 115.
Neposredno prije početka aerofotogrametrijskog sni- manja izvođač radova vrši provjeru opreme, sistema za globalno pozicioniranje i vremenskih uslova, o čemu se izrađuje izvještaj.
Član 116.
(1) O realizaciji aerofotogrametrijskog snimanja izrađuje se izvještaj koji, pored opštih informacija o području snimanja, korišćenoj opremi i foto-materijalu, sadrži:
1) oznaku reda snimanja,
2) broj prvog snimka u redu (osim za linijske senzore),
3) vrijeme početka prikupljanja snimaka za svaki red,
4) broj posljednjeg snimka u redu (osim za linijske sen-
zore),
5) vrijeme prestanka prikupljanja snimaka,
6) ugao sunca i informacije o kvalitetu GPS podataka (PDOP, broj satelita i dr.),
7) vrijeme ekspozicije (osim za linijske senzore).
(2) Ako je jedan red snimanja podijeljen na više dije- lova, broju reda se dodaju slovne oznake po azbučnom redu.
Član 117.
(1) Ukoliko u toku aerofotogrametrijskog snimanja dođe do pojava koje onemogućavaju njegovu adekvatnu reali- zaciju na većem dijelu ili u potpunosti, snimanje se pre- kida uz navođenje razloga za njegovo prekidanje u izvješta- ju iz člana 116. ovog pravilnika.
(2) U slučaju iz stava 1. ovog člana, snimanje je neop- hodno nastaviti u što kraćem vremenskom intervalu.
(3) Ako se dva susjedna reda ne snimaju istog dana, doba dana u kojem se snimanje nastavlja treba da bude isto, uko- liko glavnim projektom nije drugačije određeno.
Član 118.
Odmah poslije realizacije aerofotogrametrijskog snimanja vrši se preliminarna kontrola podataka GPS/ INS sistema, koja obuhvata:
1) kontrolu intervala prikupljanja podataka,
2) provjeru postojanja prekida u prikupljanju podataka,
3) kontrolu pokrivenosti područja od interesa poda-
cima,
4) provjeru da Rinex fajl sadrži podatak o visini an- tene,
5) provjeru da Rinex fajl sadrži zvanične koordinate permanentne GNSS stanice,
6) provjeru minimalnog broja satelita pri snimanju i vrijednost PDOP-a.
Član 119.
(1) Na osnovu podataka GPS jedinice i drugih infor- macija prikupljenih prije i tokom snimanja (DMT, CCNS fajlovi, ugao sunca) računaju se parametri realizovanog plana leta, i to:
1) preliminarne koordinate projekcionih centara, od- nosno trajektorija,
2) rezolucija snimaka,
3) veličina preklopa između susjednih snimaka.
(2) Na osnovu parametara iz stava 1. ovog člana izrađu- je se grafički dio realizovanog plana leta, koji sadrži:
1) granicu područja snimanja,
2) redove snimanja sa oznakama i realizovanim pravci- ma leta,
3) položaj projekcionih centara snimaka i brojeve snimaka u okviru svakog reda (osim za linijske senzore),
4) ukupan broj snimaka za svaki red (osim za linijske senzore),
5) realizovanu apsolutnu visinu leta za svaki red.
(3) Grafički dio realizovanog plana leta izrađuje se na podlogama koje imaju iste karakteristike kao i podloge korišćene za izradu grafičkog dijela plana leta.
(4) Parametri iz stava 1. ovog člana upoređuju se sa vrijednostima parametara iz plana leta, vrši se provjera pokrivenosti područja podacima, kompletnosti i isprav- nosti prikupljenih podataka i evidentiraju se eventualni nedostaci.
Član 120.
Preliminarna kontrola prikupljenih snimaka obuhva- ta provjeru:
1) kompletnosti i kontinuiranosti snimaka,
2) postojanja neophodnog broja fajlova za svaki snimak,
3) postojanja oblaka, sjenki, izmaglice i dr. na snim- cima, 4) kvaliteta radiometrije prikupljenih podataka (postojanje previše svijetlih objekata i dr.).
Član 121.
(1) Ako se preliminarnim kontrolama podataka reali- zovanog aerofotogrametrijskog snimanja utvrde propusti, greške ili nedostaci, oni se otklanjaju ponovnim sni- manjem.
(2) O izvršenim preliminarnim kontrolama podataka GPS/INS sistema i prikupljenih snimaka izrađuje se izvje- štaj, koji sadrži i grafički dio realizovanog plana leta.
4.7. Obrada podataka aerofotogrametrijskog snimanja
Član 122.
(1) Poslije obavljene preliminarne kontrole podataka GPS/INS sistema računa se optimalna inicijalna trajek- torija aerofotogrametrijskog snimanja, odnosno računanje inicijalnih vrijednosti elemenata spoljašnje orijen- tacije snimaka (koordinate projekcionih centara i ele- menti prostorne orijentacije snimaka oko X-ose, Y-ose i Z-ose - ω, φ i κ).
(2) Ukoliko se postojeće permanentne GNSS stanice ne nalaze na propisanom rastojanju od letjelice, glavnim projektom se definiše korišćenje virtuelne stanice, kao i način njenog određivanja.
(3) Za potrebe kontrole vrši se nezavisno računanje inicijalne trajektorije korišćenjem podataka druge per- manentne GNSS stanice na odabranom dijelu područja obuhvaćenog aerofotogrametrijskim snimanjem.
(4) O računanju inicijalne trajektorije, odnosno ini- cijalnih vrijednosti elemenata spoljašnje orijentacije snimaka izrađuje se izvještaj, koji je sastavni dio izvje- štaja o obradi prikupljenih podataka.
Član 123.
Poslije obavljene preliminarne kontrole snimaka prikupljenih digitalnom aerofotogrametrijskom kamerom vrši se njihova obrada, koja kod primjene površinskih senzora obuhvata:
1) objedinjavanje snimaka panhromatskog kanala u jedan snimak,
2) objedinjavanje snimaka multispektralnih kanala u jedan snimak,
3) geometrijsku i radiometrijsku kalibraciju snima- ka,
4) spajanje panhromatskih snimaka visoke rezolucije i multispektralnih snimaka niže rezolucije u četvoroka- nalne ili trokanalne kolor i kolor infracrvene snimke (engl. pansharpening),
5) poboljšanje radiometrijskih karakteristika snima- ka u odnosu na najtamnije i najsvjetlije oblasti u bloku,
6) konvertovanje snimaka u nekomprimovani TIFF for- mat radiometrijske rezolucije od najmanje osam bita po kanalu boje.
Član 124.
(1) Ukoliko se za aerofotogrametrijsko snimanje ko- riste linijski senzori, obrada snimaka ne obuhvata pansharpening i radiometrijsku korekciju, već samo geo- metrijsku korekciju snimaka.
(2) Definisanje dimenzija, formata i radiometrijskih karakteristika pojedinačnih snimaka vrši se u zavisno- sti od namjene snimaka određene glavnim projektom.
Član 125.
(1) Standardna oznaka fajla digitalnog aerofotogra- metrijskog snimka sadrži oznaku reda i broj snimka u okviru reda.
(2) Za svaki skup digitalnih aerofotogrametrijskih snimaka, koji imaju identične karakteristike, izrađuje se fajl koji sadrži metapodatke.
(3) O izvršenoj obradi digitalnih aerofotograme- trijskih snimaka izvođač izrađuje izvještaj, koji je sa- stavni dio izvještaja o obradi prikupljenih podataka.
4.8. Kontrola kvaliteta realizovanog aerofotogrametrijskog snimanja
Član 126.
(1) Kontrola kvaliteta realizovanog aerofotograme- trijskog snimanja obuhvata:
1) kontrolu parametara realizovanog aerofotograme- trijskog snimanja,
2) kontrolu podataka GPS/INS sistema,
3) kontrolu aerofotogrametrijskih snimaka.
(2) O izvršenim kontrolama iz stava 1. ovog člana izvođač radova izrađuje izvještaje, koji sadrže:
1) predmet kontrole,
2) obim kontrole (veličina uzorka ili kompletno), 3) način sprovođenja kontrole,
4) činjenice utvrđene prilikom kontrole,
5) ispunjenost kriterijuma prihvatljivosti,
6) mjere za otklanjanje nedostataka,
7) priloge,
8) datum kontrole,
9) podatke o licu koje je izvršilo kontrolu.
(3) Izvještaji iz stava 2. ovog člana sastavni su dio tehničkog izvještaja o izvršenim radovima iz glavnog projekta.
Član 127.
(1) Kontrola parametara realizovanog aerofotograme- trijskog snimanja obuhvata:
1) kontrolu uslova realizovanog snimanja (period sni- manja, ugao sunca, doba dana, podatke iz protokola leta, at- mosferske uslove i dr.),
2) kontrolu izvještaja o izvršenoj kalibraciji ko- rišćene kamere,
3) kontrolu realizovanih redova leta,
4) kontrolu pokrivenosti područja i pozicije projek- cionih centara, odnosno linija snimanja,
5) kontrolu realizovane visine leta,
6) kontrolu realizovanog podužnog (kod površinskih senzora) i poprečnog preklopa između snimaka.
(2) Izvještaj o izvršenoj kontroli kvaliteta iz stava 1. ovog člana, pored sadržaja propisanog članom 124. ovog pravilnika, sadrži:
1) izvještaje o izvršenim kontrolama u toku realiza- cije snimanja,
2) izvještaj o izvršenim procesima i kontrolama kod obrade podataka,
3) protokol o kalibraciji kamere,
4) realizovani plan leta (grafički i numerički dio).
Član 128.
(1) Kontrola podataka GPS/INS sistema obuhvata:
1) kontrolu uslova prilikom prikupljanja podataka (vrsta opreme, prijem signala u letjelici i na GNSS per- manentnoj stanici, konstelacija satelita i dr.),
2) kontrolu izvještaja o izvršenoj kalibraciji ko- rišćenog GPS/INS sistema,
3) kontrolu kompletnosti i tačnosti podataka GPS/ INS sistema,
4) kontrolu procesa određivanja inicijalne trajekto- rije, odnosno inicijalnih vrijednosti elemenata spolja- šnje orijentacije snimaka i njihovog kvaliteta.
(2) Izvještaj o izvršenoj kontroli kvaliteta iz stava 1. ovog člana, pored sadržaja propisanog članom 124. ovog pravilnika, sadrži:
1) izvještaje o izvršenim kontrolama u toku realiza- cije snimanja,
2) izvještaj o izvršenim procesima i kontrolama kod obrade podataka i
3) protokole ili izveštaje oboresight ileverarm kali- braciji GPS/IMU jedinica.
Član 129.
(1) Kontrola aerofotogrametrijskih snimaka obuhvata:
1) kontrolu kompletnosti podataka,
2) kontrolu formata digitalnog snimka,
3) kontrolu veličine rasterskog fajla digitalnog snimka kod površinskih senzora,
4) kontrolu rezolucije snimaka,
5) kontrolu postojanja oblaka, izmaglice, sjenki od oblaka, snijega i sl.,
6) kontrolu geometrijskih deformacija snimaka,
7) kontrolu postojanja oštećenja na snimcima,
8) kontrolu radiometrijskog kvaliteta snimaka (kva- litet i ujednačenost boja, osvijetljenost, radiometrijska rezolucija i analiza histograma).
(2) Izvještaj o izvršenoj kontroli kvaliteta iz stava 1. ovog člana, pored sadržaja propisanog članom 124. ovog pravilnika, sadrži i izvještaj o izvršenim procesima i kontrolama kod obrade aerofotogrametrijskih snimaka.
4.9. Izrada foto-skica
Član 130.
(1) Foto-skice se izrađuju u razmjeri u kojoj se rade katastarski planovi ili krupnijoj razmjeri, što zavisi od gustine detalja (određuje se glavnim projektom).
(2) Raspored foto-skica u okviru radilišta prikazuje se na skici položaja foto-skica koja se nalazi u Prilogu 20. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
Član 131. (1) Foto-skice sadrže:
1) spoljni opis,
2) geodetske tačke,
3) podatke opisnog karaktera,
4) crtež i podatke svih granica i topografskih obje- kata koji se snimaju.
(2) Dimenzije foto-skica definišu se glavnim projektom.
(3) Foto-skice se izrađuju iz DOF-a u približnoj ra- zmjeri plana.
(4) Foto-skice numerišu se i dodjeljuje im se broj u skladu sa članom 47. ovog pravilnika.
Član 132.
(1) Skica položaja foto-skica izrađuje se za svaku ka- tastarsku opštinu radi evidencije i lakšeg korišćenja foto-skica.
(2) Skica iz stava 1. ovog člana sadrži opis, granicu katastarske opštine, broj i položaj svih foto-skica.
Član 133.
(1) Opis foto-skice sadrži naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine, katastarskog sreza, katastarske op- štine, približnu razmjeru, broj i vezu sa susjednim ski- cama snimanja.
(2) Obrazac foto-skice iz stava 1. ovog člana nalazi se u Prilogu 21. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(3) Opis foto-skice orijentiše se ka sjeveru.
4.10. Terenski radovi poslije snimanja 4.10.1. Dešifrovanje
Član 134.
(1) Dešifrovanjem se utvrđuju i iscrtavaju na fo- to-skicama svi elementi sadržaja plana.
(2) Fotosignalisane “bijele” tačke ostavljaju se vidljive.
(3) Na foto-skici treba precrtati sve ono što nije predmet dešifrovanja i izgleda kao neki objekat.
Član 135.
(1) Krive linije (sprudovi, ostrva, bare, krive granič- ne linije i drugo) ne zamjenjuju se izlomljenim linijama već se prikazuju prema stvarnom obliku.
(2) Kada se površine računaju iz koordinata, krive li- nije se prekucavaju “crnim” tačkama, a oblik linija se ne mijenja.
(3) Topografski znak koji ne može da se nacrta u pro- pisanim dimenzijama može se smanjiti ili nacrtati na drugom mjestu, a strelicom naznačiti prvi položaj od- nosnog objekta.
(4) Nadstrešnice se mjere sa svih strana zgrade za ra- zmjere kartiranja krupnije od 1 : 2.500 i upisuju se sa ozna- kom s (npr. s = 0,30 m ili s = 0,00 m).
(5) Za razmjere 1 : 2.500 i sitnije uzima se prosječna širina nadstrešnice i u desnom gornjem uglu foto-skice ispiše prosječna širina nadstrešnice u metrima.
(6) Mjeri se rastojanje zgrade od fronta parcele ukoli- ko je manje od 1 mm • M, pri čemu je M imenilac razmjere.
(7) Za razmjere 1 : 2.500 i sitnije mjere se čelni fron- tovi uskih, a dugačkih parcela (kod kojih je čelni front kraći najmanje deset puta), frontovi koji se ne vide jer spajaju bliske biljege, a na čijim se krajevima grani- ca izrazito lomi, rastojanja svih tačaka koje pripadaju frontovima parcela, a čija je međusobna udaljenost manja od 4 mm • M, kao i mjestimično širine saobraćajnih objekata i vodotokova.
Član 136.
(1) Sve tačke graničnih linija i objekata koje se na fo- to-skici ne vide snimaju se nekom od terestričkih metoda.
(2) Za podatke dopunskog snimanja koji se ne mogu pri- kazati na foto-skici sačinjava se dopunska skica snimanja istog formata kao i foto-skica.
(3) Crtež na foto-skici i na dopunskoj skici snimanja uokviruje se ljubičastom bojom, a pored njega se ispisuje oznaka skice na koju se prenosi, odnosno sa koje je preuzet crtež.
4.10.2. Iscrtavanje i ispisivanje na foto-skicama i skice dopunskog snimanja
Član 137.
(1) Iscrtavanje snimljenog, odnosno dešifrovanog de- talja, upisivanje naziva, brojeva i drugih podataka vrši se prema odredbama Topografskog ključa.
(2) Granice parcela, objekata i podaci o imaocima prava na nepokretnostima iscrtavaju se i ispisuju se na foto-skicama pri snimanju ili dešifrovanju, na terenu.
(3) Dešifrovani detalj na susjednim foto-skicama po- vezuje se po liniji detalja ako je moguće, a ako nije, onda se povezuje po identičnim tačkama detalja.
(4) Naziv, odnosno podaci i adresa imaoca prava na ne- pokretnostima (indikacije) upisuju se prema podacima iz azbučnog spiska imaoca prava na nepokretnostima.
(5) Ako se u crtežu parcele ne mogu upisati podaci imaoca prava na nepokretnostima, onda se u takve parcele upisuje redni broj iz azbučnog spiska crnom bojom, i to na svakoj skici, počevši od broja jedan pa nadalje, a podaci imaoca prava na nepokretnostima upisuju se na slobodnom prostoru foto-skice ili na dopunskoj skici snimanja.
Član 138.
(1) Zbog postojanja mrtvih uglova i dijela područja koji se ne može prikazati sa svim detaljima u razmjeri, na ski- ci se uokviruje ljubičastom bojom i prikazuje u krupnijoj razmjeri na istoj skici ukoliko ima slobodnog prostora ili na skici dopunskog snimanja, odnosno foto-skici.
(2) Skice dopunskog snimanja su istih dimenzija kao i foto-skice.
(3) Numerisanje skica dopunskog snimanja nastavlja se na numerisanje skica snimanja iza posljednjeg eviden- cijskog broja, odnosno iza posljednjeg broja foto-skica.
(4) Veza između skica dopunskog snimanja i foto-skica ostvaruje se tako što se na foto-skice upisuje broj slučaja i broj skice dopunskog snimanja i zaokružuje ljubičastom bojom, a na dopunskoj skici upisuje se broj slučaja i broj foto-skice.
(5) Svaki slučaj dopunskog snimanja numeriše se brojem od jedan pa nadalje ljubičastom bojom u okviru ski- ce.
(6) Opis skica dopunskog snimanja je isti kao i opis foto-skice, s tim što se za opis skica dopunskog snimanja upisuje i naziv “skica dopunskog snimanja” na sredini, a u desnom gornjem uglu upisuje se broj skice dopunskog snimanja.
4.11. Određivanje orijentacionih i kontrolnih tačaka
Član 139.
(1) Identifikacija fotosignalisanih orijentacio- nih i kontrolnih tačaka vrši se poslije izvedenog aero- fotogrametrijskog snimanja na digitalnim snimcima.
(2) U slučaju da se fotosignalisane orijentacione, kontrolne i pomoćne tačke ne mogu identifikovati usljed zaklonjenosti ili oštećenja foto-signala, na tom podru- čju se kao orijentacione i kontrolne tačke biraju tačke topografskog detalja.
(3) Izbor tačaka topografskog detalja za orijentacione i kontrolne tačke vrši se i kada foto-signalizacija orijentacionih i kontrolnih tačaka nije planirana glav- nim projektom.
(4) Izbor tačaka topografskog detalja za orijentacione i kontrolne tačke zavisi od rezolucije snimaka i mora biti u skladu sa zahtijevanom tačnošću proizvoda koji se izrađuje na osnovu snimanja.
(5) Za tačke topografskog detalja biraju se središta kružnih objekata, uglovi betoniranih površina, pravo- ugli presjeci linearnih objekata i jasno definisane ozna- ke na stabilnim podlogama.
(6) Izabrane tačke topografskog detalja su u ravni terena.
Član 140.
(1) Na području koje je snimljeno u toku jednog dana na- lazi se najmanje jedna orijentaciona tačka.
(2) Kada se na području iz stava 1. ovog člana ne nalazi nijedna fotosignalisana orijentaciona tačka, potrebno je odrediti dopunsku orijentacionu tačku kao tačku topo- grafskog detalja.
Član 141.
Elaborat o određivanju orijentacionih i kontrolnih tačaka sadrži:
1) zapisnik o izvršenoj foto-signalizaciji, odnosno izboru tačaka topografskog detalja,
2) kopije snimaka sa označenim položajem tačaka, je- dinstvenim oznakama tačaka u okviru projekta i kratkim opisom položaja tačaka,
3) opis položaja orijentacionih i kontrolnih tačaka sa fotografijom lokacije,
4) originalne zapisnike mjerenja, odnosno originalne fajlove sa podacima mjerenja,
5) elaborat određivanja koordinata sa ocjenom tačnosti,
6) spisak koordinata orijentacionih i kontrolnih ta- čaka.
Član 142.
(1) Prilog izvještaja o određivanju orijentacionih i kontrolnih tačaka je elaborat iz člana 141. ovog pravilni-
ka i pregledna skica rasporeda realizovanih orijentacio- nih i kontrolnih tačaka.
(2) Pregledna skica iz stava 1. ovog člana izrađuje se na topografskim podlogama istih karakteristika kao po- dloge korišćene za izradu grafičkog dijela plana leta i sadrži:
1) granicu područja snimanja,
2) realizovane redove snimanja sa oznakama redova,
3) položaje projekcionih centara snimaka u okviru svakog reda,
4) granicu obuhvata svakog pojedinačnog snimka u ra- zmjeri podloge,
5) realizovan položaj orijentacionih i kontrolnih tačaka označen odgovarajućim simbolom u zavisnosti od tipa tačke (potpuna, položajna ili visinska),
6) jedinstvene oznake svih tačaka.
(3) Pregledna skica iz stava 1. ovog člana može da sadrži i druge korisne informacije, vodeći računa o pre- glednosti skice.
4.12. Aerotriangulacija
Član 143.
(1) Aerotriangulacija vrši se poslije izvršene kon- trole i prijema podataka realizovanog aerofotograme- trijskog snimanja i određivanja orijentacionih i kontrol- nih tačaka, a na osnovu izrađenog plana aerotriangulacije.
(2) Plan aerotriangulacije izrađuje se na osnovu ka- rakteristika područja (topografske karakteristike, veli- čina i oblik područja) obuhvaćenog snimanjem, zahtijevane tačnosti proizvoda koji se izrađuje na osnovu snimanja, realizovanog aerofotogrametrijskog snimanja i realizo- vanog rasporeda i broja orijentacionih i kontrolnih ta- čaka.
(3) Plan aerotriangulacije sastoji se iz grafičkog i numeričkog dijela.
(4) Grafički dio plana aerotriangulacije sadrži:
1) granicu područja snimanja,
2) položaj projekcionih centara sa oznakama snimaka, odnosno linija snimanja,
3) raspored orijentacionih i kontrolnih tačaka sa oznakama,
4) podjelu na blokove aerotriangulacije sa oznakama.
(5) Numerički dio plana aerotriangulacije sadrži:
1) zahtijevanu tačnost proizvoda koji se izrađuje na osnovu snimanja,
2) prethodnu ocjenu tačnosti aerotriangulacije,
3) spisak koordinata orijentacionih i kontrolnih ta- čaka sa tačnošću njihovog određivanja,
4) spisak inicijalnih vrijednosti elemenata spolja- šnje orijentacije snimaka sa tačnošću njihovog određi- vanja,
5) vrijednosti parametara iz izvještaja o izvršenoj kalibraciji korišćenih uređaja za potrebe realizacije aerofotogrametrijskog snimanja.
4.12.1. Vezne tačke
Član 144.
Određivanje broja, rasporeda i slikovnih koordinata veznih tačaka vrši se automatski.
Član 145.
(1) Automatsko određivanje veznih tačaka vrši se na osnovu šeme kojom se definiše broj i raspored veznih ta- čaka i strategije kojom se utvrđuje način njihovog detekto- vanja u zavisnosti od karakteristika snimljenog područja.
(2) Ukoliko su rezultati automatskog određivanja ve- znih tačaka takvi da ne obezbjeđuju pouzdanu vezu u odre- đenim dijelovima bloka aerotriangulacije, neophodno je izvršiti dopunsko određivanje veznih tačaka.
(3) Kod automatskog određivanja veznih tačaka na snim- cima prikupljenim površinskim senzorima minimalni broj veznih tačaka je 12 i one su ravnomjerno raspoređene po periferiji stereo-modela.
(4) Vezne tačke na snimcima prikupljenim linijskim senzorima ravnomjerno su raspoređene po periferiji sni- maka za svaki korišćeni spektralni kanal.
4.12.2. Izravnanje bloka aerotriangulacije
Član 146.
Ulazni podaci u postupku izravnanja bloka aerotrian- gulacije su:
1) x0, h0 - slikovne koordinate glavne tačke snimka kod površinskih senzora, odnosno parametri geometrijske ko- rekcije svakog piksela kod linijskih senzora,
2) ccam - konstanta kamere (žižna daljina),
3) rcam - rezolucija kamere (veličina piksela digitalne slike),
4) X, Y, Z - terenske koordinate orijentacionih tačaka,
5) x, h - slikovne koordinate svih veznih i orijenta- cionih tačaka,
6) X0, Y0, Z0 - inicijalne vrijednosti koordinata projekcionih centara dobijenih pri snimanju,
7) ω, φ, κ - inicijalni elementi prostorne rotacije snimaka dobijeni pri snimanju površinskim senzorima, odnosno podaci inicijalne trajektorije dobijeni sni- manjem linijskim senzorima,
8) dodatni parametri za određivanje i otklanjanje sis- tematskih grešaka (podaci iz izvještaja o izvršenoj ka- libraciji kamere, distorzija filma, uticaj refrakcije, sistematske greške GPS pozicioniranja, greške skeni- ranja i dr.).
Član 147.
Vrijednosti slikovnih koordinata glavne tačke snim- ka, odnosno parametri geometrijske korekcije svakog pik- sela, konstanta kamere i rezolucija kamere preuzimaju se iz izvještaja o izvršenoj kalibraciji kamere.
Član 148.
Ukoliko se u procesu aerotriangulacije bloka promije- ni tip orijentacione tačke, potrebno je u izvještaju o izvr- šenoj aerotriangulaciji obrazložiti razlog promjene.
Član 149.
Standardna devijacija (rezidual presjeka) veznih ta- čaka u jednom bloku aerotriangulacije manja je od 1/2 pik- sela.
Član 150.
Apsolutna tačnost aerotriangulacije bloka treba da je takva da srednja kvadratna greška orijentacionih tačaka (mX, mY, mh) bude manja ili jednaka 1/3 zahtijevane tačno- sti proizvoda, a standardna devijacija jedinice težine σ0 manja ili jednaka 1/2 piksela digitalnog snimka.
4.12.3. Kontrola izvršene aerotriangulacije bloka
Član 151.
(1) Kontrola izvršene aerotriangulacije bloka vrši se na osnovu kontrolnih tačaka utvrđenih planom određi- vanja orijentacionih i kontrolnih tačaka.
(2) Maksimalno dozvoljeno odstupanje na kontrolnim tačkama ne može biti veće od definisane tačnosti aero- triangulacije.
Član 152.
O izvršenoj aerotriangulaciji bloka izvođač radova izrađuje izvještaj, koji sadrži:
1) plan aerotriangulacije bloka,
2) vrstu i broj korišćenih dodatnih parametara za određivanje i otklanjanje sistematskih grešaka,
3) dodatnu dokumentaciju ukoliko se odstupalo od pla- na aerotriangulacije,
4) preglednu skicu rasporeda veznih tačaka sa prika- zom granice obuhvata pojedinačnih snimaka,
5) statističke podatke o veznim tačkama po modelu kod snimaka prikupljenih površinskim senzorima, odnosno po snimku kada je prikupljanje izvršeno linijskim sen- zorima,
6) spisak konačnih vrijednosti elemenata spoljašnje orijentacije snimaka prikupljenih površinskim senzo- rima, odnosno fajlova trajektorije kod snimaka prikuplje- nih linijskim senzorima,
7) podatke o ocjeni tačnosti izvršenog izravnanja (σ0 - standardna devijacija jedinice težine, my, mx i mh orijentacionih tačaka),
8) podatke o rezultatima izvršene kontrole aerotrian- gulacije (spisak vrijednosti reziduala kontrolnih tačaka sa analizom).
5. GNSS metoda snimanja
Član 153.
GNSS metoda snimanja predstavlja postupak u kome se prikupljaju geometrijski podaci o objektima ili pojavama na fizičkoj površi zemlje kroz primjenu osnovnih tehno- loških principa satelitske geodezije upotrebom GNSS instrumenata.
Član 154.
(1) Instrumenti za GNSS mjerenja su geodetskog tipa, minimalno dvofrekventni sa mogućnošću istovremenog prijema signala sa najmanje dva satelitska sistema.
(2) Instrumenti iz stava 1. ovog člana podliježu pr- vom pregledu mjerila, periodičnim i vanrednim pregledi- ma mjerila, u skladu sa propisima kojima se uređuje metro- logija, što se dokazuje potvrdom ovlašćene laboratorije ili ispitivanjem na posebnim test-poligonima Uprave.
(3) Potvrda iz stava 2. ovog člana ne može biti starija od dvije godine.
5.1. Tehnička dokumentacija
Član 155.
Projektni zadatak za izradu glavnog projekta katastar- skog premjera GNSS metodom, iz člana 7. ovog pravilnika, sadrži:
1) opis područja sa topografskim karakteristikama,
2) namjenu GNSS snimanja,
3) razmjeru snimanja (ms),
4) karakteristike proizvoda koji se izrađuju na osnovu snimanja,
5) period i uslove realizacije snimanja.
Član 156.
Za potrebe izrade glavnog projekta GNSS metodom vrše se prethodni radovi koji obuhvataju prikupljanje geodetskih podloga (topografske karte, ortofoto, digi- talni model terena) za područje koje je predmet snimanja, podataka o opremi, tačkama GNSS mreže, karakteristika- ma terena.
Član 157.
Glavni projekat premjera GNSS metodom sadrži i:
1) karakteristike geodetske opreme,
2) tehničke normative,
3) način organizacije i format podataka i način ime- novanja fajlova.
Član 158. Projekat izvedenog stanja sadrži:
1) tehnički izvještaj o realizaciji radova iz glavnog projekta, 2) elaborat prikupljanja podataka, originalna mjerenja i računanja,
2) primjenom modela geoida (preliminarnog ili konačnog), odnosno geoidnih undulacija (direktno putem standardne mrežne RTCM poruke ili unosom podataka o geoidu u prijemnik),
3) primjenom zvanično usvojenih parametara tran- sformacije,
4) određivanjem sedam parametara po metodi najmanjih kvadrata na osnovu pridruženih skupova izmjerenih koor- dinata za najmanje četiri identične tačke u oba sistema (ETRS89 i Gaus-Krigerovoj projekciji) lokalizacijom, ukoliko ne postoje zvanično potvrđeni parametri tran- sformacije za područje koje se premjerava.
(2) Nezavisno od primijenjenog modela transforma- cije, prikazuju se odstupanja na najmanje tri kontrolne tačke, s tim što se za kontrolne tačke koriste tačke geo- detskog osnova za koje postoje koordinate u Gaus-Krigero- voj projekciji.
(3) Odstupanja iz stava 2. ovog člana definišu se projektnim rješenjem.
Član 166.
(1) Prilikom mjerenja na identičnim tačkama za potrebe određivanja parametara transformacije pri- mjenjuju se iste metode i važe isti uslovi mjerenja kao i kod određivanja tačaka geodetskog osnova primjenom GNSS metode navedenim u članu 185. do člana 197. ovog pravilnika.
(2) Dobijeni parametri transformacije, kao i odstu- panja na tačkama za lokalizaciju (identičnim tačkama), ocjenjuju se u odnosu na zahtijevanu tačnost premjera.
(3) Ako se na nekoj tački pojave odstupanja veća od do- zvoljenih, ta se tačka isključuje, a postupak određivanja parametara transformacije se ponavlja.
5.2.1.2. Visinska transformacija
Član 167.
(1) Lokalizacija u visinskom smislu vrši se na osno- vu istih tačaka koje se koriste za položajnu lokalizaciju pod uslovom da su im visine određene sa tačnošću koja zadovoljava tačnost određivanja detalja.
(2) Lokalizacija iz stava 1. ovog člana vrši se i na osnovu drugih tačaka sa poznatim visinama.
Član 168.
Ako na području za koje se vrši katastarski premjer ne postoji dovoljan broj tačaka sa poznatim visinama, vrši se pojedinačno ili grupno određivanje visina tačaka za lokalizaciju.
Član 169.
(1) Za pojedinačno određivanje visina tačaka lokaliza- cije koriste se isključivo nivelmanska mjerenja.
(2) Visine tačaka lokalizacije određuju se sa najmanje dvije poznate tačke nivelmanske mreže.
(3) Visinske razlike određuju se metodom geome- trijskog nivelmana, po postupku tehničkog nivelmana.
Član 170.
Postupak određivanja visina više baznih tačaka na osnovu nivelmanskih mjerenja isti je kao i postupak odre- đivanja visina repera tehničkog nivelmana.
Član 171.
(1) Tehničkim izvještajem u okviru elaborata raču- nanja parametara transformacije potrebno je:
1) opisati model računanja,
2) priložiti vrijednosti parametara transformacije,
3) priložiti popis identičnih tačaka na osnovu kojih su izračunati parametri transformacije,
4) priložiti koordinate identičnih tačaka u oba ko- ordinatna sistema na osnovu kojih su izračunati parame- tri transformacije,
3) dnevnik radova.
Član 159.
Tehnički izvještaj o izvršenim radovima iz glavnog projekta sadrži:
1) izvještaj o realizaciji pripremnih radova,
2) izvještaj o izvršenoj provjeri opreme,
3) izvještaj o realizaciji GNSS snimanja,
4) izvještaj o izvršenim kontrolama kvaliteta reali- zovanog GNSS snimanja.
5.2. Geodetski radovi koji se realizuju primjenom GNSS metode
Član 160.
Geodetski radovi u okviru katastarskog premjera mogu se realizovati i primjenom GNSS metode snimanja.
Član 161.
Geodetski radovi iz člana 160. ovog pravilnika su:
1) određivanje parametara transformacije,
2) određivanje tačaka geodetskog osnova,
3) određivanje tačaka detalja.
5.2.1. Određivanje parametara transformacije i izvještaji računanja parametara transformacije
Član 162.
Geodetski radovi na određivanju parametara transfor- macije prethode ili su sastavni dio realizacije geodet- skih radova u okviru određivanja tačaka geodetskog osnova i tačaka detalja.
Član 163.
(1) Primjenom GNSS metode snimanja koordinate tača- ka se izvorno određuju u prostornom referentnom sistemu Republike Srpske (u daljem tekstu: PRSRS), koji je defi- nisan kao ETRS89, pravougli, pravolinijski, geocentrič- ni sistem, koji je čvrsto vezan za evropsku litosfernu ploču i kreće se zajedno sa njom.
(2) Referentnom sistemu iz stava 1. ovog člana pridru- žen je globalni elipsoid sistema GRS80, a referentni okvir u kojem se određuju koordinate je ETRF2000.
(3) Referentni sistem iz stava 1. ovog člana defini- san je referentnom mrežom Republike Srpske REFRS i mrežom permanentnih stanica SRPOS, u skladu sa članom 33. stav 2. Zakona.
Član 164.
(1) Horizontalni položaj tačaka i objekata u okviru katastarskog premjera do prelaska na novi horizontalni referentni sistem, odnosno do usvajanja nove kartograf- ske projekcije izražavaju se dvodimenzionalnim pravoli- nijskim koordinatama u odnosu na ravan konformne Gaus- Krigerove projekcije.
(2) Izmjerene trodimenzionalne geocentrične koordi- nate tačaka transformišu se u horizontalni referentni sistem u ravni Gaus-Krigerove projekcije uz prethodno određene parametre transformacije.
5.2.1.1. Položajna transformacija
Član 165.
(1) Transformacija koordinata između prostornog i horizontalnog referentnog sistema Republike Srpske vrši se:
1) primjenom modela sedmoparametarske Helmertove transformacije sa pridruženim gridom reziduala (7P + GRID), jedinstveno određenim za cijelu teritoriju Republike Srpske, i to samo horizontalna transforma- cija (SRPOS standardnom mrežnom RTCM poruka ili naknadnom obradom korišćenjem softvera za transfor- maciju),2) primjenom modela geoida (preliminarnog ili konačnog), odnosno geoidnih undulacija (direktno putem standardne mrežne RTCM poruke ili unosom podataka o geoidu u prijemnik),
3) primjenom zvanično usvojenih parametara tran- sformacije,
4) određivanjem sedam parametara po metodi najmanjih kvadrata na osnovu pridruženih skupova izmjerenih koor- dinata za najmanje četiri identične tačke u oba sistema (ETRS89 i Gaus-Krigerovoj projekciji) lokalizacijom, ukoliko ne postoje zvanično potvrđeni parametri tran- sformacije za područje koje se premjerava.
(2) Nezavisno od primijenjenog modela transforma- cije, prikazuju se odstupanja na najmanje tri kontrolne tačke, s tim što se za kontrolne tačke koriste tačke geo- detskog osnova za koje postoje koordinate u Gaus-Krigero- voj projekciji.
(3) Odstupanja iz stava 2. ovog člana definišu se projektnim rješenjem.
Član 166.
(1) Prilikom mjerenja na identičnim tačkama za potrebe određivanja parametara transformacije pri- mjenjuju se iste metode i važe isti uslovi mjerenja kao i kod određivanja tačaka geodetskog osnova primjenom GNSS metode navedenim u članu 185. do člana 197. ovog pravilnika.
(2) Dobijeni parametri transformacije, kao i odstu- panja na tačkama za lokalizaciju (identičnim tačkama), ocjenjuju se u odnosu na zahtijevanu tačnost premjera.
(3) Ako se na nekoj tački pojave odstupanja veća od do- zvoljenih, ta se tačka isključuje, a postupak određivanja parametara transformacije se ponavlja.
5.2.1.2. Visinska transformacija
Član 167.
(1) Lokalizacija u visinskom smislu vrši se na osno- vu istih tačaka koje se koriste za položajnu lokalizaciju pod uslovom da su im visine određene sa tačnošću koja zadovoljava tačnost određivanja detalja.
(2) Lokalizacija iz stava 1. ovog člana vrši se i na osnovu drugih tačaka sa poznatim visinama.
Član 168.
Ako na području za koje se vrši katastarski premjer ne postoji dovoljan broj tačaka sa poznatim visinama, vrši se pojedinačno ili grupno određivanje visina tačaka za lokalizaciju.
Član 169.
(1) Za pojedinačno određivanje visina tačaka lokaliza- cije koriste se isključivo nivelmanska mjerenja.
(2) Visine tačaka lokalizacije određuju se sa najmanje dvije poznate tačke nivelmanske mreže.
(3) Visinske razlike određuju se metodom geome- trijskog nivelmana, po postupku tehničkog nivelmana.
Član 170.
Postupak određivanja visina više baznih tačaka na osnovu nivelmanskih mjerenja isti je kao i postupak odre- đivanja visina repera tehničkog nivelmana.
Član 171.
(1) Tehničkim izvještajem u okviru elaborata raču- nanja parametara transformacije potrebno je:
1) opisati model računanja,
2) priložiti vrijednosti parametara transformacije,
3) priložiti popis identičnih tačaka na osnovu kojih su izračunati parametri transformacije,
4) priložiti koordinate identičnih tačaka u oba ko- ordinatna sistema na osnovu kojih su izračunati parame- tri transformacije, 5) ako je vršena i transformacija visina, priložiti način i određene vrijednosti transformacije elipsoid- nih u ortometrijske visine (undulacije geoida),
6) priložiti koordinate identičnih tačaka u svim koordinatnim sistemima poštujući navedeni redosljed računanja parametara transformacije,
7) prikazati nesuglasice transformacije koordinata identičnih tačaka,
8) dati ocjenu tačnosti računanja parametara tran- sformacije.
(2) Ukoliko su korišćeni zvanični parametri tran- sformacije, odnosno 7P + GRID model transformacije, potrebno je:
1) opisati model računanja,
2) priložiti vrijednosti parametara transformacije,
3) priložiti podatke o mjerenjima na najmanje tri kon- trolne tačke sa poznatim koordinatama u Gaus-Krigerovoj projekciji zajedno sa vrijednostima odstupanja na tim tačkama u obuhvatu područja za koje se vrši katastarski premjer.
5.2.2. Određivanje tačaka geodetskog osnova primjenom GNSS metode
Član 172.
(1) Podaci lokalizacije, odnosno računanja parameta- ra transformacije upisuju se u zapisnik položajne i vi- sinske lokalizacije, čiji obrazac se nalazi u Prilogu 22. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Zapisnik iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine i naziv katastarske opštine,
2) podatke o instrumentu, metodi mjerenja i datumu mje- renja,
3) odstupanja na tačkama lokalizacije i dozvoljena od- stupanja,
4) skice sa tačkama lokalizacije.
Član 173.
(1) Kontrolna mjerenja vrše se prije početka snimanja.
(2) Koordinate poznate tačke dobijene iz GNSS mje- renja nakon primijenjenog modela transformacije upo- ređuju se sa datim koordinatama.
(3) Dobijena odstupanja treba da zadovolje sljedeće uslove:
1) u područjima gdje se katastarski premjer naslanjao na tačke trigonometrijske mreže popravke po osama ne mogu biti veće od 15 cm,
2) u područjima gdje se katastarski premjer naslanjao na tačke gradskih trigonometrijskih ili poligonskih mreža popravke po osama ne mogu biti veće od 10 cm,
3) u područjima gdje se katastarski premjer naslanjao na GNSS tačke popravke po osama ne mogu biti veće od 5 cm.
Član 174.
Podaci provjere upisuju se u obrazac Kontrola lokali- zacije i kontrola snimanja detalja, koji se nalazi u Prilo- gu 23. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
Član 175.
(1) Tačke geodetskog osnova su trajno ili privremeno stabilizovane geodetske tačke, koje svojim prostornim ra- sporedom i kvalitetom položaja omogućavaju neposredno izvođenje i održavanje katastarskog premjera.
(2) U tačke iz stava 1. ovog člana spadaju i orijenta- cione i kontrolne tačke bez obzira da li su trajno ili privremeno stabilizovane.
Član 176.
Uspostavljanje i obnova tačaka geodetskog osnova vrši se prema glavnom projektu.
Član 177.
(1) Privremeno stabilizovane tačke, odnosno tačke za slobodno pozicioniranje su tačke privremenog karaktera uspostavljene za potrebe geodetskih mjerenja (u daljem tek- stu: privremene tačke).
(2) Privremene tačke iz stava 1. ovog člana služe isključivo za radove za koje su i uspostavljene i ne prika- zuju se na katastarskim planovima.
Član 178.
(1) Geodetski osnov za potrebe katastarskog premjera uspostavlja se za područje cijele ili dijela katastarske opštine.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, geodetski osnov uspostavlja se za područje više katastarskih opština ili njihovih dijelova u okviru gradskih područja.
(3) Obnova geodetskog osnova u okviru katastarskog premjera vrši se za isto područje za koje je i uspostavlje- na.
Član 179.
Prostorni, horizontalni i vertikalni položaji GNSS tačaka geodetskog osnova izražavaju se:
1) trodimenzionalnim pravouglim pravolinijskim ko- ordinatama (X, Y, Z) ili krivolinijskim geodetskim koor- dinatama u odnosu na elipsoid GRS80 (B, L, h) u okviru PRSRS,
2) dvodimenzionalnim pravouglim pravolinijskim ko- ordinatama u ravni projekcije RSRS (y, x),
3) jednodimenzionalnim koordinatama, odnosno orto- metrijskim visinama (h).
Član 180.
(1) Geodetski osnov za potrebe katastarskog premjera projektuje se u okviru REFRS, SRPOS, trigonometrijske i poligonske mreže.
(2) Geometrijski oblik geodetskog osnova za potrebe ka- tastarskog premjera zavisi od metode mjerenja i može biti:
1) sistem zatvorenih figura,
2) sistem međusobno povezanih linija,
3) sistem rasutih tačaka.
(3) Geometrijski oblik geodetskog osnova za snimanje detalja definiše se projektnim rješenjem.
Član 181.
Pri projektovanju geometrijskog oblika geodetskog osnova neophodno je da:
1) se svaka tačka dogleda sa najmanje dvije tačke,
2) rastojanje između susjednih tačaka bude manje od 500 m, bez obzira na karakteristike područja za koje se vrši katastarski premjer.
Član 182.
(1) Numeracija tačaka geodetskog osnova za katastarski premjer vrši se po katastarskim opštinama, i to:
1) od broja jedan pa nadalje, ako na području gdje se uspostavlja nova mreža ne postoji drugi geodetski osnov za snimanje detalja,
2) u kontinuitetu iza posljednjeg broja tačke postojećeg geodetskog osnova.
(2) Za gradska područja i veća naseljena mjesta koja obu- hvataju dvije ili više katastarskih opština numerisanje tačaka iz stava 1. ovog člana vrši se u kontinuitetu, bez obzira na granice katastarske opštine.
(3) Privremene tačke numerišu se brojevima od jedan pa nadalje sa prefiksom PT u okviru radilišta.
Član 183.
(1) Rekognosciranje ili izbor mjesta za tačku geodet- skog osnova vrši se tako da obezbjeđuje nesmetan prijem GNSS signala, odnosno da je pogodno za mjerenje dužina i uglova prilikom snimanja detalja, a u slučaju trajno sta- bilizovanih geodetskih tačaka, da obezbjeđuje trajnost biljege.
(2) Trajnost biljege obezbjeđuje se izborom mjesta koje nije podložno pomjeranju zbog slijeganja terena ili klizišta niti je u zahvatu nekih budućih radova koji bi do- veli do pomjeranja položaja biljege ili njenog uništenja.
(3) Stabilizacija tačaka vrši se trajnim biljegama tipa C ili tipa D, čiji se oblik i dimenzije nalaze u Prilogu 24. i Prilogu 25. ovog pravilnika i čine njegov sastavni dio.
(4) Biljegom tipa C bez podzemnog centra stabilizuju se tačke u asfaltu ili betonu.
(5) Biljegom tipa D sa podzemnim centrom stabilizuju se tačke na stabilnoj i čvrstoj zemljanoj podlozi.
(6) Stabilizacije nadzemne i podzemne biljege vrše se sa istom tačnošću.
(7) Stabilizacija tačaka može se vršiti i kamenim biljegama sa obrađenom glavom, ugrađenom bolcnom i sa odgovarajućim podzemnim centrom.
(8) Biljege koje se stabilizuju u obradivom zemljištu ukopavaju se najmanje 50 cm ispod površine terena.
(9) Privremene tačke stabilizuju se privremenim biljegama u zavisnosti od tipa podloge, i to drvenim ko- čićem ili metalnom bolcnom.
Član 184.
(1) Za svaku novu trajno stabilizovanu tačku izrađuje se opis položaja sa odmjeranjima prema skici položaja tačaka prikazanoj u Trigonometrijskom obrascu broj 27, koji se nalazi u Prilogu 26. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Obrazac iz stava 1. ovog člana sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine, ka- tastarske opštine i potesa,
2) koordinate tačke u prostornom referentnom siste- mu Republike Srpske i horizontalnom referentnom siste- mu Republike Srpske,
3) podatke o datumu stabilizacije i ko je izvršio sta- bilizaciju,
4) opisne podatke o lokaciji, mogućnosti GNSS mje- renja i pristupa tački,
5) skice i fotografije tačke,
6) napomene.
5.2.2.1. Metode određivanja tačaka geodetskog osnova
Član 185.
Metode GNSS mjerenja koje se primjenjuju prilikom određivanja tačaka geodetskog osnova su statička i kine- matička metoda.
Član 186.
(1) Tačnost određivanja tačaka geodetskog osnova pri- mjenom GNSS metoda izražava se:
1) kod statičke metode mjerenja - srednjom greškom mje- renja horizontalnog i vertikalnog položaja tačaka, koja se računa u postupku izravnanja po metodi najmanjih kvadrata,
2) kod kinematičke metode mjerenja - srednjom greškom mjerenja položaja tačaka iz izvještaja o izvršenim mje- renjima.
(2) Maksimalna dozvoljena srednja greška mjerenja ho- rizontalnog položaja tačaka geodetskog osnova iznosi 2 cm.
(3) Maksimalna dozvoljena srednja greška mjerenja ver- tikalnog položaja tačaka geodetskog osnova iznosi 3 cm.
Član 187.
Statička metoda GNSS mjerenja primjenjuje se:
1) prilikom određivanja položaja tačaka, u okviru RE- FRS,
2) prilikom određivanja položaja referentnih stani- ca u SRPOS,
3) ukoliko se statička metoda GNSS mjerenja zahtijeva projektnim rješenjem,
4) u svim dugim slučajevima u kojima se ne može ostva- riti projektovana tačnost primjenom kinematičke metode GNSS mjerenja.
Član 188.
(1) Primjena statičke metode GNSS mjerenja prilikom određivanja tačaka geodetskog osnova vrši se na način da:
1) GNSS vektori predstavljaju strane u mreži defini- sane planom mjerenja i računanja,
2) se mjere minimum po dva GNSS vektora do poznatih tačaka geodetskog osnova za svaku novoodređenu tačku.
(2) Maksimalna dužina vektora koji se mjere ne pre- lazi 10 km.
(3) Mjerenje vektora vrši se sa najmanje tri GNSS prijemnika.
Član 189.
(1) Izvođenje statičkih GNSS mjerenja vrši se uz prethodno ispunjene sljedeće uslove:
1) da je interval registracije satelitskih signala od pet do 30 sekundi,
2) da je moguć prijem signala sa najmanje šest satelita koji se nalaze pod uglom većim od 15 stepeni u odnosu na horizontalnu ravan GNSS antene,
3) da je brojni pokazatelj kvaliteta geometrijskog ra- sporeda satelita (u daljem tekstu: RDOR) manji od pet,
4) da je trajanje sesije, odnosno vrijeme istovremenog rada prijemnika od pet do 20 minuta (brza statička me- toda) i duže od 20 minuta (npr. za određivanje položaja referentnih GNSS stanica gdje je potrebno 24 sata simul- tanih mjerenja).
(2) Prilikom izvođenja GNSS mjerenja statičkom me- todom vodi se:
1) zapisnik za statička GNSS mjerenja, koji se nalazi u Prilogu 27. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio,
2) registar tačaka geodetskog osnova (Trigonome- trijski obrazac br. 25-GNSS), koji se nalazi u Prilogu 28. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(3) U zapisnik za statistička GNSS mjerenja upisuju se podaci o nazivu tačke, instrumentu, broju sesije, datumu, vremenu, kao i visini antene, dok se u registar tačaka geo- detskog osnova upisuju oznake tačaka, kao i njihove koordi- nate u prostornom referentnom sistemu Republike Srpske i horizontalnom referentnom sistemu Republike Srpske.
Član 190.
(1) Obrada podataka statičkih GNSS mjerenja vrši se:
1) korišćenjem specijalizovanih softvera,
2) korišćenjem servisa za automatsku obradu podataka SRPOS.
(2) Osnovni format u kojem se distribuiraju siro- vi podaci mjerenja je RINEX (engl. Receiver Independent Exchange Format).
(3) Procedura obrade podataka statičkih GNSS mje- renja obuhvata:
1) procesiranje izmjerenih vektora, 2) računanje koordinata tačaka.
Član 191.
Izvještaj obrade podataka statičkih GNSS mjerenja za svaki obrađeni vektor sadrži:
1) oznake tačaka između kojih su određene koordinatne razlike,
2) vrijednosti koordinatnih razlika, 3) ocjenu standarda jedinice težine, 4) kovarijacionu matricu određenih koordinatnih ra- zlika,
5) tip rješenja, odnosno informaciju o upotrijeblje- nom računarskom algoritmu.
Član 192.
Računanje koordinata tačaka vrši se izravnanjem po metodi najmanjih kvadrata, a mjerene veličine u izravnanju su nezavisni vektori.
Član 193.
Izvještaj određivanja koordinata tačaka geodetskog osnova statičkom GNSS metodom sadrži:
1) spisak sa oznakama i koordinatama poznatih tačaka,
2) spisak rezultata mjerenja, popravaka, izravnatih rezultata mjerenja, srednje greške izravnatih rezultata mjerenja,
3) spisak novoodređenih tačaka sa izravnatim koordi- natama i srednje greške izravnatih koordinata,
4) srednju grešku jedinice težine,
5) tehnički izvještaj računanja parametara transfor- macije,
6) originalne podatke mjerenja u RINEX formatu kao prilog izvještaju.
Član 194.
Određivanje koordinata tačaka geodetskog osnova ki- nematičkom GNSS metodom vrši se korišćenjem servisa SRPOS.
Član 195.
(1) Prilikom opažanja tačaka geodetskog osnova kine- matičkom GNSS metodom antena prijemnika postavlja se na stativ ili štap sa bipodom ili tripodom i horizon- tira uz pomoć centrične libele uz registrovanje visine antene u kontroleru i u zapisniku za RTK GNSS mjerenja, koji se nalazi u Prilogu 29. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio.
(2) Zapisnik za RTK GNSS mjerenja iz stava 1. ovog čla- na sadrži:
1) naziv “Republika Srpska”, naziv grada/opštine i naziv katastarske opštine,
2) podatke o tački, arhivi, operateru, visini antene i podatke o instrumentu,
3) broj sesija mjerenja, dužinu sesija, datum, vrijeme i tačnost,
4) apsolutne vrijednosti i definitivne vrijednosti koordinata.
(3) Opažanja iz stava 1. ovog člana vrše se u najmanje tri sesije u trajanju od po 30 sekundi, sa intervalom re- gistracije od jedne sekunde sa obaveznom reinicijaliza- cijom između sesija (pokrivanjem vrha antene radi preki- da prijema).
(4) Ukupno vrijeme rada sastoji se i od vremena potreb- nog za postizanje zadate tačnosti mjerenja od minimalno 2 cm u horizontalnom i 3 cm u vertikalnom smislu (vrijeme inicijalizacije potrebno za postizanje tzv. fiksnog rje- šenja).
(5) U slučaju da se inicijalizacija ne može postići za najviše dva minuta, vrši se reinicijalizacija ili se planira ponovno mjerenje u nekom drugom intervalu.
(6) Brojni pokazatelj kvaliteta geometrijskog raspore- da satelita, RDOR, prilikom mjerenja je manji od četiri.
(7) Minimalan broj satelita koji učestvuju u dobijanju rješenja je sedam, i to pod uglom koji je veći od 15 stepeni u odnosu na horizontalnu ravan GNSS antene.
Član 196.
Definitivne koordinate računaju se kao aritmetička sredina iz tri mjerenja.
Član 197.
Izvještaj određivanja koordinata tačaka geodetskog osnova izmjerenih kinematičkom metodom sadrži:
1) spisak oznaka i izmjerenih koordinata tačaka, 2) srednje greške mjerenih veličina,
3) pokazatelj tačnosti - RDOR,
4) vrijeme kada su izvršena mjerenja,
5) računanje definitivnih vrijednosti koordinata RTK metodom, a vrši se u obrascu koji se nalazi u Prilogu 30. ovog pravilnika i čini njegov sastavni dio,
6) tehnički izvještaj računanja parametara transfor- macije,
7) originalne podatke mjerenja u izvornom formatu kao prilog izvještaju.
5.2.3. Određivanje tačaka detalja GNSS metodom
Član 198.
GNSS metoda određivanja tačaka detalja primjenjuje se za geodetska mjerenja na područjima gde je projektovana tač- nost u saglasnosti sa tačnošću GNSS mjerenja.
Član 199.
Određivanje tačaka detalja kinematičkom metodom GNSS mjerenja vrši se na dva načina:
1) mrežni RTK - korišćenjem visokopreciznog servisa pozicioniranja u realnom vremenu, tačnosti jedan do dva centimetra u okviru SRPOS,
2) klasični RTK - primjenom simultanih opažačkih sesija u sistemu dva ili više prijemnika, pri čemu je je- dan referentni prijemnik ili baza, a ostali su pokretni prijemnici ili roveri.
Član 200.
(1) Određivanje položaja tačaka detalja vrši se mini- malno dvofrekventnim GNSS prijemnicima geodetskog tipa.
(2) Minimalno vrijeme opažanja nakon inicijaliza- cije (postizanja zahtijevane tačnosti) je pet sekundi, pri intervalu registracije od jedne sekunde.
(3) Brojni pokazatelj kvaliteta geometrijskog raspore- da satelita, RDOR, prilikom mjerenja ne može biti veći od pet.
(4) Primjenom načina baza - rover, rastojanje između baze i rovera ne može biti veće od tri kilometra.
(5) Ako tokom mjerenja dođe do prekida prijema sate- litskih signala, mjerenja se prekidaju i ponovo se vrši inicijalizacija.
Član 201.
RTK metodom pored određivanja koordinata opažanih tačaka može se vršiti i obrnut postupak obilježavanja, odnosno prenošenja unijetih (projektovanih) koordinata.
Član 202.
Izvještaj određivanja koordinata tačaka detalja izmje- renih GNSS metodom sadrži:
1) naziv tačke,
2) koordinate tačaka (ETRS89 i u Gaus-Krigerovoj projekciji),
3) srednje greške mjerenih veličina,
4) pokazatelj tačnosti - RDOR,
5) vrijeme mjerenja,
6) tehnički izvještaj računanja parametara transfor- macije,
7) originalne podatke mjerenja u izvornom formatu kao prilog izvještaju.
Član 203.
(1) Prilikom GNSS mjerenja na određenom broju tača- ka, u skladu sa glavnim projektom, vrši se kontrola do-bijenih vrijednosti, što se postiže jednom od sljedeće tri metode:
1) određivanje nepoznate tačke dva puta pod istim imenom, pri čemu se mijenja visina antene i prijemnik se reinicijalizuje između mjerenja, pri čemu minimalno vrijeme između ponovljenih mjerenja ne može biti manje od 30 minuta,
2) određivanje nepoznate tačke sa dvije bazne tačke,
3) mjerenje frontova između tačaka detalja.
(2) Razlike između dvostruko određenih koordinata ne- poznatih tačaka za prvu i drugu metodu ne mogu biti veće od 4 cm.
(3) Razlika između vrijednosti mjerene dužine fron- ta i dužine sračunate iz koordinata ne može biti veća od 7 cm.
6. Polarna metoda snimanja
Član 204.
(1) Polarna metoda snimanja predstavlja postupak u kome se prikupljaju geometrijski podaci o objektima ili pojavama na fizičkoj površini zemlje mjerenjem dužina i uglova putem mjernih instrumenata sa tačaka geodetskog osnova.
(2) Za polarnu osu se usvaja pravac poligonske strane.
(3) Za pol se usvaja poligonska tačka (stanica) sni- manja.
Član 205.
Polarna metoda snimanja primjenjuje se prilikom snimanja detalja na terenima gdje se sa tačaka geodetskog osnova mogu izmjeriti dužine i uglovi do okolnih tačaka detalja i gdje se procijeni da je primjena ove metode najra- cionalnija.
6.1. Tehnička dokumentacija
Član 206.
Projektni zadatak za izradu glavnog projekta polar- nom metodom snimanja iz člana 7. ovog pravilnika, pored sadržaja kojim se uređuje izrada tehničke dokumentacije za izvođenje geodetskih radova, sadrži i:
1) opis područja sa topografskim karakteristikama,
2) namjenu snimanja,
3) razmjeru snimanja (ms),
4) karakteristike proizvoda koji se izrađuju na osnovu snimanja,
5) period i uslove realizacije snimanja.
Član 207.
Za potrebe izrade glavnog projekta katastarskog premje- ra polarnom metodom snimanja vrše se prethodni radovi koji obuhvataju prikupljanje geodetskih podloga za podru- čje koje je predmet snimanja, podataka o tačkama geodetskog osnova, podatka o geodetskoj opremi i instrumentima i dr.
Član 208.
(1) Glavni projekat katastarskog premjera polarnom metodom snimanja, pored sadržaja propisanog članom 7. ovog pravilnika kojim se uređuje izrada tehničke doku- mentacije za izvođenje geodetskih radova, može da sadrži i plan snimanja detalja.
(2) Plan iz stava 1. ovog člana izrađuje se na geodetskoj podlozi.
(3) Plan snimanja detalja sadrži:
1) ocjenu tačnosti,
2) izbor instrumenata i pribora i način njihovog ispitivanja,
3) definisanje uslova tačnosti,
4) definisanje podataka za praćenje i kontrolu mje- renja,
5) plan organizacije snimanja,
6) način organizacije i format podataka i način ime- novanja fajlova.
Član 209.
Tehnički izvještaj o izvršenim radovima iz glavnog projekta sadrži:
1) izvještaj o ispitivanju instrumenata i opreme, 2) izvještaj o realizaciji pripremnih radova,
3) izvještaj o realizaciji snimanja,
4) izvještaj o obradi prikupljenih podataka,
5) izvještaj o izvršenim kontrolama kvaliteta reali- zovanog snimanja.
6.2. Tehnički normativi, instrumenti i oprema za snimanje
Član 210.
(1) Kod polarne metode snimanja koriste se instrumen- ti sa automatskom registracijom podataka (totalne stani- ce).
(2) Za totalne stanice iz stava 1. ovog člana kojima se realizuje snimanje postoji potvrda o ispravnosti instru- menta.
(3) Potvrdu iz stava 1. ovog člana izdaje ovlašćena me- trološka laboratorija, a u skladu sa članom 51. Zakona.
Član 211.
Potvrda o ispravnosti instrumenta - totalne stanice treba da sadrži sljedeće podatke:
1) naziv instrumenta,
2) naziv proizvođača i tip instrumenta,
3) serijski broj instrumenta,
4) mjerni opseg za dužine i uglove,
5) mjernu nesigurnost za dužine i uglove,
6) adicionu konstantu instrumenta,
7) važenje uvjerenja o ispravnosti instrumenta. 6.3. Geodetski osnov za snimanje detalja
Član 212.
(1) Snimanje detalja vrši se sa postojećih tačaka geo- detskog osnova.
(2) Prilikom snimanje detalja polarnom metodom, po- red tačaka geodetskog osnova iz stava 1. ovog člana, koriste se vezne, linijske i pomoćne tačke geodetskog osnova.
(3) Pomoćne tačke geodetskog osnova određuju se na isti način i sa istom tačnošću kao i poligonske tačke.
Član 213.
(1) Snimanje detalja sa pomoćnih tačaka geodetskog osnova vrši se kada se detalj ne može snimiti sa tačaka postojećeg geodetskog osnova.
(2) Položaj pomoćnih tačaka geodetskog osnova iscrta- va se na skici snimanja i označava se u okviru katastarske opštine arapskim brojevima sa prefiksom PT.
Član 214.
Pomoćne tačke geodetskog osnova sa kojih se vrši sni- manje stabilizuju se privremenim biljegama na mekoj po- dlozi kočićem 5 cm • 5 cm • 25 cm sa ekserom na vrhu, a na tvrdom terenu metalnom bolcnom, a može biti i urezani krst u kamenu ili na betonu, ćošak šahta itd.
Član 215.
(1) Mjerenja totalnom stanicom na pomoćnim tačkama geodetskog osnova vode se u zapisniku ili se automatski registruju u totalnu stanicu.
(2) Za automatski registrovane podatke softverski se daju izlazni podaci u trigonometrijskom zapisniku, koji sadrži:
1) mjereno od tačke do tačke (oznake tačaka između kojih se vrše mjerenja), 
2) visinu instrumenta, 3) visinu signala,
4) horizontalni pravac, 5) vertikalni ugao,
6) dužinu (mogu biti date i koordinate i visina tač-
ke).
(#) Zapisnik mjerenja detaljnih tačaka prilaže se u analognoj i digitalnoj formi.
6.4. Računanje pomoćnih tačaka za snimanje detalja i snimanje detaljnih tačaka polarnom metodom
Član 216.
(1) Računanje pomoćnih tačaka za snimanje detalja za koje su mjerenja izvršena GNSS tehnologijom vrši se u skladu sa čl. od 189. do 193. ovog pravilnika koje se odnose na GNSS metodu snimanja.
(2) Za izvršena određivanja prilaže se elaborat raču- nanja pomoćnih tačaka u analognom i digitalnom obliku.
(3) Za pomoćne tačke formira se spisak koordinata po- moćnih tačaka, koji čini sastavni dio elaborata računanja iz stava 2. ovog člana.
Član 217.
Polarnom metodom određuju se elementi ugla (hori- zontalni i vertikalni ugao) i dužine do opažane detaljne tačke iz kojih se određuju položajne koordinate tačke.
Član 218.
(1) Orijentacioni pravci uzimaju se na najmanje dvije tačke koje su opažane u okviru date mreže.
(2) Prvi pravac se uzima na dalju tačku, a radi kontro- le, posljednji pravac se uzima na tačku početnog pravca (završna vizura).
(3) Razlika početne i završne vizure (i za horizontal- ni i za vertikalni ugao) ne smije biti veća od 3’.
(4) Razliku opažanih orijentacija ka datim tačkama tre- ba uporediti sa uglom sračunatim iz koordinata tih tačaka.
(5) Razlika iz stava 4. ovog člana treba biti u granica- ma dozvoljenog odstupanja.
(6) Pravci se opažaju u jednom položaju durbina.
(7) Vertikalni uglovi mjere se u jednom položaju dur- bina.
(8) Na svakoj stanici mjeri se visina instrumenta “i” (od gornje površine biljege do horizontalne obrtne ose durbina) do na centimetar.
(9) Dužine se mjere do na centimetar.
Član 219.
(1) Podaci mjerenja detaljnih tačaka automatski se re- gistruju u totalnoj stanici.
(2) Izlazni podaci mjerenja daju se u tahimetrijskom zapisniku, koji sadrži:
1) podatke o totalnoj stanici, 2) serijski broj,
3) ime operatera,
4) mjereno od tačke do tačke, 5) visinu instrumenta, 6) visinu signala,
7) horizontalni pravac,
8) vertikalni ugao,
9) dužinu (mogu biti date i koordinate i visina tačke.
(3) Tahimetrijski zapisnik iz stava 2. ovog člana prilaže se u analognoj i digitalnoj formi.
Član 220.
(1) Mjerenja ka detaljnim tačkama vrše se u jednom položaju durbina.
(2) Tačnost mjerenja polarnog ugla i dužine definiše se glavnim projektom zavisno od tražene tačnosti snimljenog detalja, odnosno razmjere kartiranja finalnog proizvoda i u zavisnosti od kategorije terena.
Član 221.
(1) U toku snimanja određuju se kontrolne tačke koje su snimljene sa susjednih stanica.
(2) Broj kontrolnih tačaka je tri i za te tačke bira se jasno definisan detalj.
Član 222.
(1) Brojevi detaljnih tačaka na skici snimanja i u tahimetrijskom zapisniku su usaglašeni i provjeravaju se periodično u toku snimanja, svakih 30 do 50 tačaka.
(2) Ako se brojevi na skici i u zapisniku slažu, snimanje se nastavlja, u suprotnom se moraju otkriti razlozi zbog kojih je došlo do neslaganja, ispraviti numeracija pa tek onda nastaviti sa mjerenjem.
Član 223.
(1) Radi kontrole stabilnosti instrumenta, na kraju snimanja uzima se završna vizura, tj. vrši se ponovno opa- žanje tačke za koju je uzeta početna vizura.
(2) Provjera orijentacije vrši se i u toku snimanja de- talja periodično poslije svakih 50 snimljenih detaljnih tačaka i upisuje u tahimetrijski zapisnik.
(3) Ukoliko je razlika opažanog pravca iz stava 2. ovog člana veća od dozvoljene, vrši se ponovno snimanje za tih 50 tačaka.
Član 224.
Prilikom snimanja na terenu vodi se skica snimanja u analognom ili digitalnom obliku.

GLAVA IV
PRELAZNA I ZAVRŠNA ODREDBA
Član 225.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da se primjenjuje Pravilnik o snimanju detalja (“Službeni list SRBiH”, broj 4/91).
Član 226.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u “Službenom glasniku Republike Srpske”.

Broj: 21.01/052-821/18
11. februara 2021. godine

Banjaluka

Direktor, Bosiljka Predragović, s.r.