Veliki jaz između članica EU u reciklaži otpada

Dok Evropska unija očajnički traga za održivom cirkularnom ekonomijom, kritičari upozoravaju da usvajanje ciljeva u reciklaži otpada za 2035. godinu predstavlja samo kompromis između veoma različitih realnosti u 28 članica. Za razliku od Njemačke, za koju se procjenjuje da će bez većih teškoća dostići te ciljeve, nekim drugim članicama će biti potrebno mnogo truda i ulaganja da se približe njemačkim standardima.

Njemačka je prije više decenija prepoznala koristi recikliranja i smatra se svjetskim prvakom kada je u pitanju reciklaža. Njemačka je prva zemlja u kojoj je počeo da se primjenjuje dualni sistem recikliranja ambalažnog otpada, poznat kao Zelena tačka, još 1990. godine, četri godine prije prve direktive o ambalaži koja je dogovorena na nivou EU, piše EUROAKTIV.

Još jedna prekretnica se očekuje početkom 2019. godine, kada će u Njemačkoj stupiti na snagu novi ambiciozni zakon o ambalaži, koji predviđa da do 2022. bude reciklirano 63% plastike. Sada se u toj zemlji reciklira 36% plastičnog otpada, prenosi "Impuls portal".

U drugim zemljama EU situacija se međutim, veoma razlikuje.

U EU svake godine nastane 2,5 mlijardi tona smeća, od čega je 10% komunalni otpad. Prema podacima Evropskog parlamenta, 2016. godine je reciklirano ili kompostirano 47% tog otpada.U Slovačkoj i na Malti taj procenat je samo 12%, a u osam članica, koje jedva da recikliraju otpad, dvije trećine smeća završi na deponijama.

U Njemačkoj je odlaganje na deponije zabranjeno 2005. godine, a kasnije su i Austrija, Begija, Danska, Švedska i Holandija zabranile slanje komunalnog otpada na deponije.

Institucije EU od 2015. pregovaraju o akcionom planu u cirkularnoj ekonomiji u cilju produženja životnog ciklusa reciklažnog materijala. Takvi materijali treba što je moguće duže budu dijeljeni, popravljani ili reciklirani.

Evropski parlament je u aprilu usvojio paket propisa koje sada treba da usvoji Vijeće EU. Fokus tih zakona je na cilju da sve zemlje članice recikliraju najmanje 65% komunalnog otpada do 2035. 

Nedostižni ciljevi

Adrijana Nelidžen iz Nemačkog ekonomskog instituta smatra da su nove kvote EU kompromis između zemalja koje su na potpuno različitim nivoima kada je u pitanju cirkularna ekonomija.Prema njenom mišljenju, samo 10 zemalja će postići visoko postavljene ciljeve, dok će druge članice morati da ulože ogromne napore i investicije.

Mnoge evropske zemlje nemaju infrastrukturu za takvu cirkularnu ekonomiju. Prema istraživanju Fondacije Elen Mekartur, za proširenje sistema recikliranja u svim članicama bilo bi potrebano uložiti oko 108 milijardi eura.

Federalno udruženje za sekundarne sirovine i odlaganje (BVSE) pozdravilo je paket zakona EU sa više optimizma. Ta organizacija je ukazala da je iskustvo Nemačke pokazalo da je samo sa zabranom deponija postignut značajan napredak u recikliranju otpada.

Nova tržišta za Njemačku

Nemačka bi relativno lako trebalo da dostigne standarde EU, posebno uz pomoć novog zakona o ambalaži koji će vjerovatno dati veliki podsticaj tržištu reciklaže.

Portparol Zelene tačke Norbert Vel kaže da to predstavlja i ekonomsku priliku, ali da je rast potražnje za reciklažnim materijalima i dalje spor.

- Da bi napredovali ka cirklukarnoj ekonomiji, moramo da unaprijedimo reciklažnu industriju. Za to je potrebno da kompanije za reciklažu postanu veće da bi radile jeftinije -, kazao je Vel.

Iako su prvaci po recikliranju, Njemačka je na četvrtom mestu u Evropi po godišnjoj proizvodnji otpada, sa 626 kilograma otpada po stanovniku, prema podacima Eurostata.