Šta 2024. godina donosi Republici Srpskoj?

Izazovna i teška godina u ekonomskom smislu za Republiku Srpsku se uskoro završava, no šta donosi 2024. godina? Rast će penzije, veće plaće, a borba oko minimalca i dalje traje. Za to vrijeme dok se rješavaju ekonomske ukrštenice, one demografske su sa sve više nepoznatih.

Po popisu oko 65 000 stanovnika živi u Istočnoj Hercegovini, u realnosti mnogo manje ih “zanoći” u opštinama od Trebinja, preko Bileće i Gacka, do Berkovića, Nevesinja i Ljubinja. S pražnjenjem kuća, prazne se i škole. Profesori nadeleko poznate gatačke gimnazije, svjesni su problema, ne samo zbog njihove norme časova, više zbog opstanka naroda u Hercegovini.

“Upisali smo ove godine dva odjeljenja gimnazije u Gacku sa manjim brojem učenika. Zato smo danas tu da insistiramo da se brojke izbrišu iz pravilnika, jer mi radimo sa ljudskim umovima, oni nisu prazne posude u koje sipamo tečnost, već živa vatra koju treba razbuktati. Raditi s djecom, a govoriti samo o brojevima, postotcima je nemoguće”, kazala je Anđelina Nikčević, profesorica srpskog jezika SŠC Pero Slijepčević Gacko.

Sindikat prosvjete traži izmjene Pravilnika o finansiranju srednjih škola, koji će uključivati i smanjenje broja učenika u odjeljenju koje se dijeli na grupe. Posebno se to odnosi na nastavu stranih jezika, informatike i slično.

“Niko ni od radnika ni od stručnih saradnika neće ostati bez posla primjenom novog pravilnika. Praktičnu nastavu je sigurno kudikakamo lakše i bezbjednije izvoditi sa osam učenika nego sa 12, sigurno bezbjednije raditi sa 12 nego sa 23 učenika, posebno kada radite sa strujom gdje neko može i da nastrada”, kazao je Dragan Gnjatić, predsjednik Sindikata prosvjete RS.

Problemi norme, ali i kvaliteta nastave tako se rješavaju u hodu. No o partijskom zapošljavanju u školama se uglavnom ćuti.

“Zasigurno ima. I ono što kolegica kaže, najbolji odoše iz prosvjete”, kaže Miloš Kolundžija, Sindikat obrazovanja RS.

“Direktori škola su svakako odgovorni za zapošljavanje”, pojašnjava Jasmina Boloban, pomoćnik ministra za srednje obrazovanje RS:

Od prvog januara profesori sa visokom stručnom spremom dobiće po 100 KM veće plate. Sporazum s Vladom o izjednačavanju plata u prosvjeti odvijaće se tokom dvije godine u etapama, a odnosiće se na nešto manje od 14.000 radnika. U usaglašenom budžetu RS od 5,735 milijardi KM, novca nema za povećanje plata drugih budžetskih korisnika, ali ima za rast penzija od 9%.

“To mi moramo da izdvojimo još dodatnih 150 miliona KM da bi se isplatilo to usklađivanja. Ja znam da je sebe opozicija penzionisala u političkom smislu i da može da priča o toj temi, ali da priča o položaju penzionera… Vlada i mi i ja pričamo o tome isključivo sa predstavnicima penzionerskih organizacija”, kazao je Milorad Dodik, predsjednik RS.

Na pragu decembra vlasti priznaju da je Srbija preko određenih finansijskih institucija kupila obveznice Republike Srpske, te tako pomogla budžetu, opterećenom u ključnom trenutku velikom inostranom tranšom. Eksterno zaduženje dodaju, biće potrebno i u predstojećoj godini.