Fond PIORS u milionskim deficitima i kreditima

Budžetski deficit Fonda PIORS za 2013. godinu iznosio je 24.776.123 KM, dok su samo kratkoročne obaveze po osnovu dugoročnog kredita - glavnice koje dospijevaju do godinu dana bile 4.990.222 KM, a obaveze po osnovu kratkoročnog zajma 30.020.000 KM.

Po evidencijama Fonda PIORS, ukupna potraživanja po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje na kraju 2013. godine iznosila su 388.995.653,74 KM, od čega se iznos od 336.696.491,93 KM odnosi na osnovni dug, a iznos od 52.299.161,81 KM na kamate.

Finansijaku dubiozu ovog fonda, iako se očekivalo, nisu bar djelimično sanirale izmjene Zakona o doprinosima, kojim je povećana stopa doprinosa za PIO s 18 na 18,5 posto.

"Od navedene zakonske odredbe očekivao se porast prihoda na mjesečnom nivou od oko 1.800.000 KM, što bi uticalo na smanjenje nedostajućih sredstava i smanjenje ili eventualno zaustavljanje daljeg rasta deficita. Imajući u vidu još  veliki uticaj ekonomske krize, veliku nelikvidnost u privredi, nije došlo do očekivanog povećanja", priznaju i nadležni u entitetskoj vladi u informaciji o stanju penzijskog osiguranja u RS-u, koja je upućena na razmatranje parlamentu RS-a za sjednicu 8. aprila.

Istovremeno, stupanjem na snagu Zakona o doprinosima radi provođenja mjera štednje smanjene su plaće budžetskim korisnicima i javnoj upravi, te je između ostalog očekivani efekt povećanjem stope s 18 na 18,5 posto, izostao.

"Sve je to imalo presudan uticaj da Fond, i pored ostvarenih ušteda, u toku 2013. godine zabilježi deficit od 24,8 miliona KM", stoji u ovoj informaciji.

Dodatno usložnjavanje problema predstavlja i kontinuiran rast potraživanja po osnovu neuplaćenih doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, a što se posebno odnosi na javne zdravstvene ustanove (bolnice i domovi zdravlja) koje su na kraju 2013. godine dugovale 36.694.665 KM, javna preduzeća u kojima je RS većinski vlasnik koja duguju 41.273.290 KM, dug javnih preduzeća nad kojima je pokrenut stečaj od 86.962.057 KM...

Prema podacima Fonda PIORS ukupna dugovanja po osnovu doprinosa za PIO na kraju prošle godine iznose 388.995.654 KM, što znači da, dok na jednoj strani postoje značajna potraživanja, na drugoj strani, radi održavanja tekuće likvidnosti i kontinuiteta u isplati penzija na dostignutom nivou, uz saglasnost Vlade Republike Srpske, Fond je bio prinuđen na korištenje i kratkoročnog revolving kredita na mjesečnom nivou do 43 miliona KM.

Prosječna samostalna penzija u decembru 2013. godine je iznosila 325,07 KM ili 40,23 posto od prosječne plaće u toj godini, što je za 2,21 posto više u odnosu na decembar 2012.

Evidentno je da je odnos broja osiguranika u RS-u prema broju korisnika prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja svake godine sve nepovoljniji, što je u suštini najveći problem ovog sistema.

Na kraju 2013. taj omjer je bio gotovo izjednačen ili 1:1,13.