Radna snaga glavni adut strancima

Kvalitetna radna snaga i dobar poslovni potencijal glavni su mamac za strance koji se masovno odlučuju za pokretanje biznisa u Republici Srpskoj, a u prilog tome govori i podatak da na ovom području uspješno posluje 2.461 strana firma.

Da se taj broj konstantno povećava potvrđuju i podaci Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF), prema kojima je 2021. godine u Republici Srpskoj u vlasništvu stranaca bilo 2.088 firmi, dok je lani radilo 2.391 preduzeće čiji su osnivači strani državljani.

Najviše preduzeća čiji osnivači su stranci, prema podacima APIF-a, otvoreno je u Banjaluci, Bijeljini, Gradišci, Laktašima i Trebinju.

U APIF-u ističu da strani investitori, koji su šansu za uspješno poslovanje prepoznali u Republici Srpskoj najčešće dolaze iz Srbije, Slovenije, Italije, Hrvatske, Austrije, Njemačke, Kine, Turske, Rusije i Holandije. Među top djelatnostima koje su zanimljive strancima u Republici Srpskoj iz APIF-a su izdvojili savjetovanje koje se odnosi na poslovanje i ostalo upravljanje, zatim nespecijalizovana trgovina na veliko, računarsko programiranje te inženjerske djelatnost i izgradnja stambenih i nestambenih zgrada.

Izvršni direktor Udruženja ekonomista RS SWOT Saša Grabovac za “Glas” kaže da na odluku stranaca da pokrenu biznis u Republici Srpskoj utiče više faktora.  

"S jedne strane, mnogi stranci u Republici Srpskoj pokreću biznis jer su već počeli s plasmanom svojih proizvoda na ovo tržište pa kako bi sebi olakšali poslovanje dolaze ovdje kao osnivači kćerki firmi. S druge strane, određeni broj stranih državljana u Republici Srpskoj i FBiH prepoznaju prednosti u smislu povoljnijih poreskih stopa pa ovdje firmu registruju", kazao je Grabovac.

Dodao je da je, ipak, relativno mali broj firmi u vlasništvu stranaca u Republici Srpskoj da bi učinak na privredu bio veći, odnosno uticaj na ekonomiju Republike Srpske bi bio mnogo bolji kada bi dolazile veće kompanije, koje bi zapošljavale više radnika različitih profila.   

Predsjednik Privredne komore Republike Srpske Pero Ćorić rekao je da je za domaću privredu veoma važno da dolaze strane kompanije, poput njemačke firme “Mahle”, koja u Laktašima gradi prostor veći od 20.000 kvadrata, gdje će zaposliti stotine radnika i povući nekoliko domaćih malih preduzeća koja će biti kooperanti.

"Takođe, veoma je bitno da dolaze renomirane svjetske firme koje donose novu tehničku kulturu i na neki način primoravaju naša preduzeća da primjenjuju nove tehnologije i ulažu u kadar", kazao je Ćorić.

Stečajni postupak

Prema podacima APIF-a, u Republici Srpskoj je u 2022. godini osnovano 1.046 poslovnih subjekata, što je za 190 poslovnih subjekata više u odnosu na isti period 2021. Istovremeno, lani je ugašeno 246 poslovnih subjekata, što je za 55 manje u odnosu na 2021. godinu. Prošle godine pokrenuto je 75 stečajnih postupaka, dok je u 2021. godini pokrenuto 124 stečaja.