BiH ukinula ograničenje za priključenje na mrežu vjetroparkova i solarnih elektrana

Bosna i Hercegovina odlučila je da ukine ograničenje maksimalne snage priključenja vetroparkova i solarnih elektrana koja je dozvoljena sa aspekta regulacije frekvencije. Stručnjaci smatraju da na ovaj način BiH dobija najnaprednije okruženje po ovom kriterijumu u regionu za razvoj varijabilnih obnovljivih izvora energije.

Ukidanje ograničenja maksimalne snage priključenja vetroparkova i solarnih elektrana znači da je moguće prijaviti projekte čija ukupna snaga nije ograničena. Gruba procena pokazuje da se trenutno u BiH razvijaju projekti ukupne snage oko 1.500 MW za vetroparkove i oko 1.500 MW za solarne elektrane.

Odluku je donela Državna regulatorna komisija za električnu energiju (DERK) na osnovu predloga Nezavisnog operatora sistema u Bosni i Hercegovini (NOSBiH). Inače, ograničenje se određuje na osnovu simulacija varijabilnosti i procene sposobnosti fleksibilnosti elektroenergetskog sistema koja je ključna za funkciju balansiranja.

Prvobitno je u BiH bilo postavljeno ograničenje na 460 MW za vetar i 400 MW za solar, a onda je uvažavajući efekte regionalnog povezivanja regulacionih područja, pre skoro dve godine maksimalna snaga povećana sa 460 MW na 840 MW i sa 400 MW na 825 MW, čime je bilo omogućeno priključenje elektrana snage 1.665 MW.

Prof. dr. Mirza Kušljugić, sa Fakulteta elektrotehnike Univerziteta u Tuzli, kaže za Balkan Green Energy News da je izvesno da svi projekti koji se trenutno razvijaju neće biti realizovani, između ostalog, zbog ograničenja koja predstavlja priključenje na mrežu. Zbog toga se rade elaborati uticaja priključenja novih proizvodnih objekata na mrežu koji su zasnovani na mrežnim pravilima ENTSO-E i investitori imaju jasne kriterijume prilikom razvoja projekata.

Ograničenje po ukupnoj snazi varijabilnih obnovljivih izvora energije su, kako kaže, operativna ograničenja koja zavise od načina balansiranja i regulacije frekvencije. Regionalna integracija ovih funkcija, po ugledu na elektroenergetske sisteme u EU, omogućava priključenje većih snaga.

"Odlukom o ukidanju ograničenja ukupne snage varijabilnih obnovljivih izvora energije operator sistema NOSBiH je iskazao opredjeljenje za regionalno povezivanje funkcija regulacije frekvencije što uz postojanje balansnog tržišta u BiH predstavlja najnaprednije okruženje po ovom kriteriju u regiji za razvoj obnovljive energije“, zaključuje Kušljugić.

Kada je reč o pomenutoj regionalnoj integraciji balansiranja i regulacije frekvencije time se bavio policy brief koji je objavljen ove godine pod nazivom Regionalni pristup balansiranju proizvodnje iz vjetroelektrana i solarnih elektrana u elektroenergetskom sistemu Zapadnog Balkana.

U njemu se navodi da kada su varijabilni obnovljivi izvori energije raspoređeni na većoj teritoriji smanjuje se ukupna varijabilnost kao i potreba za rezervama za regulaciju frekvencije.

Povezivanjem funkcija regulacije frekvencije između elektroenergetskih sistema u većim interkonekcijama smanjuju se troškovi za korišćenje regulacionih rezervi i postiže ekonomski efikasnija intergacija ovih izvora energije, navodi se u ovoj studiji.