EUFOR LOT u posjeti opštini Sokolac: Jačanje saradnje kroz projekte

Predstavnici EUFOR LOT – tima iz Višegrada  razgovarali su u utorak  sa načelnikom opštine Sokolac o projektima koji se tiču razvoja opštine Sokolac i funkcionisanja same lokalne zajednice.

To je druga posjeta u ovom dijelu godine, kroz  koju  LOT - tim nastoji  njegovati saradnju sa lokalnim stanovništvom i lokalnom upravom, što je i dio njihove nadležnosti u napretku civilnog društva i praćenju sveopšte situacije na području Rogatice, Han Pijeska i Sokoca.

Načelnik opštine Sokolac Milovan Bjelica upoznao je predstavnike LOT - tima iz Višegrada sa aktivnostima vlasti u ovoj lokalnoj zajednici, te izradi  Strateškog plana razvoja opštine, svih pratećih akata i projekata koji proizilaze iz ovog veoma važnog dokumenta.

„Stupili smo u kontakte sa mnogim gradovima i opštinama iz okruženja, ali i nizom međunarodnih organizacija, te prioritet dali pripremama za bolji pristup projektima u okviru IPA, odnosno projektima prekogranične saradnje, što je nephodan segment  u približavanju Evropskoj uniji i legistativi ove zajednice“, naglasio je Bjelica.

Pogon za proizvodnju paleta

Potsjetio je da je nedavno potpisan ugovor o saradnji sa gradom Obrenovac i nekoliko opština iz Srbije i sa Kosova. Nedavno je ostvaren i kontakt sa opštinom Nikšić, koja ima iskustvo sa izradom i realizacijom IPA- projekata u oblasti turizma. Načelnik  je naglasio i da je opština Sokolac aplicirala sa tri projekta u oblasti korištenja obnovljivih izvora energije .

„Riječ je o izgradnji tri pogona za proizvodnju peleta, koji će kao osnovnu sirovinu koristiti drvni otpad i rudno drvo, što će svakako doprinijeti boljem očuvanju životne sredine. Izgradnja jednog od tih pogona počela je u Bjelosavljevićima, drugi će biti izgrađen u Madžarima, MZ Sokolovići, a treći u Knežini u privatizovanom i adaptiranom objektu bivše KTK. Njihovi godišnji kapaciteti su 20.000  tona peleta. Zapošljavaće po dvadesetak radnika. U boljem funkcionisanju ostalih drvoprerađivačkih kapaciteta i stvaranju boljih uslova za njihov rad, jačanjem saradnje sa Šumama RS, vidimo rezervu za zapošljavanje oko 1.500 radnika u ovoj oblasti“, pojasnio je gostima načelnik Bjelica.

Kada je riječ o  poljoprivredi, kao razvojnoj šansi ovog kraja, načelnik je informisao da su u toku aktivnosti na revitalizaciji Centra za unapređenje poljoprivrede u brdsko-planinskom području, kroz projekat koji je podržan i od strane Svjetske organizacije za  ishranu FAO, zatim Univerziteta Istočno Sarajevo i resornih ministarstava u Vladi Republike Srpske. Centar bi za sebe vezao nekoliko stotina ljudi kroz saradnju u radu na njihovim  porodičnim gazdinstvima. Ova ustanova bi povremeno prerasla u Institut za proizvodnju sjemena krompira i sitnih sjemena krmnog bilja, kao 18 organizaciona jedinica Univerziteta u Istočnom Sarajevu, a služio bi kao naučno-nastavna baza za studente fakulteta slične struke, ne samo ovog univerziteta, nego i svih drugih u širem okruženju.

Posebno mjesto u aktivnostima lokalne vlasti pripada nastojanjima da razmijene i iskoriste iskustva razvijenih evropskih zemalja u oblasti razvoja poljoprivrede.

Za predstavnike EUFOR-ovog tima, najinteresantniji je projekat etno sela na Ravnoj Romaniji, koje će biti građeno u saradnji sa poznatim režiserom Emirom Kusturicom, po uzoru na Mećavnik i Andrić grad. 

Za početak će, kako je rečeno, na Ravnoj Romaniji biti izgrađen jedan objekat u etno-stilu „planinske kuće prijateljstva“, koja će poslužiti za prijem gostiju, a potom će su u okviru ovog „živog projekta“ odobravati  gradnja sličnih za sve one koji budu spremni za investiranje.

Petar Blavo, jedan od članova LOT-tima  smatra da je Sokolac, jedna od najrazvijenijih opština na području koje pokriva ovaj tim i vidi napredak u ovoj lokalnoj zajednici u odnosu na februar ove godine kada je razgovarao sa predstavnicima lokalne vlasti. Poredeći stanje u BiH, sa Slovačkom, cijeni da je zemlja iz koje dolazi dosta napredovala od kada je u Evropskoj uniji, ali da i dalje ima dosta nezaposlenih. Šansu za rješavanje ovog problema vidi u ekonomiji jačoj od bosanskohercegovačke. Naveo je primjer stranih ulaganja u oblast automobilske industrije u Slovačkoj i preporučio da i na području Sokoca privrednici treba da što bolje koriste mnoga prirodna bogatstva kojima raspolažu.

Predstavljeni projekti

Načelnik opštine, informisao je svoje goste da je Sokolac obezbijedilo oko 200.000 KM za sufinasiranje projekta izgradnje etno sela, za revitalizaciju Centra na  Majdanima oko 300.000 KM, a za realizaciju projekta rekonstrukcije i sanacije vodovodne i kanalizacione mreže oko tri miliona KM, kao učešće u kreditnim sredstvima  Evropske banke za razvoj, za projekat ukupne vrijednosti oko 6 miliona KM.

„Za izbor najpovoljnijeg ponuđača za izvođenje radova na sanaciji vodovoda u gradskom naselju Sokolac, biće raspisan međunarodni tender. Interesovanje je veliko i već je skoro 20 preduzeća preuzelo dokumentaciju za prijavu. Zbog toga je i produžen rok za prijavu do 6. oktobra. Prema tome najpovoljniji izvođač bi mogao ući u ovaj posao sa prvim danima novembra. Za lokalnu vlast bi bilo najpovoljnije da na tenderu prođe jedna od domaćih firmi, jer bi na taj način jedan broj građana došao do posla i plate, što bi bar donekle ublažilo posljedice lošeg stanja u privredi“.

Bjelica je informisao goste i o nizu drugih projekata u oblasti poljoprivrede, ali i naglasio da je  opštinski tim za razvoj izradio oko 60 projekata, od kojih je 12 manjih već dobilo zeleno svjetlo od donatora. Ova struktura lokalne vlasti, razvojnu šansu vidi u razvoju šumarstva i drvne industrije, poljoprivrede i turizma.

Kazao je kako za realizaciju projekata u prioritetnoj oblasti sada imamo korektnu saradnju sa Javnim preduzećem šumarstva i Šumskim gazdinstvom 'Romanija', ali će nastojati da ta saradnja bude još jača.

„Mi imamo razumijevanje, kada je riječ o izdvajanjima od prodaje šumskih drvnih sortimenata za lokalne zajednice, zbog teškog stanja u kome su se našle 'Šume RS“  i ne želimo da dodatno otežavamo situaciju, iako nam dugovanja od strane tog preduzeća,  onemogućavaju da izmirimo svoje obaveze. Kada bi Šume RS izmirivale svoju obavezu po osnovu rente od šume, izvršenje budžeta bi bilo 100 odsto, umjesto sadašnjeg 82 odsto“, rekao je načelnik Bjelica.

Iako je ekonomska kriza sokolačku privredu bacila na koljena, rukovodstvo ove lokalne zajednice ne želi zapostaviti kulturno-istorijske spomenike i kulturu uopšte, pa je u protekla dva mjeseca u središte pažnje stavilo arheološka istraživanja jedne od najvećih nekropola stećaka na Glasinačkom polju, pod nadzorom Zavoda za zaštitu kulturno-istorijskih spomenika BiH i eminentnih stručnjaka iz te oblasti iz Sarajeva, Banjaluke i Beograda. Na lokalitetu Crkvine, uz magistralni put Sarajevo – Rogatica, arheolozi su pronašli ostatke srednjovjekovne hrišćanske crkve i ljudske skelete. Nalazište je konzervirano i sada slijedi sanacija i obraćanje UNESKO-u.