"50 nijansi sive" na putevima u istočnoj Hercegovini

Prema evidenciji Ministarstva saobraćaja i veza Republike Srpske, od 2010. do 2023. godine u putnu infrastrukturu u istočnoj Hercegovini, tačnije od Foče do Trebinja, uloženo je 95,5 miliona KM.

Međutim, gotovo kompletna pomenuta sredstva potrošena su na sanaciju, rekonstrukciju i rehabilitaciju već postojećih magistralnih i regionalnih puteva, a tek nešto mizerno na izgradnju novih saobraćajnica.

Pored toga, iz Vlade Republike Srpske su za "Nezavisne novine" saopštili da je u ovom trenutku jedan projekat još u toku, a to je rekonstrukcija puta M18 Brod na Drini prema granici sa Crnom Gorom (Hum - Šćepan Polje).

A upravo je Šćepan Polje u žiži javnosti i od prošle sedmice, jer je Radovan Višković, predsjednik Vlade RS, sa predstavnicima Kineske korporacije za puteve i mostove (CRBC) potpisao Memorandum o izgradnji 15 kilometara magistralnog puta Foča - Šćepan Polje, vrijednosti oko 100 miliona evra.

U narednim redovima posvetićemo se izvještaju o svim putnim projektima koji su realizovani u istočnoj Hercegovini (2010-2023), a u kojima je učestvovala Vlada RS, što kroz Ministarstvo saobraćaja i veza, što kroz Ministarstvo finansija Srpske.

Što se tiče pomenutih 95,5 miliona KM, oni su se, prema podacima resora saobraćaja, odnosili na osam projekata. 

Ubjedljivo najviše novca potrošeno je na projekat "Trajno rješenje klizišta 'Čemerno'", na magistralnom putu M-20 Foča - Gacko (dionica Vrba - Trnova Luka). Projekat je realizovan 2008-2013. godine i koštao je 71.846.761 KM sa PDV-om.

Nakon toga, najviše je uloženo u rehabilitaciju puta Ljubinje - Trebinje u dužini od 59 km, za šta je izdvojeno skoro 12 miliona maraka.

"1,4 miliona KM potrošeno je na rekonstrukciju i modernizaciju regionalnog puta R-435 Nevesinje - Berkovići, a radilo se o dvije dionice ukupne dužine 3,5 kilometara. Projekat je rađen 2015-2016. godine. Pored toga, za rehabilitaciju puta M-6.1 granica RS/FBiH (Bakračuša) - Nevesinje, u dužini od 11 km, izdvojeno je  3,23 miliona KM, a taj projekat je realizovan 2021-2022", rečeno je iz Vlade RS.

Još jedna rekonstrukcija magistralnog puta koji povezuje entitete završena je od 2022. do 2023, a riječ je o putu Ljubinje - Žegulja u dužini od 5,6 km. To je, kako je potvrđeno "Nezavisnim novinama", koštalo 3.587.836 KM.

Kada su u pitanju nove saobraćajnice, u Trebinju je izgrađen dio istočne obilaznice, koji je završen 2019. godine za 1,077 miliona KM, a završena je i izgradnja mosta preko rijeke Zavidolke, u vrijednosti od 403.921 KM, podaci su resora saobraćaja.

A kako smo rekli na samom početku, u toku su radovi na rekonstrukciji puta M18 Brod na Drini - granica sa Crnom Gorom (Hum - Šćepan Polje), koji su počeli 2022. godine. Ugovorena vrijednost projekta sa PDV-om je 12,25 miliona KM, a do sada je realizovano 6,36 miliona KM tih sredstava.

Brod na Drini biće u centru pažnje i u utorak, 5. marta, jer će Milan Dakić, v.d. direktora JP "Putevi RS", sa Radovanom Viškovićem, predsjednikom Vlade RS, i Nedeljkom Čubrilovićem, ministrom saobraćaja i veza RS, uvesti "Mrkonjićputeve" u radove na izgradnji nove trase magistralnog puta MI-109 Gacko - Foča, na poddionici Tjentište - Brod na Drini i mosta preko rijeke Drine.

Što se tiče Ministarstva finansija RS, putni projekti su finansirani iz tri izvora: Ekonomsko-socijalna komponenta razvojnog programa RS, budžetska sredstva sa pozicije javne investicije i sredstva iz klirinškog duga. Zahvaljujući njima, realizovano je na desetine projekata, a pored navedenih, većinom se radi o projektima lokalnog karaktera (sanacije mostova, rekonstrukcije trotoara i pristupnih puteva).

Iz Vlade RS su poručili da je opredjeljenje da se uravnoteženo investira u sve lokalne zajednice u Srpskoj, te da se tim projektima nastoji poboljšati kvalitet života. 

Ali, svako ko je bar jednom išao putevima kroz istočnu Hercegovinu mogao se uvjeriti da je "zakrpljen" asfalt svakodnevica vozačima. 

"50 nijansi sive" ime je svjetski poznate knjige i filma, ali Hercegovci često istim imenom zovu i magistralni put Nevesinje - Gacko, koji u pojedinim dijelovima zaista ima toliko što sivih, što crnih boja asfalta, izblijedjelih i propalih od rupa i krpljenja. 

Dio ovog magistralnog puta presvučen je u prethodne dvije godine, a ako je vjerovati nadležnima, ove godine će još jedan dio dobiti novu "posteljinu".

"Po usvajanju plana poslovanja JP 'Putevi RS' za 2024. godinu, moći će se govoriti o više detalja planirane rehabilitacije", naveli su iz "Puteva" za "Nezavisne novine".

Milorad Dodik, predsjednik Republike Srpske, često zna da kaže da Hercegovina nije zaboravljena. U januaru ove godine rekao je da je plan da u 2024. počne izgradnja brze ceste od Trebinja prema Foči, odnosno Višegradu, da bi se povezali na auto-put koji dolazi iz Beograda. Ali, zanimljivo je da ova poruka dolazi nepunih godinu dana nakon što je, upravo Dodik, najavio da će od Trebinja do Foče biti izgrađen i auto-put.

Nebojša Vukanović, lider pokreta Za pravdu i red, ne vjeruje nadležnima.

"Nijedna saobraćajnica u Hercegovini ne bi imala dozvolu za korišćenje u normalnim državama. Vlast ima maćehinski odnos prema istoku Republike Srpske, samo se na sjeverozapadu grade auto-putevi, brze ceste i troše se milijarde maraka. Oni nas gledaju samo kao glasače i kao na građane drugog reda", kazao je on za "Nezavisne novine".