Na prevare i kriminalne radnje nema imunih, ni građana, ni preduzeća, ni država

U Centru za forenzično računovodstvo Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu 19. decembra je održana druga konferencija iz oblasti forenzičnog računovodstva u BiH, pod nazivom "Forenzično računovodstvo u BiH – jučer, danas, sutra". Konferenciju su otvorili Jasmina Selimović, dekanesa Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu i Matan Meyer, šef Ureda za međunarodnu borbu protiv narkotika i provedbu zakona – INL pri ambasadi SAD-a u BiH.

Cilj konferencije bio je okupiti stručnjake (istraživače i praktičare) iz BiH koji su na bilo koji način doprinijeli realizaciji projekta „Izgradnja kapaciteta forenzičnog računovodstva u BiH“ i predstaviti rezultate Projekta, diskutovati na temu Uloga forenzičnih računovođa u BiH, kao i prezentirati odabrane naučno-istraživačke radove polaznika master studija „Forenzično računovodstvo“.

"Ovo je jedan od najznačajnijih projekata Ekonomskog fakulteta Univerziteta u Sarajevu, koji je počeo 2018. godine i završava zadnjim danom u 2023. godini. Svjedoci smo visoke stope korupcije i kriminala u našoj zemlji, a ovo je upravo jedan od načina kojim želimo dati naš doprinos u borbi protiv ovih negativnih pojava u društvu. Djelovanje akademske zajednice je neizostavno i prijeko potrebno kako bi se vršile adekvatne edukacije i certificirali profesionalci struke koja će sutra biti preventivni faktor u nastajanju krivičnih radnji i istragama. U Federaciji BiH je u procesu uspostavljanje profesije iz oblasti forenzičnog računovodstva, i taj proces ćemo u narednom periodu dovesti do kraja. Ovim putem zahvaljujem Ambasadi SAD-a u BiH na pomoći u relizaciji Projekta i nadam se da završetkom ove godine ne završavaju i naše zajedničke aktivnosti na podizanju svijesti o važnosti borbe protiv kriminala i korupcije", poručila je dekanesa Jasmina Selimović.

Održana dva panela 

U prvom dijelu Konferencije prezentirani su rezultati Projekta, a zatim su održana dva panela na kojima se razgovaralo o ulozi forenzičnih računovođa u BiH sa aspekata različitih institucija, te su prezentovani istraživački radovi polaznika master studija Ekonomskog fakulteta UNSA „Forenzično računovodstvo“. Konferenciji je prisustvovao veliki broj domaćih stručnjaka iz oblasti računoovdstva i revizije, te institucija obrazovanja.

Panelisti prvog panela Erduan Kafedžić, direktor Ureda za borbu protiv korupcije i upravljanje kvalitetom Kantona Sarajevo, Nedžad Hajtić, zamjenik Generalnog revizora Ureda za reviziju institucija Bosne i Hercegovine, Dževad Nekić, generalni revizor Ureda za reviziju institucija u Federaciji Bosne i Hercegovine, Edna Bojić, rukovodilac Jednice za internu reviziju Ministarstva finansija Kantona Sarajevo i Nihad Šeta, pomoćnik u Sektoru za finansijsko-računovodstvene poslove Ministarstva za nauku, visoko obrazovanje i mlade Kantona Sarajevo, sa moderatoricom prof. dr. Ševalom Isaković-Kaplan, koordinatoricom na Projektu „Izgradnja kapaciteta forenzičnog računovodstva u BiH” razgovarali su o temi „Uloga forenzičnih računovođa u BiH”. 

Učesnici ovog panela su razgovarali o izazovovima u otkrivanju i dokazivanju slučajeva privrednog kriminala u BiH, sa posebnim fokusom na slučajeve korupcije i lažnog finansijskog izvještavanja. Iako krivična djela iz oblasti općeg kriminala privlače više medijske pažnje, privredni kriminal implicira značajne direktne i indirektne štete po društvo. Posebno prevare u finansijskim izvještajima privrednih društava karakterišu veliki gubici po pojedince, privredna društva i institucije upućene na poslovanje "spornog" preduzeća. Na prevare i kriminalne radnje nema imunih, ni građana, ni preduzeća, ni država. 

Opći zaključak panelista je da su transparentnost izvještavanja, koordinacija između odgovornih institucija i lica za borbu protiv kriminala, kao i uvođenje novog profesionalnog zvanja forenzičnog računovođe preduslovi efikasnije borbe protiv prevara u BiH. Od forenzičnih računovođa u BiH očekuje se doprinos na poslovima detekcije prevara u društvima uz paralelno sprečavanje budućih prevarnih radnji u društvima, a sve u skladu sa općepoznatim stavom da je najbolja borba protiv prevara ona koja sprečava pojavu istih. Nadamo se da će generacije budućih magistara forenzičnog računovodstva biti kvalificiran kadar osposobljen za borbu protiv prevara i adekvatna podrška tužiocima i sudijama u procesuiranju slučajeva privrednog kriminala, doprinoseći povećanju povjerenja građana u pravosudni sistem BiH.

Rezultati naučnih istraživanja

Učesnici drugog panela bili su polaznici prve i druge generacije master studija "Forenzično računovodstvo". Adis Babić, stručni savjetnik istražitelj, Kantonalno tužilaštvo ZDK, Muamera Zuko, direktor direkcije interne revizije, Intesa Sanpaolo Banka dd Bosna i Hercegovina, Adnan Kršo, voditelj računovodstva i finansija kompanija Lactalis doo Gračanica i Inmer doo Gradačac, Elvir Ćatović, Senad Hasanspahić, federalni porezni istražni inspektor, Porezna uprava FBiH, Senada Suljagić, zamjenica šefa Odjela za upravljanje ljudskim resursima i administraciju, Visoko sudsko i tužilačko vijeće BiH, zajedno sa moderatoricom panela prof. dr. Beninom Veledar, koordinatoricom Projekta, predstavili su svoja naučna istraživanja koja su radili tokom studija. Rezultati istraživanja su ukazali na potencijalne koristi od angažmana forenzičnih računovođa u najvažnijim sferama bh. društva (pravosuđu, finansijskim institucijama, privrednim društvima itd). Panel je završen interesantnom diskusijom sa prisutnom publikom uz zaključak da je otvoreno mnoštvo tema koje bismo mogli pretočiti u okrugli sto u skorijem periodu.

Menadžerica projekta prof. dr. Meliha Bašić je istakla:"Naš cilj je da prenesemo najbolje prakse i stvorimo bazu profesionalaca koji će adekvatno i pravovremeno obavljati svoj posao , od identifikovanja do dokazivanja krivičnih radnji. Tokom proteklih 5 godina, kroz Projekat je realizovano nekoliko značajnih aktivnosti: uspostavljen je regionalni Centar za Forenzično računovodstvo Ekonomskog fakulteta, razvijen je i realiziran je master program „Forenzično računovodstvo“ kojeg je pohađalo 60 studenata u dvije generacije, prevedena je literatura odobrena od međunarodnih autoriteta. Posebnu zahvalnost dugujemo Savezu računovođa, revizora i finansijskih djelatnika Federacije Bosne i Hercegovine za svesrdnu pomoć pri pripremi materijala koji će biti osnova za uvođenje profesionalnih certifikata iz oblasti forenzičnog računoovdstva u BiH."

Konferencija "Forenzično računovodstvo – jučer, danas, sutra" je organizovana u okviru projekta „Izgradnja kapaciteta forenzičnog računovodstva u BiH“, kojeg Ekonomski fakultet Univerziteta u Sarajevu realizuje uz podršku Državnog odjela Sjedinjenih američkih država – Biroa za međunarodnu zaštitu od narkotika i provođenje zakona (INL), pri ambasadi SAD-a u Bosni i Hercegovini.