Malo bh. mjesto postalo poprište interesa velikih igrača

Eksploatacija uglja na štetu građana, njihove imovine i životne sredine dešava se u Mednoj, malenom selu kraj Mrkonjić Grada. Teške mašine ometaju svakodnevicu, predstavljaju opasnost po saobraćaj, a gomile otpada i blata završavaju na privatnim parcelama. I – ako pitate institucije, nikom ništa. Oni koji trebaju dati odgovore ćute na upozorenja građana, dok vlasnici biznisa na štetu cijele zajednice “kupe kajmak”.

Malo selo kod Mrkonjić Grada postalo je poprište interesa velikih igrača. Bez saglasnosti malobrojnih mještana otvoren je rudnik mrkog uglja koji se konstantno širi i koji je već završio na pojedinim privatnim parcelama.

Bh. selo Medna – prirodna idila koja to više nije: “Najbolje bi bilo da nas isele i plate nam imovinu”

“Ja trpim štetu, prije svega zagađen mi je vazduh, ugrožena mi je bezbjednost. Kud kod krenem ja mogu tu da utonem, da me niko ne nađe”, ističe mještanin ekipi N1.

U i onako gotovo praznom selu, o ovom velikom problemu spremni su da govore tek malobrojni, a lokalni opozicioni odbornik iz Skupštine opštine Mrkonjić Grad Sergej Milanović čak tvrdi da mu je sugerisano da o ovoj temi i ne govori.

“Direktno uže rukovodstvo opštine Mrkonjić Grad me upozorilo da ne idem u rudnik Medna da ovdje ne dolazim na ovo mjesto, da ništa ne diram da će ovdje sve biti u redu. Isključivo zbog bezbjednosnih razloga”, rekao je.

Jer prema njegovim saznanjima u cijeli posao uključena su i neka bezbjednosno interesantna lica. Formalno, iza rudnika “Medna NV” koji je 2021. dobio koncesiju od Vlade Republike Srpske stoji Nebojša Tegeltija, lokalni biznismen. Posao je dobio na sedam godina, a Republici Srpskoj je dužan da isplati tek 2,8 maraka po toni uglja koju izvuče. Osim što je u cijelom poslu upitan krajnji interes Republike Srpske koja godišnje od svega profitira tek 70-ak hiljada maraka, na terenu ekološki aktivisti bilježe niz propusta i kršenja Ekološke dozvole. Ali to nije jedini problem. Magistralu koja Mrkonjić Grad spaja sa Glamočem doslovno presjeca prostor na kojem se vrši separacija uglja i utovar u kamione. Sve to bez ikakvog upozorenja za vozače koji se zateknu na magistrali. Svi podaci sa terena lokalnom odborniku samo su dokaz za tvrdnju da institucije nisu sposobne da se izbore sa pojedincima moćnijim od sistema.

“Mi jednostavno imamo ekipe koje su u potpunosti iznad sistema državnog gdje ni sud ni tužilaštvo ni inspekcijski organi, ni lokalna zajednica, ni ministarstvo, ni Vlada ne mogu protiv njih da se bore”, dodao je Milanović.

Zato je pitanje ko je ekipa koja stoji iza cijelog posla? O ovome je pisao i Radio Slobodna Evropa čijoj ekipi su građani predočili i fotografiju Nebojše Tegeltije na kojoj je sa Zvonkom Veselinovićem osobom sa crne liste SAD-a. Riječ je o jednoj od kontroverznijih ličnosti iz Srbije koji je blizak tamošnjim strukturama vlasti koji je često označavan kao neformalni centar moći na sjeveru Kosova. Mnogi upravo Veselinovića dovode u direktnu vezu sa brojnim lokacijama sa kojih se izvlači ugalj u Bosni i Hercegovini i izvozi u Srbiji. Ali iz njegove firme čije su mašine viđene na nekim od lokacija nema odgovora na upit N1. Na separaciji iznad Medne vide se kamioni sa registarskim oznakama iz Srbije koji čekaju na utovar. Jedna od angažovanih firmi, vidi se i na kamionima je “Bowex” iz Raške čiji vlasnici nisu javno eksponirani, a osnovana je sa početnim kapitalom manjim od jednog evra.

Na internetu je moguće pronaći mejl adresu sa koje N1 nije dobio odgovor na pitanja o povezanosti sa eksploatacijom uglja na kopu Medna. Pitanjem eksploatacije uglja iz Bosne i Hercegovine bavio se i Transparency international i na jednoj drugoj lokaciji, u Banovićima, utvrdio da se ugalj izvozio u Srbiju po cijenama znatno nižim od tržišne i to takođe u režiji firme bliske vladajućem SNS-u u Srbiji.